84. Мегаспорогенез.

Мегаспорагенез – нуцеллустағы мегаспораның түзілу процесі. Мегаспорогенез Жас түқым бүршігінің субэпидермалық қабатында археспория клеткасы дараланып оқшауланады, көбінесе ол біреу ғана болады. Археспория клеткасы өсіп, мегаспораның аналық клеткасына айналады.

Мегаспора аналық клеткасының мейоздық жолмен екі рет бөлінуі нәтижесінде мегаспоралар тетрадасы түзіледі. Тетраданың әр клеткасы гаплоидты болады. Ал осы тетраданың бір клеткасы ғана ары қарай дами алады, қалған үшеуі дегенерацияланады (дамып жетілудің моноспоралық типі). Бүл клеткалардың тағдыры, жануарлардың жұмыртқа клеткасы пісіп жетілуі кезіндегі редукциялық денелердің тағдырына ұқсайды.

Қан жасалу процесі адамдарда эмбрионалды дамудың 2-ші және 3-ші апталарының соңында басталады. Ұрықтың сарыуыз қалтасының қабырғасында тамыр жүйесі немесе қан бөлінділері ерекшеленіп бөліне бастайды. Қан бөлінділерін қоршайтын жасушалар тегіс болады және бір-бірімен өзара байланысып келешек қан тамырлдарының қабырғасын құрайды. Бұл жасушалар эндотелиалды деп аталады. Қан бөлінділері ішінде жасушалар дөңгеленеді және бірінші реттік қан жасушалары –бірінші реттік гемоцистобластар түзіледі, Бұл жасушалар митоздық бөлінеді және олардың басым бөлігі бірінші реттік эритробластарға айналады. Ядросы жойылып және біртіндеп гемоглобин жиналып, мегалобластар алдымен мегалоциттерге, сонсоң эритроциттерге айналады. Эритроциттермен қатар бір мезгілде гранулоциттер – нейтрофилдер мен эозинофилдер де түзіледі. Тамыр қабырғасын айнала орналасқан гемоцитобластардан гранулоциттер түзіледі. Олардың саны бастапқыда өте аз болады. Ұрық дамуының соңғы кезеңдерінде сарыуыз қалтасы жойылып, қан жасаушы жүйе басқа мүшелерге орын алмастырады.

85. Ботаника өсім тур ғылым

Ботаника өсімдіктер туралы ғылым. Ғылым ретінде шамамен 2300 жылдай бұрын қалыптасқан. Негізін салған грек философы Аристотель. Қазіргі уақытта ботаника үлкен көп салалы ғылым болып отыр. Ботаника жалпы биология ғылымының негізгі бөлімдерінің бірі болып табылады.

Біздің планетамыздағы континенттер 150 млн.км.кв. жерді алып жатады, олардың көпшілігін өсімдіктер жауып тұрады. Тіптен климаты ең қатал шөлдердің өзінде өсімдіктердің тіршілігі тоқтап қалмайды.тек полюстердің мұз басқан кеңістіктері мен таулардың ең биік шыңдарында ғана өсімідік болмайды.

Бөлім

Ботаниканың бөлімдері: Өсімдіктер морфологиясы- өсімдіктердің және олардың жекелеген органдарының пайда болуын, сырқы құрылысын зерттейді. Өсімідктердің өсуі мен дамуын биологилық тәсілмен бақылап отыру , толығымен өсімдіктер морфологиясына негізделген. Өсімдіктер анатомиясы- өсімдіктердің ішкі құрылысын, гистология –ұлпалардың қалыптасуын, эмбриология- ұрықтың дамуының заңдылықтарын, органография- өсімдіктердің органдарының құрылысын, палинология- тозаңдар мен споралардың морфологиясын зерттейді. Ботаника басқа фундаментальды ғылымдармен : агрономия, топырақтану, орман шаруашылығы, геология, химия, зоология, өсімдіктердің физиологиясы, өсімдіктердің биохимиясымен өте тығыз байланысты. Флорография- түрлерді танып сипаттап жазуды зерттейді. Флорографтар сипаттап жазған түрлерді систематиктер олардың туыстық жақындығын көрсететін, ұқсастық белгіліріне қарай топтарға бөледі. Өсімдіктердің географиясы – ботаникаоың ең үлкен бөлімдерінің бірі, оның негізгі міндеттеріне өсімдіктердің және олардың судағы қауымдастықтарының таралуы мен белгілі кеңістікте қаншалықты жиілікте кездесетіндігінің заңдылықтарын зерттеу болып табылады. Өсімдіктер экологиясы - өсімдіктердің өмірі қоршаған ортамен тікелей байланысты /климатқа, топыраққа, рельефке, және т.б./. Экологияның міндеттеріне- өсімдіктердің құрылысы мен тіршілігін қоршаған ортамен байланыстыра отырып зерттеу жатады. Өсімдіктер физиологиясы- өсімдіктердің тіршілік процесстерін , негізінен олардың зат алмасуын, қозғалуын, өсуін, даму ырықтылығын зерттейтін ғылым. Палеоботаника-бұрынғы геологиялық кезеңдерде жойылып кеткен өсімдіктер туралы ғылым.

86. Бот атқ қыз