3) Czynniki realizujące

a) ekonomiczno-techniczne (potencjał gospodarczy państwa, postęp w nauce i technice) Potencjał gospodarczy warunkuje międzynarodową pozycję państwa. Potencjał gospodarczy jest podstawą potęgi, ale musi być świadomie wykorzystywany jako narzędzie polityki zagranicznej. Zauważamy ogromne tempo postępu naukowo-technicznego, co ułatwia kontakty między państwami ale również generuje pewne zagrożenia (np. terroryzm) Zakaz wojny sprawił, że państwa zaczęły używać innych środków wywierania nacisku na inne państwa – w tym środków ekonomicznych (jako forma pomocy lub sankcji). Postęp naukowo-techniczny rodzi tyleż możliwości, co zagrożeń – np. pozyskiwanie energii atomowej, zależnie od intencji użytkowników, może być wykorzystane w celach pokojowych lub do produkcji broni jądrowej.

b) czynniki wojskowe – ogromny wpływ siły wojskowej na SM. Współcześnie ius ad bellum jest całkowicie zakazane. Mimo to istnieją państwa, które się na wojnę decydują w sytuacji, gdy zastosowanie innych środków nie przyniosło rezultatów. Przejawem nieustannej gotowości państw do użycia siły jest wyścig zbrojeń. Broń masowego rażenia zaczęła mieć znaczenie psychologiczne („odstraszanie”) polityczne i ekonomiczne (narzucenie przeciwnikowi forsownego wyścigu zbrojeń, by go zrujnować gospodarczo)

c) czynniki organizacyjno-społeczne – należą do nich instytucje państwowe i międzynarodowe, ich organizacja i współdziałanie, które bezpośrednio wpływają na SM. Równie istotne są procesy decyzyjne.

d) czynniki osobowościowe – na SM wpływają również wybitne jednostki – przywódcy państw, narodów. Nie każdego przywódcę można uznać za wybitnego. Nie można jednak wskazać jednoznacznie cech, które sprawiają, że dany przywódca jest wybitny. Ponadto w warunkach demokratycznych decyzje polityczne rzadko są decyzjami jednostkowymi.

5. Państwo jako szczególny podmiot stosunków międzynarodowych

1) Atrybuty uczestnictwa w sm

Uczestnictwo sensu stricte przejawia się w 2 zdolnościach:

-aktywność – celowe i świadome działanie, postępowanie ukierunkowane na zagranicę.

-zdolność do zmieniania lub utrwalania pewnych stanów – muszą być intencje, zamiar, potem działania ten zamiar realizujące

2) Atrybuty państwowości – podmiotowość prawno-międzynarodowa państwa

-dokonywać wszelkich czynności prawnych w relacjach międzynarodowych

-utrzymywać stos z innymi podmiotami (dyplomatyczne, konsularne) – IUS LEGATIONIS

-tworzyć normy prawa międzynarodowego (może zawierać umowy mnd.) – IUS TRACTATUUM

-występować przed trybunałem, dochodzić roszczeń – IUS STANDI

-przysługują mu przywileje i immunitety (osobom je reprezentującym)

-ponoszenie odpowiedzialności międzynarodowej

3) Atrybuty państwowości – powstanie państwa

Państwo wg teorii G. Jellinka jest jednością 3 elementów : ludność, terytorium i władza. Wszystkie elementy są tak samo ważne. Do tych 3 elementów dodano 4-ty, niezbędny do powstania państwa – uznanie międzynarodowe

Dziś państwo może powstać tylko na skutek przekształcenia się już istniejących państw. 3 sposoby:

-rozpad istniejącego już państwa – podmiot, który się rozpada przestaje istnieć jako podmiot prawa międzynarodowego (np. rozpad ZSRR)

-unia, zjednoczenie – dobrowolne połączenie się co najmniej 2 państw (np.: 1959-61 Zjednoczona Republika Arabska powstała z połączenia Egiptu i Syrii)

-oderwanie się (secesja) części terytorium i powstanie nowego (np.: Kosowo)