1 Блок. Тест сұрақтары.

1. "Экология" термині грекшеден қандай ғылым болып аударылады:

+В) үй, баспана туралы;

2. Лимиттеуші (шектеуші) фактор деп:

+ Б) мәні организм төзімділігінің жоғарғы не төменгі шегіне жақын тұрған кезкелген экологиялық факторды атайды;

3. Төменде келтірілгендердің қайсысы абиотикалық факторларға жатады:

+ Г) судың ағыс жылдамдығы мен температурасы;

4. Тірі организмдер қауымдастығындағы "жыртқыш-жемтік" қатынасын зерттейтін экологияның бөлімі:

А) демэкология;

Б) аутэкология- (белгілі түрге жататын жеке особьтарды зерттейтін экологияның)

В) синэкология(көп түрлі қауымдастықтар);

Г) глобалдық экология;.

5. Экология мына мәселелерді зерттейтін ғылым:

+ 4. организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен өзара байланысын;

6. Урбанизация дегеніміз - бұл:

+ 4. ауылды жерлерде қатынас пен байланыс жүйелерін дамыту;

7. Төменде келтірілген факторлардың қайсысы климаттық факторларға жатады:

+1. ауаның ылғалдылығы; .

8. Ю.Либихтың "минимум ережесінің" негізгі мәні мынада:

+ 2. егер, организмнің тіршілігі үшін қажетті экологиялық факторлардың барлығы минимум аймағына таяу орналасса, онда организм өзін тамаша сезенеді;

9. Синэкология нені зерттейді:

+Д) қауымдастықтың түрлік құрамының уақытқа қатысты өзгеруін.

10. Энергия көздерінің қайсысы экологиялық тұрғыдан алғанда ең қауіпсіз болып есептеледі?

1. тұрмыстық жылыту қазандықтары;

2. гидроэлектростанциялар;

3. теңіз толқындарының энергиясы;.

11. Топырақ түзуші абиотикалық фактор:

+ 4. оттегі

12. Аудан немесе көлем бірлігіне шаққандағы дара организмдердің орташа саны нені көрсетеді:

+3. популяция тығыздығын;

13. Биосфераның тірі затына қандай қызмет (функция) тән:

+3. климатық;

14. В.И.Вернадскийдiң биосфера деп ненi атаған:

+2. организмдердің тіршілік ету сферасын;

15. Адаптация дегеніміз, бұл:

+1. қоршаған орта жағдайлары өзгерген кездерде организмнің функционалдық тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік беретін реакциялардың жиынтығы;

16. Төменде келтірілгендердің қайсысы абиотикалық факторларға жатады:

1. судың ағыс жылдамдығы мен температурасы;

17. Жер бетіндегі ең алғаш пайда болған тірі организмдер:

+1. бактериялар

18. Биоценоздардың бір территорияда кезектесіп алмасуы қалай аталады:

+2. экологиялық сукцессия;

19. Төменде келтірілген биогенді элементтердің ішіндегі биосферада ең көп таралғаны:

+Б) оттегі

20. Ғалымдардық көпшілігінің пікірінше біздің планетамыздың жасы шамамен:

+) 4,6 млрд жыл;

2билет1 Блок. Тест сұрақтары.

1. Экология ғылымының "демэкология" деп аталатын бөлімі мынадай мәселені зерттейді:

+ Г) популяция критерийлері мен популяциялардың негізгі сипаттамаларын;

2. Экожүйе дегеніз, бұл:

+В) энергия ағыны және заттар айналымы арқылы байланысқан тірі организмдер қауымдастығы;

3. Адаптация дегеніміз, бұл:

+ 4. қоршаған орта жағдайлары өзгерген кездерде организмнің функционалдық тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік беретін реакциялардың жиынтығы;

4. Экология мына мәселелерді зерттейтін ғылым:

+ 2. организмдердің бір-бірімен және өзін қоршаған ортамен байланысын;

5. Қандай түрлер космополит болып есептеледі:

+5. барлық құрлықтарда (континенттерде) тіршілік ететін түрлер.

6. Қауымдастық құрамындағы турлердің арасындағы бәсекелестік қарым-қатынастарды зерттейтін экологияның бөлімі:

+ 4. синэкология;

7. Популяция дегеніз, бұл:

+А) бір түрге жататын, белгілі бір ортақ кеңістікті мекендеп, өзара еркін шағылыса алатын және биотикалық қауымдастықтың құрамдас бөлігі ретінде қызмет атқаратын организмдердің тобы;

8. Төменде келтірілген экологиялық факторлардың қайсысы абиотикалық факторларға жатпайды?

+1. жәндіктердің өсімдіктерді тозаңдандыруы;

9. Энергия көздерінің қайсысы экологиялық тұрғыдан алғанда ең таза болып есептеледі?

+ 1. жел энергиясын пайдалану;

10. Экология ғылымының "экологиялық болжам" деп аталатын бөлімі немен шұғылданады?

