4) Atrybuty państwowości – uznanie państwa

Uznanie pozwala nowopowstałemu państwu występować w stosunkach międzynarodowych. Uznanie jest dobrowolne, nowe państwo nie może się go domagać, a państwa uznając (lub nie) jakieś nowe państwo kierują się własnymi interesami. Uznanie to akt prawny stwierdzający istnienie pewnych faktów oraz przyznający określone skutki prawne.

Skutki uznania:

-zarejestrowanie i powszechne zaakceptowanie danego państwa – uniemożliwia kwestionowanie jego podmiotowości i kompetencji

-państwo ma możliwość nawiązywania stosunków dyplomatycznych (może ale nie musi)

-jego przedstawicielom przysługują stosowne przywileje i immunitety

-zawiera umowy międzynarodowe, występuje z roszczeniami/wnioskami do sądów wewnętrznych i międzynarodowych

2 typy uznania:

-Co do skutku – uznanie de facto (tymczasowe, niepełne)/de iure (ostateczne, nieodwracalne)

-co do formy- wyraźne (np. w formie noty dyplomatycznej)/dorozumiane (np. poprzez nawiązanie z danym państwem stosunków dyplomatycznych)

5) Cechy państwa:

a) państwo jest organizacją polityczną – przeznaczoną do rządzenia

b) najwyższa forma organizacji społecznej

c)organizacja o charakterze powszechnym – obejmuje wszystkich ludzi będących na jego terytorium

d)organizacja o charakterze absolutnym – państwo w większym lub mniejszym stopniu reguluje wszystkie sfery życia

e)organizacja o charakterze terytorialnym – ma do swej WYŁĄCZNEJ dyspozycji określone terytorium otoczone granicami

f)państwo ma monopol na przymus (ma aparat przymusu – siły porządkowe, system sądowy, system prawny, siły zbrojne)

g)najbardziej dynamiczny i wpływowy uczestnik stosunków międzynarodowych

Nie ma innej organizacji o tak szerokich uprawnieniach, jest to organizacja przymusowa. Nie ma takiej dziedziny życia, której państwo by nie regulowało, do niedawna była to rodzina, ale ze względu na sytuacje patologiczne, nawet tam teraz państwo „wkracza”.

6) Funkcje państwa w warunkach globalizacji

a)polityczna – suwerenność, demokratyczna legitymizacja władzy, możliwość przekazania części władzy strukturom ponadpaństwowym bez utraty suwerenności, prawomocność władzy, wspólnota obywateli (obywatelstwo – stosunek prawny łączący człowieka z państwem)

b)ekonomiczna – państwo gromadzi środki finansowe (nakłada i ściąga podatki, prowadzi politykę celną, zwiększa liczbę miejsc pracy, przyciąga inwestycje zagraniczne, chroni zasobów surowcowych) by wykonywać swoje funkcje, tworzy i pilnuje warunków brzegowych(ochrona własności prywatnej, ściganie nadużyć gospodarczych, kontrolowanie inflacji, regulowanie stopy bezrobocia), ochrona przed gangsterami i piratami, ochrona własności intelektualnej.

c)funkcja społeczna – zabezpieczenie socjalne obywateli i ich bezpieczeństwo, finansowane ze środków państwowych: powszechna edukacja na poziomie podstawowym i średnim, opieka zdrowotna, renty i emerytury, świadczenia pomocowe dla najuboższych, pomoc finansowa i rzeczowa w przypadku klęsk żywiołowych. Państwa narodowe są regulatorem mobilności siły roboczej, tworzą bariery chroniące przed napływem taniej siły roboczej z zagranicy i odpływem własnej wykwalifikowanej kadry. Państwa są źródłem prawa (każde ma własną definicję przestępstwa)

d)funkcja kulturowa – państwo bez kultury nie może istnieć, bo kultura jest istotnym czynnikiem państwowotwórczym i czynnikiem tworzącym świadomość narodową, aczkolwiek kultura narodowa może przetrwać bez państwa. Kultura narodowa umożliwia definiowanie innych jako „swoich” lub „obcych”, ale to instytucje państwa na tej podstawie nadają status obywatelski. Państwa kreują tożsamość obywatelską, która utrzymuje się nawet, gdy państwo wchodzi w szersze struktury np. UE. Kontakty z obywatelami innych państw wzmacniają świadomość własnej tożsamości obywatelskiej.

Redefinicja suwerenności

Zakłada, że państwo narodowe nie jest ostatnim szczeblem ładu społecznego lecz elementem większej całości, jaką jest porządek globalny. Państwo nie akceptujące tego faktu jest niedemokratyczne i skazane na izolację.

Państwa upadłe, upadające, łotrowskie

@ upadłe i upadające (różnią się natężeniem występujących zjawisk) – Wszystkie 3 warunki państwowości : lud, terytorium i władza można zakwestionować

- rząd nie posiada efektywnej kontroli nad terytorium

- legitymizacja rządu kwestionowana przez znaczącą część ludności

- nie jest w stanie zapewnić swym obywatelom bezpieczeństwa publicznego ani świadczeń publicznych

- nie posiada monopolu na użycie siły

@państwa łotrowskie(zbójeckie)

-rozwinęły się w XX w., pomysł amerykański

-lata 70. państwa „pariasi” (pariah states) – wyrzutki (Kuba, Nikaragua)

-lata 80. – Ronald Reagan outlaw states – państwa wyjęte spod prawa

-za czasów G.H. Busha – państwa renegackie renegade states

G.W. Bush – państwa „zbójeckie” rogue states

-aktualni wrogowie USA

Terminologia bierze się z przekonania amerykańskiej kultury politycznej, że świat to ciągła walka dobra(USA) ze złem. Jest to najogólniejsze oznaczenie państw nieprzestrzegających norm mnd.

3 warunki:

-państwa o niedemokratycznym rządzie, rządzone przez dyktatora, łamiące prawa człowieka

-wspieranie działalności terrorystycznej

-dążenie do zdobycia broni masowej zagłady