1. Паразитизм;

2. бәсекелестік (конкуренция);

3. белгілі бір жердің фитоценоздары;

4. Жыртқыштық;

5. топырақтың физикалық-химиялық құрамы.

15. Канцерогендер деп қандай заттарды атайды?

1. жұқпалы аурулар тудыратын заттар;

2. аллергиялық аурулар тудыратын заттар;

3. эмбриотоксиндік әсері бар заттар;

4. қатерлі ісік ауруларын тудыратын заттар;

5. созылмалы және қауырт улану тудыратын заттар.

16. Басты экологиялық факторларға төзімділік шектері кең түрлер қалай аталады:

1. стенобионттық;

2. эврибионттық;

3. мутанттық;

4. адптацияланған;

5. стенотермдік.

17. Экологияның "аутэкология" бөлімі нені зерттейді:

1. жекелеген тірі организмдердің тіршілік ортасына адаптациялану заңдылықтарын;

2. биологиялық жүйелердің өздігінен реттелуін;

3. табиғи популяциялардың сан динамикасын;

4. жемтік популяциясының санын реттеудегі жыртқыштардың ролін;

5. экожүйелердің өнімділігін.

18. Төменде келтірілген факторлардың қайсысы климаттық факторларға жатады:

1. жер бедері (рельефі);

2. топырақтық физикалық қасиеттері;

3. бәсекелестік (конкуренция);

4. қоректік тізбектер;

5. жауын-шашын мөлшері.

19. Толеранттық дегеніміз:

1. организмнің күнелтуі үшін қажетті факторлардың минималды мөлшері;

2. қандай да бір экологиялық фактордың шамадан тыс жоғары болуына организмнің жауап реакциясы;

3. экологиялық факторлардың деңгейінің ауытқуларына организмнің төзімділік шектері;

4. организмнің өсіп-өркендеуі үшін қажетті оңтайлы жағдайлар;

5. қандай да бір экологиялық фактордың жетіспеушілігіне организмнің жауап реакциясы.

20. Ноосфера дегеніміз - бұл:

1. организмдердің жердегі тіршілік ету сферасы;

2. жағымсыз антропогендік әсердің сферасы;

3. адамның саналы әрекетінің сферасы;

4. жердегі өткен дәуірлердегі тіршіліктің сферасы;

5. адамның тіршілік ету сферасы.

2 Блок. Тапсырмалар.

Қазандық мұржасынан шыққан СO газының қуаттылығы М= г/с, биіктігі Н - м, жылдамдығы V₁= м³/с, және газды-ауалы қоспа мен сыртқы температуралар айырмасы ΔТ=. Кәсіпорын Қазақстан Республикасының аймағында орналасқан. Жергілікті аймақтың рельефі биіктігі 50 м 1 км тең. Тазалау қондырғылары жоқ. Коэффициент мәндері m=1 және n=1.

Шыққан нәтижесі бойынша қорытынды жасаңыз.

3 Блок.

Табиғи ортаның ластануы және халықтың саулығы.

М.Тынышпаев атындағы ҚазККА «Өміртіршілік қауіпсіздігі және экология» кафедрасы 2013-2014 оқу жылы

№15 ЕМТИХАН БИЛЕТІ « Экология және тұрақты даму» пәні бойынша

Бекітемін Кафедра меңгерушісі Зальцман М.Д._________ «_____»______________2013ж. №___ Хаттама