2. If және case операторларымен жұмыс.

If Тармақталу процестері бар алгоритмдерді ұйымдастыру үшін шартты операторлар пайдаланылады. Тармақталу белгілі бір шарттың орындалуы немесе орындалмауына тәуелді атқарылады. Кейде бір тармақ ешбір амал орындалмай да қала береді. If шартты операторы. If (егер) операторы программадағы іс-әрекеттердің орындалу реттілігін өзгертетін мүмкіндіктің ең кең тараған тәсілі болып табылады. If THEN ELSE немесе қысқартылған түрде IF THEN Мұндағы 1- және 2- операторлардың өздері қарапайым немесе құрама оператор болуы мүмкін. Case Тармақталу операторында белгілі бір шарттың орындалуы немесе орындалмауына байланысты алгоритмнің 1- немесе 2- операторы орындалады, көбінесе мүмкін болған жағдайда, екеуі емес одан да көп болады, яғни процесс көп тармақты болады. Таңдау операторы (case) бірнеше операторлардың ішінен таңдау жолымен көп тарамды тармақталуды ұйымдастырады. CASE таңдау операторы көп тармақты алгоритмдерді барынша қарапайым және көрнекі түрде жазуға мүмкіндік береді. Оның құрамында селектор (selector – таңдау) деп аталатын өрнек және параметрлер тізімі болуы тиіс, әрбір параметрге сәйкес таңдау тұрақтылары болуы қажет. Таңдау командасы былай орындалады: алдымен селектор-өрнек мәні есептеледі де, ол тұрақтылармен салыстырылады. Егер өрнектің мәні 1-тұрақтыға тең болса, онда 1-оператор орындалады, ал өрнектін мәні 2-тұрақтыға тең болса, онда 2-оператор, 3-тұрақтыға тең болса, онда 3-оператор т.б. тізімдегі тек бір ғана оператор орындалады да, таңдау командасы осымен аяқталады. сase of : ; : ;

еlse ; еnd.

3. #include <iostream.h> #include <math.h> void main() { int min = -1; int max = -1; int n; cout<< "Введитеколичествоэлементов: "; cin>> n; cout<<endl<<endl; int *mas = int[n];// мундагыmas жанамассив for (inti=0; i<n; i++) { mas[i] = rand() % 20 - 10; cout<< mas[i] << " "; } cout<<endl<<endl; for ( inti=0; i<n; i++) { if (min = -1 || abs(mas[min]) > abs(mas[i])) min = mas[i]; } for (inti=0; i<n; i++) { if (min= -1 || abs(mas[min]) < abs(mas[i]))  max= mas[i]; } cout<< "min: " << min << " " << "max: " << max<<endl<<endl; return 0; }

Билет №17

1.Айнымалыларды сипаттауС-де барлыќ айнымалылар ќолдануға дейін сипатталуы тиіс. Негізгі 5 типі бар:

1.char- символды.

2.int-бүтін.

3.float-жылжымалы нүктелі.

4.double-2 ece үзындыќтағы жылжымалы нүктелі.

5.void-бос, мәнсіз.

Int- бүтін. Бұл типтің мәні, мына диапазонмен (-32768-ден 32767) шектелген бүтін сандар. Диапазон типке арналған ұяшыќтардың Өлшемімен аныќталады және наќты компьютерге байланысты. Бұдан басќа int типімен бірге ќолданылатын ќызметші сөздер бар: short int, unsigned int, long int бұлар сандар диапазонын ќысќартады немесе ұзартады.

Char-символдыќ, Бұл тип үшін мүмкін мән – бір символ. Символ апострофта жазылады. Компьютердің жадында символ бір байт ќана орын алады. Жадыда символ саќталмайды, ал сан- символ коды саќталады.Арнайы таблицаларда барлыќ мүмкін символдар және оларға сәйкес кодтар кӘрсетіледі.

Си тілінде char типін сандыќ түрде ќолдануға болады, ол үшін жаќшадағы бүтін (int) спецификаторын ќолданамыз.

Float- заттыќ тип. Бұл типтің мәні- сан, біраќ char және int типтерінен айырмашылығы, бұл тек бүтін емес.

