5) V wojna arabsko-izraelska

(VI-IX 1982)

- tylko częściowy sukces Izraela

- oddziały OWP musiały opuścić Bejrut, ale bojownicy palestyńscy nadal stacjonowali w dolinie Bekaa i w Trypolisie, skąd zaatakowali Izrael.

-1/3 terytorium Libanu pod izraelską okupacją

-1983 układ o zakończeniu stanu wojny (pod presją państw arabskich unieważniony przez Liban w 1984)

+ rokowania izraelsko-palestyńskie 1993 Porozumienia z Oslo, wzajemne uznanie Izraela i Organizacji Wyzwolenia Palestyny zawarte w 1993 w Oslo - fundament procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie i podstawa prawna istnienia Autonomii Palestyńskiej.

Inicjatywa genewska - bliskowschodni plan pokojowy przedstawiony w Szwajcarii 1 grudnia 2003, powstały na podstawie porozumienia kilkuset polityków i działaczy pokojowych Izraela i Palestyny. Zakładał powstanie niepodległego państwa palestyńskiego w Strefie Gazy i prawie na całym Zachodnim Brzegu Jordanu oraz przewidywał podział Jerozolimy za pomocą kuloodpornej szyby na dwie części, a każda z nich miała zostać stolicą Palestyny i Izraela.

Plan pokojowy dla Bliskiego Wschodu potocznie nazywany mapą drogową, został przedstawiony 1 maja 2003 roku, premierom Izraela i Autonomii Palestyńskiej. Plan ten został opracowany przez Stany Zjednoczone, ONZ, Unię Europejską i Rosję, w celu pokojowego rozwiązania konfliktu izraelsko-palestyńskiego.

Kryzys izraelsko-libański (VII-VIII 2006) – konflikt między państwem Izrael a arabską szyicką organizacją Hezbollah, mającą swoje bazy w południowym Libanie. Ten trwający 33 dni konflikt znany jest w Libanie jako wojna lipcowa, a w Izraelu nazywany jest drugą wojną libańską.

42. Wojny w Zatoce Perskiej (Iran-Irak, Irak-Kuwejt, operacja sił sprzymierzonych 1991, wojna 2003)

Wojna iracko-irańska (1980-1988)

Jest to konflikt zbrojny między Iranem, a Irakiem, 2 państwami Bliskiego Wschodu, które rywalizują o przywództwo w regionie.

Przyczyny:

1) Oficjalnie powodem wojny był spór terytorialny dotyczący rzeki Szatt al-Arab. oba państwa kwestionowały ustalenia traktatu z 1847 r.

2) Antagonizmy religijne, narodowościowe, ideologiczne – Iran przez wiele lat był sojusznikiem USA na Bliskim Wschodzie, podczas gdy Irak realizował tzw. orientację socjalistyczną, dążąc ku ZSRR. Ponadto Iran był państwem teokratycznym, a Irak realizował program budowy nowoczesnego państwa świeckiego.

3) Walka o dominację w regionie

4) Kwestia kurdyjska – Kurdowie to ok. 20-milionowy naród walczący o utworzenie własnego państwa. Zarówno Irak jak i Iran wielokrotnie wykorzystywały fakt zamieszkiwania Kurdów na terytorium przeciwnika do destabilizacji jego sytuacji wewnętrznej np. popierając powstania ludności kurdyjskiej

5) Odmienne podejście do problemów świata arabskiego. Przedrewolucyjny Iran utrzymywał stosunki dyplomatyczne z Izraelem, był sojusznikiem USA i podejrzliwie traktował próby Iraku zbliżenia się do Arabii Saudyjskiej i Egiptu.

Starcia graniczne we IX 1980 szybko przerodziły się w regularną wojnę. Minimalny cel, jaki zakładał sobie Saddam Husajn to zajęcie i utrzymanie wschodniego brzegu rzeki Szatt al.-Arab, maksymalny zaś cel to spowodowanie upadku rządu w Teheranie.

