
Қызылша вирусы
Қызылша қоздырғышын 1938жылы Дж.Хиро және С.Тасака ашты.Ал осы вирустың этиологиясын 1949жылы Дж.Анднрсен анықтады. Қызылша вирусы Togoviridae тұқымдасына, Rubivirus туысына жатады.
Вирион сферикалық формаға ие,d=120-280нм.ирус 56градуста инактивацияланады.3-4градус суықта ұзақ уақыт сақталады.Ультрафиолет сәулесіне,формалин мен эфирге сезімталдығы жоғары.
Вирус репродукциясы қоян, борсық және жасыл маймылдардың жасушаларының цитоплазмасында, адам амнионының жасушасында,ВНК-21 және РК жасушаларында да жүргізіледі.Қызылша вирусы макакалардың резустарына,қояндарға,хомяктарға,тауық эмбриондарына патогенді болып келеді
Инфекция көзі - продромальды кезеңіндегі ауру адам.
Жұғу жолы – ауа-тамшы арқылы.Көбінесе 2-14жас аралығындағы балалар ауырады.
Инкубациялық кезең – 11-23 күн
Вирус инфекция ошағынан қанға, лимфа түйіндеріне,ішекке, аяғы ауыр әйелдерде плацентаға түседі.Негізгі белгілері – бөртпе(сыпь),лимфа түйіндеріндегі қабынулар.Дене температурасы 38 градусұа көтеріледі.Ересектерде балаларға қарағанда бұл ауру ауыр өтеді.Дене температурасы39градусқа көтеріледі,бас ауруы,мойын бұлшықетіндегі ауырсынулар болады.Асқынқанған жағдайда энцефалит және энцефаломиелит болуы мүмкін.Қызылша вирусы ұрықтың әр түрлі аномалияларын тудыруы мүмкін(микроэнцефалия,саңыраулық,жүрек ақауы,катаракта).
Вирусологиялық және серологиялық әдістер – жоғарғы тыныс жолдарынан,қаннан,зәрден,фекалидан вирустарды бөліп алады. Бөліп алынған вирустың идентификациясын бейтараптау,гемогглютинацияны тежеу,комплемент байланыстырушы реакциялар арқылы жүзеге асырады.
Иммунофлюоресцентті әдіс – жасуша цитоплазмасынан антигенді бөліп алу арқылы жүреді.
Емдеуде эффективтілігі төмен болса да донор қанын енгізеді.
Бөртпелердің пайда болуынан бастап 5 күнге изоляция жүргізіледі.Науқаспен қарым қатынасқа түскендерге иммуноглобулин енгізеді.Қазіргі кезде эффективтілігі өте жоғары қызылшаға қарсы тірі вакцина қолданылады.
Аденовирустар.
Вирустынтобы |
штаммалар |
Зақымдайтын жүйе |
А |
12,18,31 |
Асқазан-ішек жолдары |
В |
3,7,11,21 |
Жұтқыншақ,өкпе, конъюктива,несеп ағар жолдары |
С |
1,2,5,6 |
жұтқыншақ |
Д |
8,9,19 |
Көз, конъюктива |
Е |
4 |
Жоғары тыныс жолдары,көз |
F |
40,41 |
Асқазан-ішек жолдары |
Аденовирустар қасиеттері.
ДНҚ вирусы
Бір қабығы бар , икосайдр.
41 түрін ажыратады, осы штаммаларды 6 топқа бөледі A-F.
Аденовирустарды аденоидтардан бірінші рет бөліп алған, сондықтан аденовирустар деп атайды.
Аденовирустар аэрогенды жолмен жуғады тыныс жолдарының инфекцияларының шақырады.
Тұрмыстық қарым қатынас жолмен жуғады көз инфекциясын шақырады.
Алиментарлы жолмен жуғады гастроентерит шақырады.
Аденовирусты инфекциялар.
1.Симптомсыз инфекциялар 2. Жедел фарингит және безгек
3. Фарингоконъюктивалды безгек. 4. Жедел фоликулярлы конъюктивит 5. Эпидемиялық кератоконъюктивит
6. Гастроэнтерит.
6. Пневмония. 7. Эпидемиялық жедел респираторлы инфекция
8. Гастроентерит
9. Мезентериялық аденит
10. Оппортунистік инфекциялар
Диагностика, емдеу, алдын алу.
Жағындыда антигендерді анықтайды иммунофлюоресцентты реакция , ИФА арқылы, вирусологиялық әдіс- аденовирустарды жасуша дақылдарында бөліп алады.
Симптоматикалық емдеу жоқ.
Вакцина қолданбайды.