Қазақстандағы халық ағарту ісі

«Қазақ» газетінде басылған «Тағы соғыс» мақаласының авторы: Ә. Бөкейханов.

1907-12жж. Қазақстанға қоныстандырылған адам саны – 2млн 400мың.

1917ж-ға қарай қазақтардан тартып алынған жер көлемі – 45млн-нан астам.

1913ж. «Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды» деп жазған – А.Байтұрсынов.

«1899 жылдан кейін қазақтар мен орыстар арасындағы жанжалдар өмірінің сипатты белгісіне айналды» деп жазған – Т.Рысқұлов.

1914-18жж. Ресей үшін Қазақстанның шикізат көзі ретіндегі байланысы күшейді: І Дүниежүзілік соғысқа байланысты.

1916ж. ұлт-азаттық көтерілістің басты себебі:19-43жас аралығындағы адамдарды қара жұмысқа алу (25 маусым).

Түркістан мен Дала өлкесінен алу көзделді – 500мың адам.

1916ж. 23 тамызда үстемтап өкілдерін жұмыстан босату туралы жарлық шығарған – Куропаткин.

1916ж. қозғалыстың ірі орталығы – Жетісу.

1916ж.тамызда көтерілісшілер басып алған жәрмеңке - Қарқара.

1916ж. Торғай уезінде хан етіп сайланған – Ә.Жанбосынов.

Ырғыз, Торғай уездерінде хан етіп сайланған адам саны – 9.

Көтеріліс сардарбегі – А. Иманов.

Торғайды 15мың жауынгермен қоршаған – Иманов.

Имановтың серігі, мерген – Кейкі батыр.

Торғай көтірілісінің ерекшелігі – бір орталыққа бағындырылып, басқарылудың тәртіпке келтірілуімен.

Көтерілістің сипаты – отаршылдыққа қарсы.

1916ж.жазалау нәтижесінде қазақтар саны кеміді – жарты млн-ға жуық.

1916ж. Жетісудан Қытайға ауып кетуге мәжбүр болған – 238мың (екі жүз отыз сегіз мың).

«Тыңдаңыздар, қан төкпеңіздер» деп жазғандар: Байтұрсынов, Бөкейханов, Дулатов.

Жетісуда орыс шаруаларының ішінен Қарқар ошағын ұйымдастырушылардың бірі – Е.Курев

Верный уезі Жайымтал болысының ханы болып сайланған – Б. Әшекеев.

Боралдайда дарға асып өлтірілген – Әшекеев.

Қарқарадағы көтеріліс жетекшілерінің бірі – Ж. Мәмбетов.

1916ж. Түркістан өлкесінің генерал-губернаторы болып сайланған – Куропаткин.

Жергілікті казактардан жазалаушы отряд құрған – Фольбаум.

1916ж.оқиғалар қарсаңында енгізілген жаңа салық түрі – соғыс салығы.

1917ж.27 ақпандағы революцияның сипаты – буржуазиялық-демократиялық (монархия құлатылды).

Уақытша үкіметтің Ресей жерінде ұлттық келісім орнатуға бағытталған шешімінің бірі – 1917ж.20наурыздағы азаматтардың дін ұстануына, ұлтқа жататындығына байланысты құқықтарын шектеуді жою туралы шешім.

1917ж. «Қара жұмысшылар одағы» құрылған қала – Верный.

«Солдаттардың орыс-мұсылман ұйымы» - Сергиопольде.

«Жас арбакештер одағы» құрылған қала – Петропавлда.

«Қазақ жастарының революцияшыл одағы» - Әулиеата мен Меркеде.

«Жас қазақ» ұйымы – Ақмолада.

Кадеттер ұйымының Семейде шығарған газеті - «Свободная речь».

Түркістан автономиясының орталығы – Қоқан (Шоқай) (ислам).

Ххғ.басында ұлттық сананы оятушы, кадет партиясыеың мүшесі болған – Ә. Бөкейханов.

Түркістан федералистер партиясы құрылды – 1917ж.

Қоқон қаласында федералистер партиясы құрылды – 1917ж.

IV съезді ашқан – М. Шоқай.

1917ж.30қарашада мұсылмандар манифесі өткен қала – Қоқан.

1917ж. 21-26желтоқсанда жалпы қазақ съезі өткен қала – Орынбор.

Алашорда төрағасы – Ә. Бөкейханов.(«Қазақ» газетінде жарияланды, 10 бөлімнен тұрды).

Кеңестер билігі алғаш орнаған қала – Перовск (Қазан).

Жетісу облысындағы Кеңес өкіметі жеңді – 1918ж.наурыз.

1917ж. Кеңес үкіметіне қарсы біріккен күштер – Ақ гвардияшылар мен Алашорда.

1918ж 20сәуірде Ташкентте құрылған Түрк.АКСР-ң құрамына кірген облыстар: Жетісу, Сырдария.

1917ж.басталған ҚазАКСР-н құру жөніндегі жұмыстың уақытша тоқтап қалу себебі – Азамат соғысының басталуы.

1917-18жж.қазақ, орыс, ұйғыр еңбекшілері арасындағы қатынастарды жақсартуға үлес қосқан – Розыбакиев.

Кеңес үкіметінің кедейлерге қайтарып берген жер көлемі – 3,5млн десятина.

Оралда, Ақтөбе,Орынборда,Павлодар,Қостанайдың барлық уездерінде Петропавлда кеңес өкіметі орнады – 1918ж.қаңтар.

Семейде кеңес өкіметі орнады – 1918ж.ақпан. ( Өскемен ,Қарқара,Зайсан, Шығ Қаз-н)