Napadając na Iran Husajn liczył na szybki sukces. Działania na lądzie szybko przekształciły się w wojnę pozycyjną, w której Irak użył broni chemicznej. Lotnictwo irackie bombardowało nieukończoną elektrownię jądrową i obiekty cywilne. Irańczycy również bombardowali miasta. Ponieważ „wojna miast” nie osiągnęła rezultatów, rozpoczęto „wojnę tankowców” atakując irackie statki wywożące ropę naftową. Wywołało to reakcję USA, które skierowały w ten rejon okręty wojenne. W 1986 Iran odniósł znaczący sukces zajmując półwysep FAO, odcinając tym samym Irak od Zatoki Perskiej. Odbicie przez Irak półwyspu FAO i zniszczenie przez USA znacznej części irańskiej floty w odwecie za ataki na okręty neutralne skłoniło Iran do zawieszenia broni. Weszło ono w życie w 1988r. Rozpoczęte wówczas rozmowy pokojowe zakończono dopiero w 1990 r. po agresji Iraku na Kuwejt.

Skutki wojny:

- milion ofiar głównie po stronie irańskiej

- ogromne koszty finansowe

- konflikt podzielił świat arabski uniemożliwiając mu zjednoczenie sił w walce z Izraelem

- spowodował wyścig zbrojeń w regionie

- ogromne problemy gospodarcze Iraku, co przyczyniło się później do agresji na Kuwejt

Wojna w zatoce Perskiej (1990-91)

I wojna w Zatoce Perskiej - Konflikt zbrojny między koalicją międzynarodową, a Irakiem po dokonaniu przez ten kraj inwazji na Kuwejt.

Przyczyny wiązały się z wcześniejszym konfliktem irańsko-irackim, który doprowadził do ruiny gospodarkę Iraku

Irak rozpoczął propagandę przeciwko Kuwejtowi, swemu największemu wierzycielowi, oskarżając go o przekraczanie limitów wydobycia ropy naftowej ustalonych przez OPEC i bezprawne korzystanie z przygranicznego pola naftowego

1990 armia iracka zajęła terytorium Kuwejtu, co spotkało się z potępieniem przez społeczność międzynarodową i ZSRR

USA na czele koalicji 28 państw dążącej do zmuszenia Iraku do wycofania się z Kuwejtu

1990 USA podjęły decyzję o wysłaniu swoich wojsk w ramach operacji Pustynna Tarcza.

Na wniosek USA ONZ uchwaliło rezolucję, w której dawała zgodę na użycie siły wobec Iraku jeśli nie wycofa wojsk z Kuwejtu. Termin minął, USA rozpoczęły w I 1991 r. akcję „Pustynna Burza” – atak bombowy na terytorium Iraku prowadzony z Arabii Saudyjskiej. Potem był atak lądowy. Irak zaatakował Izrael by go sprowokować i przekształcić konflikt w świętą wojnę islamska.

27. II Husajn podjął decyzję o wycofaniu wojsk z Kuwejtu i spełnienia rezolucji RB.

Skutki:

- reparacje wojenne

- kontrola międzynarodowa programu jądrowego Iraku

- katastrofa ekologiczna w rejonie Zatoki Perskiej

- podzielenie świata arabskiego

- ostateczne zakończenie zimnej wojny, czego dowiódł udział USA i ZSRR w wojnie po tej samej stronie.

II wojna w Zatoce Perskiej

Konflikt zbrojny, który rozpoczął się w marcu 2003r.(do kwietnia 2003) między koalicją sił międzynarodowych, a armią Iraku.

Po ok.. 3 tygodniach walk siły międzynarodowe objęły kontrolę nad większością terytorium Iraku, obaliły rząd tworzony przez partię Baas i Saddama Husajna i rozpoczęły okupację tego kraju trwającą formalnie do 2005r.

Cele ataku:

- likwidacja reżimu Husajna

- pomoc w ustanowieniu demokracji w Iraku

- odnalezienie i eliminacja broni masowego rażenia i baz terrorystów

- zdobycie informacji na temat powiązań międzynarodowych organizacji terrorystycznych z Saddamem Husajnem i jego rządu

- zakończenie sankcji ekonomicznych nałożonych na Irak i dostarczenie temu krajowi pomocy humanitarnej

Skutki:

- stabilizacja Iraku (2003-2007)

- przeprowadzenie pierwszych demokratycznych wyborów i powołanie stałego rządu i parlamentu

- nie znaleziono broni masowej zagłady

- aresztowanie, skazanie na śmierć i stracenie Saddama Husajna

- nie znaleziono dowodów na współpracę między rządem Husajna, a Al.-Kaidą