16. Наркотикалық анальгетиктер

Анальгетиктер- резорбтивті әсерінде ауру сезімін таңдамалы босатын препараттар.

Наркотикалық анальгетиктердің жіктелуі:

1. агонистер: морфин, фентанил, суфентанил, промедол

2. агонист-антогонистер және жартылай агонистер: пентазоцин, буторфанол, бупренофрин, налбуфин

Қолдану көрсеткіштері: ауру сезімін басу үшін; хирургиялық операциялар жүргізу кезінде;

Кері әсерлері: теріс эмоциялар; гипотермия; кейде ортопедиялық коллапс; іш қату; диспепс.бұзылыстар; брадикардия;

Улану және көмек көрсету шаралары:

Клиникасы:естімей қалу, естен тану,ткоматозды жағдай, тыныс тежелу, тері бозарып суық болады, миоз, шырышты қабаттарда цианоз, қан айналым бұзылады, дене темп.төмендейді.

Фармакотерапия: асқазанды шаю, адсорбциялаушы заттар мен іш жүргізгіш заттар беру, жасанды тыныс, опиоидты анальгетиктердің антогонисті-налоксон.

17.Наркотикалық емес анальгетиктер

Жіктелуі: 1.парааминофенол туындылары: парацетамол, панадол, тайленол, эфферамон.

2.әсерінің анальгетикалық компоненті бар әр түрлі фармакологиялық топтардың препараттары: клофелин, амитриптилин, имизин, карбамозепин, дифенин, ламотриджин, габапептин.

Әсері: бейімділік шақырмайды, ауруды және қозуды басады.

Қолданылу көрсеткіші: бас аурулары, миялгия, невромия,атралгия, операциядан кейінгі ауруларда, қызба кезінде.

Жанама әсерлері: жанама әсерлерді өте сирек шақырады, кейде терілік реакцияларды шақыруы мүмкін.

18. Тырысуға қарсы заттар эпилепсия формаларының әр түрлерінде дамитын ұстамаларында байқалатын тырысулардың алдын-алу үшін немесе азайту үшін қолданылады.

Жіктелуі:

А. Парциалды тырысулар

1.Психомоторлық ұстамалар: карбамазепин, дифенин, натрий вальпроаты, фенобарбитал, гексамидин, клоназепам, габапептин, хлоракон, ламотриджин

Б. Таралған (генерализацияланған) тырысулар

1. Үлкен тырысулық ұстамалар: карбамазепин, фенобарбитал, дифенин, натрий вальпроаты, ламотриджин, гексамидин.

2. эпилепсиялық статус: диазепам, лоразепам, клоназепам, фенобарбитал-натрий, дифенин-натрий, наркозға арналған заттар

3. эпилепсияның кіші ұстамалары: этосуксемид, клоназепам, натрий вальпроаты, ламотриджин, триметин

4. миоклонус-эпилепсия: натрий вальпроаты, клоназепам

Қолдану көрсеткіштері: үлкен тырысулық ұстамаларда, психомоторлық ұстамаларда, эпилепсияның кіші ұстамаларында, миоклонус-эпилепсияда т.б.

Кері әсерлері:нейрогендік бұзылыстар, гиперплпстикалық гингивит, лоқсу, құсу, түрлі терілік себілулер, ОЖЖ-сі қызметінің бұзылуы, гепатотоксикалық әсер, уролитиаз.

Қояншық статусы- ұзақ немесе аз интервалмен бірінен соң бірі жүретін тырысулар.

Қолданылатын препараттар:

-диазепам,лоразепам,клоназепамды көк тамырға енгізу жақсы нәтиже береді.

-дифенин,фенобарбиталдық натрий тұзын парентералды енгізу

-ингаляциялық, ингаляциялық емес наркозға арналған заттарды тағайындау.

19.Нейролептиктер-психозға қарсы әсер ететін, белгілі бір дәрежеде айқын тыныштандырғыш қасиет көрсететін препараттар.

Жіктелуі: 1. «типті»:

-фенотиазин туындылары: аминазин, трифтазин, фторфеназин

-тиоксантен туындылары: хлорпротиксен

-бутирофенон туындылары: галоперидол

2. «атипті»:

-бензамидтер: сульпирид

-бензодиазепин туындылары: клозапин

Қолданылу көрсеткіштері: психикалық ауруларда, депрессияда, дене темп.жоғарылағанда, құсуға қарсы қолданылады.

Жанама әсерлері: әлсіздік, апатия, ұйқышылдық, ауыз қуысының құрғауы, асқазан тұсында дискомфорт, жүрек тұсында дискомфорт, гипотензия, ортастатикалық коллапс, экстрапирамидалық бұзылыстар.

20. Транквилизаторлардың әсері ішкі кернеудің төмендеуімен, мазасыздықтың, үрейдің, қорқыныштың жойылуымен байқалады.

нейролептиктерден айырмашылығы-экстрапирамидалық бұзылыстар шақырмайды.

Жіктелуі:

1.Бензодиазепин рецепторларының агонистері: диазепам, феназепам, лоразепам, нозепам т.б.

2.Серотонин рецепторларының агонистері: буспирон

3. Әсерлері әртүрлі заттар: амизил, тиоксазин, оксилидин.

Қолданылу көрсеткіштері: невротикалық жағдайларда, невроз тәрізді жағдайларда, психикалық ауруларда, депрессияда.

Кері әсерлер: ұйқышылдық, есте сақтау қабілетінің бұзылуы, әлсіздік, бас ауыру, лоқсу, менструалды циклдың бұзылуы, диарея, тахикардия, ауыз қуысының құрғауы.