- •Pytania egzaminacyjne z przedmiotu „międzynarodowe stosunki polityczne”
- •1. Geneza, istota I ewolucja międzynarodowych stosunków politycznych
- •2. Porównaj przedwestfalski I westfalski etap stosunków międzynarodowych
- •3. Scharakteryzuj neowestfalski etap stosunków międzynarodowych
- •4. Czynniki oddziałujące na stosunki międzynarodowe
- •2) Czynniki warunkujące procesy oddziaływań
- •3) Czynniki realizujące
- •5. Państwo jako szczególny podmiot stosunków międzynarodowych
- •1) Atrybuty uczestnictwa w sm
- •2) Atrybuty państwowości – podmiotowość prawno-międzynarodowa państwa
- •3) Atrybuty państwowości – powstanie państwa
- •4) Atrybuty państwowości – uznanie państwa
- •5) Cechy państwa:
- •6) Funkcje państwa w warunkach globalizacji
- •6. Naród jako uczestnik stosunków międzynarodowych
- •7. Organizacje międzynarodowe jako uczestnicy stosunków międzynarodowych
- •2 Procedury podejmowania decyzji ;
- •8. Transnarodowi uczestnicy stosunków międzynarodowych
- •9. Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych (pojęcie, ewolucja, typologie bezpieczeństwa)
- •1) W czasie zimnej wojny:
- •2) Po zimnej wojnie:
- •10. Sposoby organizowania bezpieczeństwa międzynarodowego wysiłkami indywidualnymi państw
- •3 Zasady polityki bezpieczeństwa państwa wieczyście neutralnego:
- •11. Sposoby organizowania bezpieczeństwa międzynarodowego wysiłkami zbiorowymi państw
- •12. Polityka zagraniczna państwa (pojęcie, czynniki, cele, środki I metody, racja stanu)
- •13. Motywy polityki zagranicznej państwa
- •14. Międzynarodowa pozycja państwa, a jego polityka zagraniczna
- •Mniejsze państwa
- •15. Wojna jako narzędzie polityki zagranicznej państw
- •16. Dyplomacja jako narzędzie polityki zagranicznej państw
- •17. Gospodarcze instrumenty polityki zagranicznej państwa
- •18. Organy polityki zagranicznej państwa
- •19. Globalizm, globalizacja, problemy globalne, procesy globalnego zarządzania
- •20. Globalne przywództwo I polityka bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych po zimnej wojnie
- •21. Międzynarodowa pozycja I polityka bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
- •22. Zimna wojna (pojęcie, przyczyny, etapy, konsekwencje zakończenia)
- •24. Doktryny wojenne I obronne supermocarstw I ich wpływ na stosunki międzynarodowe
- •25. Wyścig zbrojeń po II wojnie światowej (pojęcie, przyczyny, uczestnicy, konsekwencje)
- •26. Proliferacja broni jądrowej I konwencjonalnej oraz sposoby jej ograniczania
- •27. Etapy dialogu rozbrojeniowego po II wojnie światowej I jego rezultaty
- •II etap rokowań rozbrojeniowych
- •28. Główne struktury bezpieczeństwa europejskiego I ich przydatność w zwalczaniu nowych zagrożeń (kbwe/obwe, uze, ue, nato, PdP)
- •29. Polska polityka zagraniczna po 1989 roku (uwarunkowania wewnętrzne I zewnętrzne, cele I zasady, sposoby realizacji, rola małych I wielkich państw we współczesnych stosunkach międzynarodowych)
- •31. Środki budowy zaufania I bezpieczeństwa (pojęcie, geneza, ewolucja, znaczenie)
- •32. Spory I konflikty międzynarodowe (systematyka, przyczyny, stosowanie siły w regulowaniu sporów, pokojowe rozwiązywanie sporów)
- •34. Regionalizm w stosunkach międzynarodowych (pojęcie I istota regionalizmu, przesłanki regionalizmu, regionalizm po zimnej wojnie)
- •35. Główne okresy rozwoju stosunków międzynarodowych w Ameryce Łacińskiej (cezury, dominujące tendencje, doktryny, rola usa, najważniejsze wydarzenia)
- •1) Proces kształtowania się państw latynoamerykańskich (1810-1840)
- •2) Okres umacniania niepodległości przez kraje regionu I okres dominacji europejskiej (1840-1880)
- •3) Okres dominacji systemu panamerykańskiego (1880-1930)
- •4) Okres panamerykanizmu zmodyfikowanego (1930-1960)
- •5) Restrukturyzacja ładu politycznego w Ameryce Łacińskiej (od połowy lat 60)
- •36. Uwarunkowania konfliktów w Ameryce Łacińskiej I mechanizmy ich rozwiązywania
- •37. Tendencje integracyjne I płaszczyzny współpracy na kontynencie amerykańskim
- •38. Wojny I konflikty zbrojne w Afryce (przesłanki konfliktów, koszty, konsekwencje dla państwa I społeczeństwa, problem przywrócenia pokoju)
- •39. Państwo w Afryce (geneza, problemy, przeobrażenia)
- •3 Patologie upadku państwa:
- •40. Apartheid w rpa (pojęcie, podstawy teoretyczne, etapy realizacji, fundamenty prawne, ewolucja, demontaż)
- •1) Zróżnicowanie rasowe
- •2) Utrzymanie odrębności rasowej
- •I etap realizacji doktryny apartheidu: konsolidacja władzy politycznej narodu Afrykanerów w rpa
- •41. Konflikt arabsko-izraelski po II wojnie światowej
- •1) Pierwsza wojna arabsko-izraelska 15.V.1948 – 24.II 1949
- •2) II wojna arabsko-izraelska (sueska)
- •3) III wojna arabsko-izraelska (wojna sześciodniowa)
- •5.VI.1967 – trwała sześć dni
- •4) IV wojna arabsko-izraelska (wojna październikowa)/(wojna /Yom Kippur)
- •5) V wojna arabsko-izraelska
- •42. Wojny w Zatoce Perskiej (Iran-Irak, Irak-Kuwejt, operacja sił sprzymierzonych 1991, wojna 2003)
- •43. Proces pokojowy na Bliskim Wschodzie
- •44. Problemy polityczne oraz instytucjonalizacja współpracy w regionie Azji I Pacyfiku
43. Proces pokojowy na Bliskim Wschodzie
Unormowanie stosunków Izrael-Egipt 1979
Traktat pokojowy Izrael – Egipt wynegocjowany za pośrednictwem USA, podpisane w Camp David, wiejskiej posiadłości prezydentów USA, położona 113 km od Waszyngtonu
W 1978 r. z inicjatywy prezydenta J. Cartera podpisano porozumienie pomiędzy prezydentem Egiptu El-Sadatem, a premierem Izraela M. Beginem. Było to pierwsze porozumienie podpisane przez Izrael z jednym z jego sąsiadów.