+ 1. антропогендік әрекетке байланысты күрделі тізбекті реакциялар нәтижесінде табиғи ортада болуы ықтимал тұрақты өзгерістерді болжаумен;

11. Топырақтың түзілу процесіндегі маңызды роль атқаратын абиотикалық фактор:

3. оттегі;

12. Биосфе+раның тірі затына не жатады:

+3. вирустар;

13. Биосферада органикалық заттарды ыдырату функциясын нелер атқарады:;

+ 3. редуценттер;

14. Биосферадағы тіршіліктің вертикаль бағытта таралуы:

1. 200 км

2. 5 км

3. 1 км

4. 150 км

5. 33 км

15. Биологиялық процестер мен құбылыстардың периодты түрде ауытқып отыруы қалай аталады:

+2. биологиялық ырғақ

16. Экология қандай пәндердің қатарына жатады:

+1. жалпы био-географиялық пәндер

17. Қазіргі кездегі көптеген мамандардың тұжырымдауы боая'fbнша тірі организмдер қашан пайда болған:

+ 2. 3,5 млрд. жыл бұрын;

18. Биосфераны негізінен экологияның қай бөлімі зерттейді:

+4. глобалдық экология;

19. Биосфераға түсетін күн энергиясы ақыр соңында неге айналады;

+5. жылу энергиясына.

20. Төменде келтірілген тұжырымдардың қайсысы дұрыс емес:

+ 5. биосфераның тірі заты жердің эволюциялық процесінде атмосфераны түзді.

3билет1 Блок. Тест сұрақтары.

1. В.И. Вернадский қандай ғылыми бағыттың авторы:

+В) биосфера туралы ілімнің;

2. Экология қандай пәндердің қатарына жатады:

+1. жалпы био-географиялық пәндер;

3. Экологияның міндеттерінің бірі:

+1. азаматтардың экологиялық дүниетанымы мен экологиялық мәдениетін қалыптастыру;

4. "Биосфера" терминiн алғаш енгiзген ғалым:

+4. Э.Зюсс;

5. Берілген организмдер жұптарының қайсына бәсекелестік қарым-қатынас тән:

+4. түлкі - қасқыр;

6. Гетеротрофты(қорек ретінде тек дайын органикалық заттарды пайдаланатын ағзаларды айтад) организмдер тіршілік процесі барысында:;

+2. дайын органикалық заттарды пайдаланады;

7. Табиғи ортаның биотикалық факторларына не жатады?

+5. тундра экожүйесіндегі сүтқоректілер.

8. Аутэкология(белгілі түрге жататын жеке особьтарды зерттейтін экологияның бөлімі немесе түр экологиясы.

) мына мәселелерді зерттейді:

+ 1. жеке бір организмнің қоршаған ортамен қарым қатынасын;

9. Ауа ылғалдылығы қандай фактор мысалы бола алады:

+2. климаттық;

10. Популяцияның максималды туылымы дегеніміз, бұл:

1. белгілі бір уақыт аралығындағы популяция санының өсуі;

2. нақтылы сыртқы орта жағдайында бір жылда дүниге келген төлдердің саны;

3. әрбір аналықтың репродуктивтік кезең бойында берген төлдерінің орташа саны;

4. бір жылғы төлдердің ішіндегі ұрпақ беру жасына жеткендерінің үлесі;

5. қоршаған ортаның ең қолайлы (идеалды) жағдайларында барлық аналықтан беретiн төлдерiнiң саны.

11. Жануарлар дүниесі экологиялық-экономикалық тұрғыдан қарастырғанда қандай табиғи ресурстарға жатады:

1. сарқылмайтын;

12. Адамның саналы еңбегі біздің планетамыздың дамуының басты (анықтаушы) факторына айналатын Биосфераның даму сатысы қалай деп аталады?

+4. ноосфера;

13. Биоценоз ненің құрамдас бөлігі:

+ 4. экожүйенің;

14. Биосфера деп біз:

+ 3. жердің барлық экожүйелерінің жиынтығын атаймыз;

15. Биологиялық ырғақтар дегеніміз, бұл:

++1. биологиялық процестердің циклды тербелістері;

16. Өсімідік жапырақтарында күн сәулесінің әсерімен қандай процесс жүреді:

+ 5. фотосинтез

17. Соңғы санақ деректеріне сәйкес жер шарындағы халықтың қазіргі саны:

3. 6,5 млрд;+

18. Бастапқы экологиялық сукцессия қандай жерлерде болады: тіршілік иелері жок жерде: лава үстінде, сусымалы құмдарда, жартастарда, тасты жерлерде басталады

2. топырақ түзілу процесі жаңадан басталған жерлерде

19. Топырақ микроорганизмдері үшін энергия көзі болып табылады:

1. шөгінді қалдықтар

2. топырақ ылғалдылығы;

3. топырақ минералдары;

4. топырақтың коллоидты фракциясы;

5. өлі органикалық заттар.

20. "Экология" ғылымы нені зерттейді:

++1. организмдердің бір-бірімен және өздерінің тіршілік ету ортасымен байланыстарын;

№4 ЕМТИХАН БИЛЕТІ