
- •Мемлекеттің қаржы қызметінің ұғымы, мақсаттары мен міндеттері
- •Мемлекеттің қаржы жүйесі және оның құрылымы
- •Мемлекеттің қаржы қызметін жүзеге асырудың әдістері мен нысандары
- •Мемлекеттің қаржы қызметінің қағидалары
- •Материалдық және экономикалық мағынадағы қаржы жүйесінің түсініктері
- •Мемлекеттік қаржылардың негізгі қағидалары мен функциялары
- •Материалдық қаржылық қатынастар олардың белгілері
- •Мемлекеттің ақша қорларын қалыптастыру әдістерінің түрлері
- •Мемлекеттің ақша қорларын бөлумен байланысты әдістердің түрлері
- •Мемлекеттің ақша қорларын пайдалануды ұйымдастырумен байланысты әдістер
- •Мемлекеттің қаржы қызметінің құқықтық нысандары
- •Қр және шетелдердің қаржы құқығының түсінігі мен пәні
- •Қр және шетелдердің қаржы құқығы пәнінің жүйесі, қайнар көздері
- •Қаржылық қатынастар түрлері мен ерекшеліктері
- •Қаржы құқығында қолданылатын құқықтық реттеу әдістерінің түсінігі мен түрлері
- •Қаржылық-құқықтық нормалардың түсінігі мен белгілері
- •Қаржылық - құқықтық нормалардың ерекшеліктері мен түрлері
- •Қаржылық - құқықтық институттардың түсінігі
- •Ақшаның ұғымы және функциялары
- •Биметаллизм және монометаллизм, олардың түрлері
- •Қр және шетелдердің ақша жүйесі: түсінігі мен элементтері
- •«Резидент» және «резидент емес» түсініктерінің мазмұны мен валюталық операциялары
- •Валюталық бақылау: мақсаты мен міндеттері
- •Мемлекеттік қаржылық бақылаудың субъектілері мен объектілері
- •Валюталық реттеу органдары, өкілеттіліктері
- •Валюталық реттеу әдістері
- •Мемлекеттік қаржылық бақылаудың түсінігі мен түрлері
- •Бақылау нәтижелері бойынша қабылданатын актілер және олардың түрлері
- •Қаржылық бақылаудың жіктелуі
- •Қаржылық бақылаудың қағидалары мен түрлері
Мемлекеттің қаржы қызметінің қағидалары
Қаржылық қызмет қағидалары. Қаржы қызметінің қағидалары: - Көпшілік қажеттіліктер мен мүдделердің үстемдігі.- Қоғамдағы бақылау және есеп берушілік.- Ашық және жария заңдылық, ұтымдылық пен тиімділік т.б.
Бұл қағидалар ҚР Конституциясымен анықталып, қаржы құқығының нормаларымен нақтыланады. Мемлекеттік қаржы қызметі құқығының негізін ҚР Конституцияларының ережелері құрайды. Қаржылық заңдар арнайы және жалпы болып бөлінеді.
В идеале финансовая деятельность государства должна строиться на
следующих принципах:
1) учет потребностей общества и подчиненность
его интересам; 2) гласность и публичность, подконтрольность и подотчет
ность обществу; 3) предсказуемость и доступность общественному пони
манию; 4) законность; 5) научная обоснованность, рациональность и
эффективность; б) экономичность и бережливость ^расходовании денеж
ных средств; 7) плановость и нормативность^
Разумеется, в реальной жизни эти принципы зачастую не соблюда
ются. Так, государство склонно, что уже отмечалось выше, ставить соб
ственные интересы выше интересов общества, финансовые органы
стремятся вывести свою деятельность из-под контроля общественнос
ти, вместо принципа экономичности и бережливости мы имеем дело с
завышением потребностей государства в денежных средствах, а обес
печение научной обоснованности финансовой деятельности - вообще
трудно разрешимая задача
Материалдық және экономикалық мағынадағы қаржы жүйесінің түсініктері
В материальном смысле финансовая система представляет собой сово
купность денежных фондов.
Каждый денежный фонд является сосредоточением определенных фи
нансовых отношений. Вокруг фонда возникают три группы отношений.
Первая - отношения, связанные с наполнением фонда деньгами, которые
складываются между плательщиком денег и субъектами, в чьем ведении
находится фощу Их принято именовать отношениями по формированию
денежного фонда ^Вторая группа - отношения, связанные с выделением
денег из фонда и их движением к получателю. Они именуются отношениями
по распределению денежных фондов Нзкэнец, третья группа - отношеГлава 9 31
ния, связанные с организацией использования денежных средств, получен
ных из фонда, включая контроль за этим использованием7)Заметим, что
две первые группы отношений носят материальный характер, так связаны
с движением конкретных сумм денег либо в фонд, либо из него, а третья
группа - организационный, поскольку своим содержанием эти отноше
ния является не сам процесс использования денег, а упорядочивание этого
процесса и обеспечение соблюдения финансовой дисциплины.
В результате в экономическом смысле каждый фонд опосредован фи
нансово-экономическим институтом, представляющим собой совокупность
отношении по формированию, распределению и организации использова-
ния тенежного фонда. и /а
(Финансовая (З^ШУтфпредставляет собой совокупность определенных
финан^ово-экономтегаих институтов.
Мемлекеттік қаржы ақша қорының қалыптасу, бөлу ауқымы мемлекеттің өмір сүруінің және нарықтық экономиканың атрибуты болып табылады.
Мемлекеттің қаржы жүйесі – мемлекеттің ақша қорларын қалыптастыру және бөлу шегіндегі мемлекеттік қаржы қатынастардың жиынтығы. Мемлекеттің қаржы жүйесін материалдық, экономикалық ұйымдардың мағынасында қарастыруға болады. Материалдық мағынада – мемлекеттік қаржы жүйесі ақшалай қаржының жиынтығын құрайды. (Мысалы, ресурстардың орталықтандырылған жалпы мемлекеттік қорлары, әкімшілік – аумақтық қалыптасқан ақша қорлары немесе бюджеттен тыс қорлар, мемлекетік сақтандыру резервтік қоры, мемлекеттік кәсіпорындар мен мемлекеттің орталық мағынасындағы қорлар).
Экономикалық мағынада – мемлекеттің ақша құрамдарының нақты қорларының қаржылық экономикалық институттардың жиынтығын құрайды.