9.1 Дискретті логикалық басқарудың ішкі жүйесі жайлы жалпы ақпарат

Жұмыс ортасының ағынын техникалық жүйе арқылы үздіксіз реттеу операцияларымен қатар, техникалық жүйенің күйін өзгертуге бағытталған дискретті басқару операциялары,олардың конфигурациялары,технологиялық жабдықтың құрамы және күйі технологиялық процессті басқарудың процедурасын құрайды.

Дискретті басқару операциялары көбіне процессті қосып-тоқтатуды қамтамасыз ету үшін жүзеге асады және жарым-жартылай объекттің жұмысы кезінде.

Дискретті операцияларды және үздіксіз реттеу операцияларын автоматттандыру технологиялық процессті, өндіру процессін комплексті автоматтандыруға мүмкіндік береді.

Дискретті логикалық басқарудың (ЛБ) ішкі жүйесін қолдану арқылы технологиялық процессті қосып-тоқтатуда дискретті басқару операцияларының автоматттандыру деңгейін жоғарылату дистанционды басқарудан оператор-технологтың тиектің арматурасын,насостарды және басқа реттелмей өндіретін дозаторларды,сонымен қатар АРЖ қолмен енгізіп-шығаруы автоматты басқаруға логикалық құрылғы (автомат) арқылы көшетінін білдіреді.Автоматтар оператордан жалпы команданы («қосу-өшіру») қабылдауды қамтамасыз етеды,содан кейін анықталған тізбекпен басқару әсерлерін өрістетеді,команданы өңдеу жүрісін бақылайды және оператор-технологқа осыған сәйкес ақпаратты береді.

Технологиялық процессті ЛБ-дың ішкі жүйесі басқарудың түрлі иерархиялық деңгейлері бар автоматтардан тұрады:

• жеке екі позициялы объектті басқарудың төменгі иерархиялық деңгейі бар автомат (задвижка,насос,АРЖ);

• ең қарапайым дискретті басқару органдары бар жүйені басқарудың төменгі иерархиялық деңгейі бар автомат (насосты агрегат және т.б.);

• бірнеше қарапайым дискретті басқару органдары бар жүйені басқарудың төменгі иерархиялық деңгейі бар автомат;

• технологиялық объект орындайтын қарапайым қондырғының қосып-өшіруін басқарудың 1-иерархиялық деңгейі бар автомат;

• негізгі және қосымша ТП орындайтын бірнеше қарапайым қондырғылардың қосындысының қосып-өшіруін басқарудың 2-иерархиялық деңгейі бар автомат.

Бақылау сұрақтары:

9.1.1 ЛБ ішкі жүйесінің мақсаты және ТП автоматтандырудағы оның ролі.

9.1.2 ЛБ ішкі жүйесінің құрамы.

9.2 Автоматың құрылымы және олардың топтастырылуы

Логикалық басқарудың қарапайым автоматты жүйесінің құрамында екі позициялы объект және басқарушы бөлік (автомат) бар.

Жалпы түрде автоматтың макроструктурасы 7.1 суретте көрсетілген.

Автоматтың басқаратын бөлігі дискретті сигналдарды логикалық түрлендіретін типтік алгоритмдердің белгілі конфигурациясын ұсынатын АЛСда көрсетіледі.

9.1 сурет. Автоматтың макроструктурасы

- сатылы және импульсті формадағы командалық сигналдар;

- технологиялық параметрдің АДП сигналдары;

- екі позициялы объекттің жағдайы жайлы дискретті сигналдар:

- сатылы және импульсті формадағы дискретті бір каналды командалар.

Кіріс сигналдардың құрамына,шығыс сигналдарының санына,басқаратын бөліктің алгоритміне байланысты автоматтар жалпы түрде келесі категорияларға жіктеледі:

• бір тактілі (ОА);

• уақытша (ВА);

• дәйекті (көп тактілі) – (ПА).

Автоматтың АЛС құрастыру синтез деп аталады.Синтез элементтері оқу құралының бірнешеуінде баяндалған ақырғы автомат теориясы негізінде құрылады.

Бақылау сұрақтары:

9.2.1 Автоматтың макроструктурасы.

9.2.2 Автоматтың түрлері және АЛС синтездеудің негізі.