VIII тарау. Биологиялық маңызды гетероциклді қосылыстар.

1. Келесі құрылыстағы қосылыс қалай аталады?

1. гуанозин

2. аденозин

3. тимидин

4. цитозин

5. +уридин

2. Келесі қосылысқа қандай атау сәйкес келеді?

1. гипоксантин

2. +гуанозин

3. тимидин

4. аденозин

5. цитозин

3. Аденин және гуанин қандай нуклеинді негіздің туындылары болып табылады?

1. изохинолин

2. пиперидин

3. хинолин

4. +пурин

5. индоа

4. Пурин қандай конденсирленген ядролардан түзілген?

1. +пиримидин және имидазола

2. пиримидин және пиразина

3. имидазол және пиразина

4. бензолдың екі молекуласы

5. пиридина және пиррол

5. Никотин қышқылының амиді қай дәруменге жатады?

1. B₁

2. B₂

3. B₃

4. В₁₂

5. +F

6. Урацил және β-D-рибофуранозадан түзілген қосылыс қалай аталады?

1. +уридин

2. аденозин

3. тимидин

4. цитидин

5. гуанозин

7. ГДФ (гуанозин-5^/-дифосфат) фосфорилденгенде қандай байланыс түзіледі?

1. амидті

2. +ангидридті

3. N-гликозидті

4. O-гликозидті

5. күрделі эфирлік

8. Уридиннің фосфор қышқылымен өзара әрекеттесу нәтижесінде қандай байланыс түзіледі?

1. амидті

2. ангидридті

3. N-гликозидті

4. О-гликозидті

5. +күрделі эфирлік

9. Урацилдің D – рибозамен өзара әрекеттесу нәтижесінде қандай байланыс түзіледі?

1. амидті

2. ангидридті

3. +N- гликозидті

4. күрделі эфирлік

5. О- гликозидті

10.Пиридин гидрленгенде қандай өнім түзіледі?

1. пирролидин

2. пиримидин

3. +пиперидин

4. пирролин

5. пиррол

11.Пиридиннің нитрлену реакциясының механизмі қандай?

1. S_N

2. S_R

3. +S_E

4. A_N

5. A_E

12.Реакция нәтижесінде қандай өнім түзіледі: β-метилпиридин +[O] →

1. пиридин-2-карбон қышқылы

2. N-метилпиридин гидроксиді

3. β-гидроксипиридин

4. +никотин қышқылы

5. изоникотин қышқылы

13. Қышқылдық ортада тимидил қышқылының толық гидролиздену кезінде қандай өнімдер түзіледі?

1. +тимин, 2-дезокси--D-рибофураноза, фосфор қышқылы

2. тимин, -D-рибофураноза, фосфор қышқылы

3. тимидинмонофосфат, фосфор қышқылы

4. тимин, 2-дезокси--D-рибофураноза

5. тимидинмонофосфат

14. Реакция нәтижесінде қандай өнім түзіледі:

пиридин + күкірт қышқылы →?

1. пиридин-2-сульфоқышқылы

2. +пиридин-3-сульфоқышқылы

3. пиридин-4-сульфоқышқылы

4. пиридин-2,4-дисульфоқышқылы

5. пиридин-3,4-дисульфоқышқылы

15. Пиридиннің сульфирлеу реакциясы қандай механизммен жүреді және сульфо-тобы қай жағдайда реакцияға түседі ?

1. +S_E, β-жағдай

2. S_E, α-жағдай

3. S_E, γ-жағдай

4. S_N, α-жағдай

5. S_N, β-жағдай

16. Келесі реакция бойынша қандай өнім түзіледі:

Уридин + Н⁺, НОН ?

1. уридил қышқылы

2. уридинмонофосфат

3. дезоксирибоза

4. +урацил, рибоза

5. урацил, дезоксирибоза

17. Реакция бойынша қандай өнім түзіледі

Пиридин + НСl →?

1. 2-хлорпиридин

2. 3-хлорпиридин

3. метилпиридиний хлориді

4. +пиридиний хлориді

5. γ-хлорпиридин

18. Имидазол туындылар күйінде (витамин В₁₂) жануарлар және өсімдік әлемінде кеңінен таралған. Неліктен күшті тотықтырғыштар (азот және хром қышқылдары, калий перманганатының сілтілік ерітіндісі)имидазол сақинасын қиын тотықтырады?

1. молекуланың берік емес құрылысы бар

2. молекуланың қанықпаған құрылысы бар

3. молекуланың симметриялық емес құрылысы бар

4. молекула ароматты сипатта болады

5. +молекула реакциялық қабілетті емес

19. Подагра кезінде буындарда зәр қышқылының мононатрийлі тұзының жинақталуынан қабыну процестері пайда болады. Натрийлі тұздардың түзілу реакциясында зәр қышқылы қандай таутомерлік формада қатысады?

1. +лактамді

2. иминді

3. циклді

4. енольді

5. тізбекті

20. Қандай-да бір қосылысты минеральды қышқыл қатысында 1:1:1 қатынаста фосфор қышқылы, дезоксирибоза, гуанин алынды. Осы қосылыс қалай аталады?

