ГерпесвирустарЖіктелуі

1.Альфагерпесвирустар-1-ші ,2-ші типтіқарапайым герпес,жел шешек вирусы-белдеме теміреткі,зостер.

2.Бетагерпесвирустар-адам және тышқанның цитомегаловирусы 3.Гаммагерпесвирустар-Эпштейн-Барр Марек ауруы вирусы,маймыл герпесвир

Герпес сөзі грек тілінен аударғанда жылжыған деп аударылады.

Herpetoviridae тұқымдасының 7 штаммалары адамда инфекция тудырады-

1) Herpes simplex virus  1 түрі (HSV-1).-герпес вирус.

2) Herpes simplex virus  2 түрі(HSV-2)-гениталды герпес вирусы.

3) Epstein Barr virus (EBV)-Эпштейн –Барр вирусы.

4) Cytomegalovirus (CMV)-Цитомегаловирус.

5) Varicella Zoster Virus (VZV)- Вариселла зостер вирусы.

6) Human herpes virus 6 – экзантема вирусы.

7)Human herpes virus 8 – Капоши саркоманы тудыратын вирус.

Қарапайым герпес вирусының морфологиясы

Геномы-ДНК,икосаэдр пішінді капсид,

Сыртқы қабықшасы липопротеид.

ДНК тәуелді полимераза

Дақылдандыруы-тауық эмбрионының хорион- аллантоис қабықшасында-ақ таңдақтар.Жасуша дақылында-таңдақ.

Зақымдалған тіндерде-гигантты көп ядролы жасуша мен қосындылар түзеді.

Эпидемиологиясы

Герпесвирустың бірінші түрі адамнан адамға қарым қатынас,ыдыс- аяқ және орамалдар арқылы беріледі.

Герпесвирустың екінші 2 түрі жынысты қатынас арқылы беріледі.

Герпесвирустар персистентті инфекция.

Патогенез ж\е клиникасы

Біріншілік репродукциясы-ауыз қуысы,Жұтқыншақ немесе жыныс жолдарының

шырышты эпителийі.Лимфогенді жолмен қанға,гемотоэнцефальді тосқауылдан өтіп менингит н\се энцефалит тудырады.Клиникасы:1-ші типті герпес

1.Жедел афтозды стоматит

2.Герпетикалық экзема

3.Кератоконьюктивит

4.менингоэнцефалит

5.ерін герпесі(лабиалис).

2-ші типті герпес

1.Генитальді герпес

2.Жаңа туған балаларда герпес

Лабораториялық диагностика

1.Вирусоскопиялық-жағындыны Романовский-Гимземен бояу,микроскоптан көп ядролы гигантты жасушалар,ядро ішілік қосындылар

(Каудри денешігі).Вирусты бөліп алу-

Тауық эмбрионы-таңдақ түзу. лаб.жануарлар-ақ тышқанның миын зақымдау-энцефалит

Жасуша дақылдары-цитопатикалық әсер.

Вирусологиялық әдіс жасуша дақылдарында вирусты өсіреді.

Серологиялық әдіс –антидене ИФА және ТПР арқылы анықтайды.

Емдеу және алдын алу

• Интерферон,химиялық препараттар:аденин-арабинозид,

• ацикловир.

• Емдеу ж\е алдын алу:өлген дақылдық

• Герпетикалық вакцина.

Герпес вирустың 3 түрі

• Varicella Zoster Virus (VZV) екі инфекция тудырады – 1. жел шешек, 2. белдемелік теміреткі.

• ДНҚ вирусы, курделі, 2қабығы бар, суперкапсид липопротеиндерден тұрады.

• ДНК тәуелді полимеразадан тұрады

Эпидемиологиясы

• Инфекция көзі ауру адам.

• Ауа тамшы жолмен жуғады.

• Жел шешек жедел вирусты балалар инфекциясы.

• Инкубациялық кезен 10-12 кун.

• Инфекциядан кейін тұрақты иммунитет пайда болады.

Патогенезі

Вирус макрофагтарды және пневмоциттерды зақымдайды. Вирус ретикуло эндотелиалды жүйені зақымдайды. Куннен кейін қанға шығады тері, ауыз, конъюктиваны, қан тамырларының қабырғасын зақымдайды. Теріде бөртпе пайда болады 10 - 23 кунің ішінде. Адам бірінші 10-14 кундері жұқпалы болады

Белдеме теміреткі

Белдеме нерв жолында бөртпелер пайда болады. Макуло-папула түрінде бөртпелер, өзінен өзі жазылады екі аптаның ішінде. Кейін қайтадан бөртпе болу мүмкін герпетикалық невралгия деп аталады. Бөртпе жазылсада, ауырсуны бірнеше айлар және жылдар байқалу мүмкін.

Диагностика әдістері мен алдын алу

• Жел шешекті клиникалық көріністер арқылы анықтайды.

• Белдеме теміреткі серологиялық әдістер – антидене ИФА әдісімен арқылы анықтайды.

• Емдеу жоқ, өзі жазылады.

• Алдын алу вакцина тірі әлсіз.

Адамның қорғаныш тапшылық қоздырғышы

• АКТҚ – ретровирустар тұқымдасына жатады, туысы лентивирустар.

• Лентивирустар-баяу жүретін инфекциялар қоздырғыштары-жүре пайда болған иммунды тапшылық.

• АКТҚ үш антигендік түрін ажыратады -1, 2, 3 түрлері.

• АКТҚ адамдарда және маймылдарда кездеседі.

АКТҚ вирусының құрамы.

• РНҚ-сы екі жіпшелі, үш кабығы, кері транскриптазасы бар.

• Ретровирустарда – транскрипция кері журеді, РНҚ бойынша ДНҚ синтезделеді, сол ДНҚ бойынша РНҚ репликациясы журеді.

• Суперкапсид құрамына gp120, gp 41 антигендері кіреді.

АКТҚ вирусының эпидемиологиясы

• Инфекция көзі – ауру адам тасымалдаушы.

• Жуғу жолы – жынысты қарым қатынас, қан арқылы, плацента арқылы.

• АКТҚ вирусы баяу инфекцияны шақырады –АКТБ- адам қорғанышының тапшылығының белгілері (СПИД).

Ортомиксовирустар жіктеуі.

Orthomyxoviridae тұқымдасына жатады.