
- •Pytania egzaminacyjne z przedmiotu „międzynarodowe stosunki polityczne”
- •1. Geneza, istota I ewolucja międzynarodowych stosunków politycznych
- •2. Porównaj przedwestfalski I westfalski etap stosunków międzynarodowych
- •3. Scharakteryzuj neowestfalski etap stosunków międzynarodowych
- •4. Czynniki oddziałujące na stosunki międzynarodowe
- •2) Czynniki warunkujące procesy oddziaływań
- •3) Czynniki realizujące
- •5. Państwo jako szczególny podmiot stosunków międzynarodowych
- •1) Atrybuty uczestnictwa w sm
- •2) Atrybuty państwowości – podmiotowość prawno-międzynarodowa państwa
- •3) Atrybuty państwowości – powstanie państwa
- •4) Atrybuty państwowości – uznanie państwa
- •5) Cechy państwa:
- •6) Funkcje państwa w warunkach globalizacji
- •6. Naród jako uczestnik stosunków międzynarodowych
- •7. Organizacje międzynarodowe jako uczestnicy stosunków międzynarodowych
- •2 Procedury podejmowania decyzji ;
- •8. Transnarodowi uczestnicy stosunków międzynarodowych
- •9. Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych (pojęcie, ewolucja, typologie bezpieczeństwa)
- •1) W czasie zimnej wojny:
- •2) Po zimnej wojnie:
- •10. Sposoby organizowania bezpieczeństwa międzynarodowego wysiłkami indywidualnymi państw
- •3 Zasady polityki bezpieczeństwa państwa wieczyście neutralnego:
- •11. Sposoby organizowania bezpieczeństwa międzynarodowego wysiłkami zbiorowymi państw
- •12. Polityka zagraniczna państwa (pojęcie, czynniki, cele, środki I metody, racja stanu)
- •13. Motywy polityki zagranicznej państwa
- •14. Międzynarodowa pozycja państwa, a jego polityka zagraniczna
- •Mniejsze państwa
- •15. Wojna jako narzędzie polityki zagranicznej państw
- •16. Dyplomacja jako narzędzie polityki zagranicznej państw
- •17. Gospodarcze instrumenty polityki zagranicznej państwa
- •18. Organy polityki zagranicznej państwa
- •19. Globalizm, globalizacja, problemy globalne, procesy globalnego zarządzania
- •20. Globalne przywództwo I polityka bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych po zimnej wojnie
- •21. Międzynarodowa pozycja I polityka bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej
- •22. Zimna wojna (pojęcie, przyczyny, etapy, konsekwencje zakończenia)
- •24. Doktryny wojenne I obronne supermocarstw I ich wpływ na stosunki międzynarodowe
- •25. Wyścig zbrojeń po II wojnie światowej (pojęcie, przyczyny, uczestnicy, konsekwencje)
- •26. Proliferacja broni jądrowej I konwencjonalnej oraz sposoby jej ograniczania
- •27. Etapy dialogu rozbrojeniowego po II wojnie światowej I jego rezultaty
- •II etap rokowań rozbrojeniowych
- •28. Główne struktury bezpieczeństwa europejskiego I ich przydatność w zwalczaniu nowych zagrożeń (kbwe/obwe, uze, ue, nato, PdP)
- •29. Polska polityka zagraniczna po 1989 roku (uwarunkowania wewnętrzne I zewnętrzne, cele I zasady, sposoby realizacji, rola małych I wielkich państw we współczesnych stosunkach międzynarodowych)
- •31. Środki budowy zaufania I bezpieczeństwa (pojęcie, geneza, ewolucja, znaczenie)
- •32. Spory I konflikty międzynarodowe (systematyka, przyczyny, stosowanie siły w regulowaniu sporów, pokojowe rozwiązywanie sporów)
- •34. Regionalizm w stosunkach międzynarodowych (pojęcie I istota regionalizmu, przesłanki regionalizmu, regionalizm po zimnej wojnie)
- •35. Główne okresy rozwoju stosunków międzynarodowych w Ameryce Łacińskiej (cezury, dominujące tendencje, doktryny, rola usa, najważniejsze wydarzenia)
- •1) Proces kształtowania się państw latynoamerykańskich (1810-1840)
- •2) Okres umacniania niepodległości przez kraje regionu I okres dominacji europejskiej (1840-1880)
- •3) Okres dominacji systemu panamerykańskiego (1880-1930)
- •4) Okres panamerykanizmu zmodyfikowanego (1930-1960)
- •5) Restrukturyzacja ładu politycznego w Ameryce Łacińskiej (od połowy lat 60)
- •36. Uwarunkowania konfliktów w Ameryce Łacińskiej I mechanizmy ich rozwiązywania
- •37. Tendencje integracyjne I płaszczyzny współpracy na kontynencie amerykańskim
- •38. Wojny I konflikty zbrojne w Afryce (przesłanki konfliktów, koszty, konsekwencje dla państwa I społeczeństwa, problem przywrócenia pokoju)
- •39. Państwo w Afryce (geneza, problemy, przeobrażenia)
- •3 Patologie upadku państwa:
- •40. Apartheid w rpa (pojęcie, podstawy teoretyczne, etapy realizacji, fundamenty prawne, ewolucja, demontaż)
- •1) Zróżnicowanie rasowe
- •2) Utrzymanie odrębności rasowej
- •I etap realizacji doktryny apartheidu: konsolidacja władzy politycznej narodu Afrykanerów w rpa
- •41. Konflikt arabsko-izraelski po II wojnie światowej
- •1) Pierwsza wojna arabsko-izraelska 15.V.1948 – 24.II 1949
- •2) II wojna arabsko-izraelska (sueska)
- •3) III wojna arabsko-izraelska (wojna sześciodniowa)
- •5.VI.1967 – trwała sześć dni
- •4) IV wojna arabsko-izraelska (wojna październikowa)/(wojna /Yom Kippur)
- •5) V wojna arabsko-izraelska
- •42. Wojny w Zatoce Perskiej (Iran-Irak, Irak-Kuwejt, operacja sił sprzymierzonych 1991, wojna 2003)
- •43. Proces pokojowy na Bliskim Wschodzie
- •44. Problemy polityczne oraz instytucjonalizacja współpracy w regionie Azji I Pacyfiku
3) III wojna arabsko-izraelska (wojna sześciodniowa)
5.VI.1967 – trwała sześć dni
Casus belli – decyzja Nasera o wycofaniu wojsk ONZ z Synaju (16.V.1967) oraz zamknięcie cieśniny Tiran i zatoki Al-Akaba dla żeglugi izraelskiej
5.VI 1967 wojska izraelskie zdobyły półwysep Synaj, wzgórza Golan, Strefę Gazy, Cisjordanię, wsch. Część Jerozolimy.