Double-екі есе наќты заттыќ сандар.Бұл тип float типіне аналогты, біраќ ұлкен диапазондағы мәндерді ќабылдайды.

char, int —бүтін типтер, бұлар бүтін сандарды саќтауға арналған. float, double - жылжымалы нүктелі сандар. Осы 5 типтің негізінде Өзге типтер жасалынады, ол үшін модификаторлар ќолданады.

2.Кез келген табиғи тілдегі мәтінде 4 негізгі элементті бөліп қарастыруға болады,олар: символдар сөздер тіркестері және сөйлемдер.

С+ тілінің алфавиті

Си тілінде қолданылатын символдар жиындары:

1. латын алфавитінің бас әріптері (A,B,C,…….,Y,Z) мен кіші әріптері (a,b,c,………,y,z) ;

2. 0- ден 9- ға дейінгі араб цифрлары;

3. арнаулы символдар:

+ (плюс), - (минус), * (жұлдызша ), / (бөлу сызығы), = (тең), > (үлкен), < ( кіші) , ; (нүктелі үтір), & (амперсанд ), [ ] (тік

жақшалар), { } (жүйелі жақшалар ), ( ) (дөңгелек жақшалар), _ (астын сызу), (бос орын ), . (нүкте), , (үтір), : (қос нүкте), #

(нөмір), % (процент), ~ (разрядтап терістеу), ? (сұрақ белгісі), ! ( леп белгісі), \ (кері слэш). 4.бос орын символдары:бос орын табуляция символы,жаңа жолға көшу символы.

5.Алфавит символдарынан тіл лексемалары құралады.Олар:

Идентификаторлар;

Түйынды сөздер;

Операциялар белгілері;

Тұрақтылар;

Ажыратқыштар;

Лексемалардың шекаралық символдары ретінде ажыратқыштар немесе операциялар белгілері сияқты басқа лексемалар қолданылады.

Ақпараттық жүйелерде іздеу алгоритмдері және әртүрлі табиғаттағы мәліметтерді сұрыптау, жеке жағдайда кез-келген ұзындықтағы мәтіндік жолдар кеңінен қолданылады. Іздеу алгоритмдері мен сұрыптаудың тиімділігі көп жағдайда мәліметтердің көрінісін таңдаумен байланысты. Осындай ыңғайлы және тиімді көріністің бірі кез-келген ұзындықтағы мәтіндік жолдың басындағы көрсеткіштер массиві болып табылады.

Жадыда жолдар бір-бірімен тығыз орналасқандықтан, әр жеке жолға көрсеткіш арқылы оның бірініші литеріне қатынас жасау жүзеге асады.

Көрсеткіштердің өзін массив түрінде ұйымдастыруға болады. Мүмкіндіктердің бірі: екі жолдарды салыстыру арқылы – олардың strcmp функцияларына көрсеткіштерді беру. Жолдардың орындарын ауыстыру үшін, массивте олардың көрсеткіштерінің орнын ауыстыру жеткілікті (жолдардың өзін емес).

Бұдан екі мәселе бірдей шешіледі: біреуі – жадыны басқару күрделілігімен, ал екіншішісі – жолдардың өзін ауыстыруда жинақталған үлкен шығындармен байланысты.

Сұрыптау процессі үш кезеңге бөлінеді:

енгізу кезінде барлық жолдард оқу;

енгізілген жолдарды сұрыптау;

оларды рет-ретімен басып шығару.

Енгізу программасы барлық жолдардағы литерлерді оқу және есте сақтау керек, сол сиқты жолдрадың көрсеткіштер массивін тұрғызу керек. Бұл функция сол сияқты, енгізілген жолдардың санын есептеу керек – бұл ақпарат сұрыптау және баспаға шығару үшін қажет болады.

Шығару программасы жолдарды басып шығарумен ғана айналысады және ол көрсеткіштер массивінде олраға сілтеме жасайтындай ретпен орындалуы керек.