Geneza: negocjacje trwały od 1977 kontynuowane sporadycznie do 1978. Gdy rozmowy były w impasie, obaj przywódcy przyjęli zaproszenie prezydenta J. Cartera na trójstronny szczyt 5.IX.1978r. Po kilkunastu dniach negocjacji podpisano 2 porozumienia:
a) układ o ogólnych zasadach pokoju na Bliskim Wschodzie – plan bardzo ogólny, wzywał do stopniowego przyznania samorządu Palestyńczykom zamieszkałym w strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu oraz stopniowego wycofywania stamtąd wojsk izraelskich, by po 3 latach przygotować negocjacje na temat ostatecznego statusu tych ziem
b) projekt traktatu pokojowego między Egiptem i Izraelem
Projekt ten przewidywał:
- koniec stanu wojny między obu państwami, nawiązanie pełnych stosunków dyplomatycznych
- zwrot Synaju Egiptowi w ciągu 3 lat
- gwarancje swobody żeglugi dla Izraela na M. Czerwonym i zatoce Akaba
- stacjonowanie sił ONZ w pobliżu nowych granic
26.III,1979 Izrael i Egipt podpisały traktat pokojowy, który formalnie kończył wojnę.
Unormowanie stosunków z Jordanią 1994
1994r. zakończony został trwający od 1948 r. stan wojny między Izraelem, a Jordanią
26.X.1994 w Waszyngtonie został podpisany traktat pokojowy między obu państwami. Było to ważne wydarzenie w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie. Wysoką rangę tego wydarzenia podkreślała obecność prezydenta B. Clintona na uroczystości podpisania dokumentu i złożenie przez niego podpisu na tym dokumencie.
Podpisanie tego porozumienia było poprzedzone długimi negocjacjami (w Madrycie i Waszyngtonie) Rozmowom cały czas patronowały USA.
Rokowania izraelsko-palestyńskie
Prowadzone w latach 1991-1993 w Madrycie, Waszyngtonie i Oslo. W ich wyniku zostało zawarte porozumienie podpisane IX.1993 w Waszyngtonie. Jego architekci : I. Rabin, Sz. Peres i J. Arafat w 1994 r. dostali pokojową nagrodę Nobla.
- Izrael zgodził się na utworzenie Autonomii Palestyńskiej (Strefa Gazy i miasta na Zachodnim Brzegu Jordanu) i na stopniowe przekazywanie władzy na tym terenie Palestyńczykom.
- V.1994 podpisano w Kairze porozumienie o ograniczonej autonomii palestyńskiej
- 1995 rozszerzenie autonomii na cały Zachodni Brzeg Jordanu (armia izraelska wycofała się z 7 miast Zachodniego Brzegu Jordanu, uwolniono 2500 więźniów palestyńskich
-1996 wybory do Rady Autonomii Palestyńskiej – zwycięstwo Arafata (prezydent)
Hamas i dżihad nie uzyskały poparcia ludności, wybrano pokojową drogę porozumienia się z Izraelem.
- 1996 anulowanie z programu OWP punktu o nieuznawaniu Izraela
W następnych latach rozmowy izraelsko-palestyńskie nie przyniosły żadnych wyników. Izrael nadal okupuje całą Palestynę. Po obu stronach są przeciwnicy kompromisów i pokojowych rozwiązań. Świadczy o tym chociażby zabójstwo I. Rabina z rąk terrorysty żydowskiego.
Kontynuatorem rozmów był Szymon Peres, minister spraw zagranicznych Izraela, potem zwycięstwo prawicy w wyborach i premierem został A. Szaron – zastopowanie rokowań.
Rozmowom izraelsko-palestyńskim patronują USA, jednak nie posuwa to sprawy do przodu. Izrael nie jest podatny na sugestie amerykańskie.
- USA, ONZ i UE przedstawiły w 2003 r. plan pokojowego rozwiązania „mapa drogowa” – utworzenie państwa palestyńskiego do 2005 r. po początkowych nadziejach na sukces, plan okazał się niemożliwy do zrealizowania.