1. дезоксигунозинмонофосфат

2. +гунозинмонофосфат

3. дезоксигуанозин

4. гуанозин

5. гуанин

21.Реакция нәтижесінде қандай өнім түзіледі: пиррол + 2 [Н] →

1. пирролидин

2. пиридин

3. +пирролин

4. пиримидин

5. пиперидин

22.Реакция нәтижесінде қандай өнім түзіледі:пиррол + 4 [Н] →

1. +пирролидин

2. пиридин

3. пирролин

4. пиримидин

5. пиперидин

23. Реакция нәтижесінде қандай өнім түзілед:пиридин + 6 [Н] →

1. пирролидин

2. пиримидин

3. +пиперидин

4. пирролин

5. пиррол

24. Никотин қышқылы төмендегі қосылыстардың қайсысының туындысы?

1. пиран

2. +пиридин

3. май қышқылы

4. пиримидин

5. пиразол

25. Конденсирленген гетероциклдарға қандай гетероцикл жатады?

1. +пурин

2. пиран

3. пиразол

4. имидазол

5. пирролидин

26. Реакция өнімі қандай: пиридин + күкірт қышқылы →?

1. пиридин-2-сульфо қышқылы

2. +пиридин-3-сульфо қышқылы

3. пиридин-4-сульфо қышқылы

4. пиридин-2,4-дисульфо қышқылы

5. пиридин-3,4-дисульфо қышқылы

27.Тиминнің құрылымы мен қасиеттеріне қай тұжырымдар сәйкес келмейді?

1. + гидролизденгенде тимидин түзеді

2. пиримидиннің туындысы болып табылады

3. лактам-лактим таутомериясы бар

4. қышқылдық ортада гидролизденеді

5. ДНҚ нуклеотидтық фрагментінің құрамына кіреді

28. Пирролды иодтану реакциясының механизмі қандай?

1. S_N

2. S_R

3. +S_E

4. A_N

5. A_E

29. Төмендегі қосылыстардың қайсысы гетероциклдің құрылымдық формулалар атауларына сәйкес келмейді?

1) 2)+ 3) 4) 5)

пиррол пирролин фуран тиофен пиперидин

30. Қосылыстардың қайсысы амфотерлі қосылыс?

1. пиридин

2. пиримидин

3. +пиразол

4. пиррол

5. тиазол

Қауіпсіздік техникасы бойынша сұрақтар

1. Лабораторияда тілім-тілім кесілген натрийді қалай сақтайды?

1. +керосин және вазелин майы қабатының астында

2. су қабатының астында

3. қышқыл және нафталинніңқабатының астында

4. мүсәтір спирті және кастор майы қабатының астында

5. дихлорэтан және камфор май қабатының астында

2. Өнеркәсіптік санитарияда химиялық заттарды жұмыс зонасының ауасындағы зиянды заттардың шекті жіберілетін концентрация (ШЖК) мәндерімен сипатталады. ШЖК (формальдегид үшін) = 0,5 мг/м³,қауіптілік класы – 2 нені білдіреді.

1. төтенше қауіпті заттар

2. шекті қауіпті заттар

3. +қауіптілігі жоғары заттар

4. іс жүзінде қауіпсіз заттар

5. қауіптілігі аз заттар

3. Күшті қышқылдармен күйік алғанда алғашқы көмек көрсетудің қандай шаралары көрсетіледі?

1. +күйік алған жерді натрий гидрокарбонатының 1%-дық ерітіндісімен тез арада шаю керек, одан кейін осы ерітіндіге батырылған компресс басу қажет

2. ешқандай шара қоладнудың қажеті жоқ, жедел медициналық көмектің келгенін күту қажет

3. шұғыл арада калий перманганатының ерітіндісімен құстыру керек

4. күйік алған жерді сірке қышқылының 1%-дық ерітіндісімен тез арада шаю керек, одан кейін осы ерітіндіге батырылған компресс басу қажет

5. зақымдалған жерді иодтың спирттегі ерітіндісімен тез арада жағу керек

4. Егер бірден қан тоқтамай жатырса, қан тоқтататын мақтаның бір уысын жапсырады. Оны лабораторяда қалай дайындайды?

1. +гигроскопиялық мақтаны 10% -дық темір (III) хлоридінің немесе 3%-дық сутек пероксидінің ерітіндісіне батырады

2. гигроскопиялық мақтаны 10% -дық темір (III) хлоридінің немесе 3%-дық сутек пероксидінің ерітіндісіне батырады

3. бинтті этил спиртінің 10% -дық ерітіндісіне батырады

4. гигроскопиялық мақтаны 10% -дық глицериннің немесе 3%-дық мүсәтір спиртінің ерітіндісіне батырады

5. бинтті бор қышқылының 10% -дық ерітіндісімен шылайды

5.Қандай қосылыстармен уланғанда антидоттар – меркаптоқосылыстар (унитиол, димеркаптоянтарь қышқылы және т.б.) қолданылады?

1. кальций, сілтілік-жер металдарының қосылыстарымен уланғанда

2. +күшән, ауыр металдарының қосылыстарымен уланғанда

3. натрий, сілтілік металдарының қосылыстарымен уланғанда

4. бром, галогенидтер қосылыстарымен уланғанда

5. алкалоидтардың қосылыстарымен уланғанда

69 беттің 69-ші беті