3.Заут жұмысшыларының айлық төлемақысының мазмұнын көрсететін файл құру

#include <stdio.h>

main()

{

Int zarplata;

printf("Введите зарплату в денежных : ");

scanf("%i",&zarplata);

switch (zarplata % 120000)

{

case 50000 : printf("Техперсонал");break;

case 60000 : printf("Секретарь"); break;

case 70000 : printf("Администрация"); break;

case 80000: printf("Цехрабочии"); break;

case 90000: printf("Работникистоляры"); break;

case 100000 : printf("Бетонщики"); break;

case 105000: printf("Фасовщики"); break;

case 110000: printf("Бригадир"); break;

case 115000 : printf("Старшийбригадир"); break;

case 120000 : printf("Директор"); break;

default: printf("Введитеденьги");

}

printf("\nВведите ENTER");

getch();

}

Билет №18

1..Құрылым – бұл айнымалылармен жұмыс істеу ыңғайлы болу үшін бір атауға топтастырылған бір немесе бірнеше айнымалылыр (әр түрлі болуы мүмкін). Құрылымдар күрделі мәліметтерді (әсіресе үлкен программаларда) ұйымдастыруға көмектеседі және өзара байланысқан айнымалылар тобын жиынның жеке элементіндей емес, бір тұтас ретінде түсіндіреді.

Құрлымның кең таралған мысалы – төлемдік ведомостардың жолдары. Ол ведомост қызметкерлердің толық аты, адресі, социалды сақтандыру карточкаларының нөмері, еңбек ақысы және т.б. мәліметтерден тұрады. Осы мінездемелердің кейбіреуінің өзі құрылым болуы мүмкін: мысалы, толық ат, сол сияқты адресі және еңбек ақының өзі бірнеше компоненттерден тұрады. Си үшін басқа әдеттегі, мысалы график аймағынан: нүкте координаттар жұбы, тікбұрыш нүктелер жұбы және т.б. болып табылады.

Құрылымдар көшірілуі мүмкін, олармен меншіктеу операциялары орындалуы мүмкін, оларды функцияға аргументтер ретінде беруге болады және ол функцияны олардың нәтижелері ретінде қайтаруға болады. Автоматты құрылым мен массивтер үшін сол сияқты инициализация рұқсат етіледі.

«Нүкте» құрлымының декларациясы келесі түрде болады:

structpoint

{ intx; \\ декларация тізімі фигуралы жақшада

inty;

};

point – бұл құрылым тегі (аты) (tag – ярлык, этикетка).

Тег берілген түрдегі құрлымның атын береді және әрі қарай фигуралы жақшамен аяқталған декларацияның қысқаша белгіленуі ретінде қызмет атқарады.

Құрылымда тізілген айнымалылар мүшелер деп аталады. Тегтер мен мүшелердің аттары программаның кәдімгі айнымалыларының аттармен сәйкес келуі мүмкін. Мүшелердің аттары әртүрлі құрлымдарда кездесуі мүмкін. .

Құрлым декларациясы – бұл тип.

struct {…}x,y,z;

жазбасы құрлымдық типтің үш айнымалыларының сипаттамасын білдіреді.

Айнымалылар тізімінен тұрмайтын құрылым декларациясы жадыны резервке алмайды: ол тек шаблонды немесе құрылым үлгісін сипаттайды. Егер құрылымның тегі болмаса, онда осы тегтерді объектілерді анықтауда қолдануға болады. Мысалы, struct point pt; декларациясы struct point типті pt құрылымдық айнымалыны анықтайды.Автоматты құрылымдарды (auto жады класының құрлымы) сәйкес келетін типтегі құрылым түрінде нәтижені қайтаратын меншіктеумен немесе функцияға айналдырумен инициализациялауға болады.

Құрылымдарға орындалатын операциялар – бұл оларды көшіру, меншіктеу, & операторының көмегімен аталатын адрес және олардың мүшелеріне қатысудың жүзеге асырылуы. Құрылымды функцияға аргумент ретінде беру және оларды нәтиже түрінде функциялардан қайтару. Сондай-ақ көшіру және меншіктеу операцияларына жатады. Құрылымдарды салыстыруға болмайды.

Құрылымдық объектілерді функцияға берудің үш тәсілі бар:

компоненттерді (мүшелерді) жеке беру;

барлық құрылымдарды түгелдей беру;

көрсеткішті құрылымға беру.

Егер функцияға, оны түгелдей көшіретін үлкен құрылым берілсе, көрсеткішті оған беру тиімдірек.