Skutki:
- Izrael powiększył trzykrotnie swoje terytorium kosztem Egiptu, Syrii i Jordanii
- Izrael ustabilizował swą pozycję pierwszej militarnej potęgi w regionie
- porażka krajów arabskich
- szczyt arabski w 1967 w Chartumie decyzje:
Nie prowadzenie bezpośrednich negocjacji z Izraelem
Nie uznawanie Izraela
Nie podpisywanie z Izraelem żadnych traktatów pokojowych
Rezolucja ONZ z 1967 (I Arabowie i Żydzi zignorowali tę rezolucję):
Przewidywała „sprawiedliwy i trwały pokój” oraz „bezpieczne i uznane granice” dla Izraela, który w zamian miał się wycofać z terytoriów okupowanych po 1967.
Treść rezolucji była kompromisem między Arabami a żydami.
- niedopuszczalność zdobywania terytoriów drogą podbojów oraz nakaz wycofania się Izraela z ziem zajętych w 1967 – zadowoleni Arabowie i Rosjanie
- ograniczenie wielkości terytoriów, z których Izrael ma się wycofać do tych zajętych w 1967 – zadowolenie żydów i Amerykanów
4) IV wojna arabsko-izraelska (wojna październikowa)/(wojna /Yom Kippur)
6.X,1973 – 22.X.1973
Egipt i Syria podjęły zbrojny wysiłek odzyskania zagarniętych przez Izrael ziem w wojnie sześciodniowej. Kraje arabskie zaatakowały Izrael w dniu największego święta religijnego Yom Kippur.
Po raz 1 arabowie uzyskali pewne sukcesy militarne, ale żadna ze stron nie osiągnęła założonych sobie celów, co pomogło w rokowaniach pokojowych. Skutki:
- Powołano Doraźne Siły Zbrojne ONZ nadzorujące zawieszenie broni
- rozpoczęto dyplomatyczne wysiłki na rzecz całościowego uregulowania konfliktu (bez rezultatów)
- wykorzystanie przez kraje arabskie „broni naftowej” przeciwko USA, Holandii, Portugalii i RPA za ich proizraelską politykę
Konferencja Bliskowschodnia w Genewie 21-22.XII 1973 – dyplomatyczne wysiłki na rzecz całościowego uregulowania konfliktu nie dały rezultatów.
Wykorzystanie przez kraje arabskie „broni naftowej” przeciwko zachodnim sojusznikom Izraela (X 1973 sześć państw Zatoki Perskiej zrzeszonych w OPEC, podwyżki o 70%,potem o 128% + ilościowe ograniczenia eksportu + embargo na ropę naftową dla USA, Holandii, Portugalii i RPA za ich proizraelską politykę. Embargo zniesione III.1974)
USA zainicjowały dwustronne negocjacje izraelsko-egipskie w Camp David pod patronatem J. Cartera. Podpisano 2 porozumienia:
- o ogólnych zasadach pokoju na Bliskim Wschodzie (jak zwykle, pominięcie problemu palestyńskiego) – nie miało to porozumienie większego wpływu na uregulowanie konfliktu
- egipsko-izraelski traktat pokojowy (III.1979) – sukces dyplomacji Izraela, rozłam w świecie arabskim
Traktat przewidywał:
- koniec stanu wojny między obu państwami, nawiązanie pełnych stosunków dyplomatycznych
- zwrot Synaju Egiptowi w ciągu 3 lat
- swoboda żeglugi dla Izraela na Morzu Czerwonym i zatoce Al-Akaba
- stacjonowanie sił ONZ w pobliżu nowych granic
Konferencja Ligi Państw Arabskich w III 1979 zaleciła:
- zerwanie stosunków dyplomatycznych z Egiptem
- zawieszenie go w prawach członka Ligi
- przeniesienie siedziby Ligi z Kairu do Tunisu
- wstrzymanie pomocy gospodarczej dla niego
Układy izraelsko-egipskie nasiliły ekspansjonizm Izraela
- aneksja Wschodniej Jerozolimy(1980)
- 1981 Izrael zaanektował Wzgórza Golan i zignorował wezwanie RB do likwidacji aneksji
- Izrael wkroczył w 1982 r. do Libanu, aby zmusić partyzantów palestyńskich do opuszczenia baz w Południowym Libanie