Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Бур маш и механизмы каз УМК.doc
Скачиваний:
1
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.36 Mб
Скачать

4 Сурет. Ұңғының құрылымы және эпюрасы.

Екінші секцияның ұзындығы –

Осылайша үшінші, төртінші және әрі қарай секция құбырларын анықтайды, бірақ тарту күші (тізбек салмағы) мына шарты орындауы керек

(14)

бірақ

(15)

мұнда: [к] – тартылу кезіндегі беріктік коэффициенті.

(16)

мұнда: Рстi – і-секцияның тартушы жүктемесі;

[к] = [S] – мүмкін беріктік коэффициенті бір кестеден анықталады

åq1l1g Рст–ге жақын болғанда тарту жүктемесі бойынша есеп жүргізіледі

(17)

Секция құбырын

(18)

(18) теңдігі болғанша дейін таңдай береді.

Тізбектің жалпы салмағы

(19)

Ұңғы сағасына аралық құбырларда қажалуды болдырмау мақсатында қалыңдығы 10 мм жоғары 100…150 м құбырларды орнатады.

Әдебиет: ОСН [97-108], ДОП [120-135]

Бақылаусұрақтары:

  1. Шегендеу құбырының тағайындалуы мен жұмыс жасау шарттары?

  2. Өлшемі, материалы және құрылымы бойынша шегендеу құбырларының топтасуы?

  3. Шегендеу құбырының бұрандалы қосылысының құрылымы?

  4. Сыртқы қысымға шегендеу құбырларын есептеу формулалары?

  5. Қандай факторлардан бұрандалы қосылыстардың қаттылығы тәуелді болады?

  6. Ішкі қысымға шегендеу құбырын есептеу қалай жүргізіледі?

  7. Созылуға шегендеу құбырының колоннасын қалай есептейді?

Дәріс 5. Жуу сұйығын бұрғылау сорабынан айналмалы бұрғы колоннасына өткізу құрылғысы

Сальниктер мен вертлюгтердің түрлері

Ұңғыларды бұрғылау кезінде бұрғылау құбырының айналатын колоннасына тазалайтын агенттерді беру қажет. Қазіргі уақытта бұрғылау кезінде ұңғының тереңдігіне және тазалау агенттің түріне байланысты төменгі аспаптарды қолдануға болады:

  • Сальниктер – бұрғылау колоннасының салмағы беріліс қажеттілігінен аспайтын терең емес ұңғыларды бұрғылау кезінде қолдануға болады;

  • Вертлюгтер (вертлюг-сальниктер) – бұрғылау аспабының салмағы беріліс қажеттілігінен асатын ұңғыларды бұрғылау кезінде қолдануға болады;

  • Превентор-сальниктер – сұйық газ тәрізді қоспаны тастау мүмкіндігі жағдайында немесе тазалау агенттері ретінде ауаны (газды) қолдану кезінде болады;

  • Аталған сальниктердің тағайындалуы мен жұмыс жасау әдістері бірдей, сондықтан ОӘК қысқаша сипаттама береміз.

Вертлюг

Вертлюг бұрғылау ерітіндісін бұрғылау тізбегінің айналдырушы жетекші құбырына жіберуге арналған. Бұрғылау үрдісінде вертлюг бұрғылау қондырғысының тәл жүйесіне ілінеді және бұрғылау сорабымен манифольд арқылы жалғанады.

Көтеріп-түсіру операциясы кезінде вертлюг жетекші құбырмен және иілгіш шлангпен бірге шруфқа бағытталады және тәл жүесінен босатылады. Ротормен бұрғылау кезінде вертлюгтің оқпаны жетекші құбырмен бірге үнемі айналып тұрады, ал түпкі қозғалтқышпен бұрғылау вертлюг оқпаны бұрғылау тізбегін қысып қалмас үшін оқтын-оқтын бұрылып тұрады.

Вертлюгтерге келесі талаптар қойылады:

  • Көлденең габариттері мұнара өсімен араласуға кедергі жасамауы керек;

  • Тез тозатын тораптары мен бөлшектері өндірістік шарттарда тез ауыстыруға қолайлы болуы керек;

  • Үйкелетін бөліктерін майлау тиімді болуы және вертлюг бөліктерін салқындатуы керек;

  • Тәлді блокпен байланыстыру құрылғысы тез шуруфқа бағыттау мен шешуге сенімді және қолайлы болуы керек.

Вертлюгтің құрылысы

Пайдалану және терең бұрғылауға арналған вертлюгтер бізде де, шет елдерде де бірдей құрылымнан тұрады. Азғана айырмашылығы шығарушы зауыттардың технологиялық мүмкіндіктерінде ғана. Вертлюгтер жүккөтергіштігі бойынша ерекшеленеді.

Вертлюгтің корпусы көмірқышқылды немесе армирленген құймадан жасалынады және штроптарды орнатуға арналған қалтасы болады. штроп армирленген хромникельді немесе хроммарганецті, кремнилі 38ХГН, 30ХГСА болаттардан жасалынады және корпусқа саусақшалармен бекітіледі.

Вертлюгтің жартылай корпусының ішінде шегендеу немесе бұрғылау тізбектерінің өстік жүктемесін қабылдаушы тіректік мойынтрекке арналған сөре және радиальді мойын тірекке арналған ойма болады. Оқпан ішкі ортасында жуу сұйығы жүретін целиндр тесігі бар, сыртында тіректі мойын тірекке арналған фланецтен тұрады. Вертлюг оқпаны аудармамен бірге жетекші құбырдың айналу жиілігімен айналатын болғандықтан, ол екі радиальді мойын тіректерге орнатылады. Вертлюгтің ең жүгі ауыр бөлшегі штроп пен оқпаны. Сондықтан оқпан армирленген 38ХГН немесе 40ХН болаттардан жасалынады.

Фланец арқылы оқпан ең жүктемелі болып табылатын бөлшегінің бірі вертлюг мойын тірегіне жүктеме береді. Оқпанның өстік араласуын болдырмау үшін, ол бұрғылау тізбегімен жүктелмей тұрғанда көмекші тіректік мойын тірек қызмет көрсетеді. Тіректік мойын тіректер арасындағы өстік саңылау қақпақпен реттелінеді, олар вертлюг корпусынан майдың ағуын болдырмаушы манжетті ұстап тұрады. Вертлюгтің жоғарғы және төменгі қақпақтары стакан өтуге арналған тесіктен тұрады.

2 кесте. Оқулықтарда мүмкін жүктеме ұршықтардың төрт түрі беріледі.

Көрсеткіштер

Өлшем түрлері

УВ-250

УВ-320

УВ-450

ШВ-15-250

1

2

3

4

5

Мүмкін статистикалық салмақ, кН

2500

3200

4500

2500

100 айн/мин кезіндегі динамикалық салмақ

1600

2000

3000

1600

Шығатын саңылаудың диаметрі, мм

75

75

75

75

Айдалатын сұйықтың максимальді қысымы, МПа

25

32

40

25

Оқпанның айналу жиілігі, айн/мин

200

200

150

200