1.Ингаляциялық наркозға арналған заттар

Сұйық ұйқыш заттар Фторотан Изофлуран Газ тәрізді заттар Азоттың шала тотығы

Энфлуран Н.арналған эфир

2. Ингаляциялық емес наркозға арналған заттар

Пропанидид пропофол натрий тиопенталы гексенал натрий оксибутираты кетамин

Қолд: техникалық қауіпсіз – жанбауы және атылмауы тиіс. Наркозға арналған заттар қолд наркоздың тереңдігінің жақсы басқарылуы.

Ингаляциялық наркозға арналған заттар: бу тәрізді күйге жылдам айналатын ұйқыш заттар (фторотан, наркозға арналған эфир) сондай-ақ газ тәрізді (азоттың шала тотығы, циклопропан) қолд. Тыныс алғанда диффузия жолымен өкпеден қанға түседі. Препараттың абсорбциясы оның тыныс алатын ауадағы концентрациясы, тыныс жиілігі мен көлемі, еруі, қан айн ағу жылдамдығы. Өзгермеген түрде өкпе арқылы шығады. Элиминация жылд абсорбциядағы факторларға байл

Ингаляциялық емес Н. Арн заттар

Парэнтеральды, сирек энтеральды қолд. Көк тамырға енгізудің әсерінің ұзақтығына байл

1.Әсері қысқа (көк тамырға 15 мин дейін) – пропанидид, пропофол, кетамин

2. Ә. Ұзақтығы орташа (20-30 мин) – натрий тиопенталы, гексенал

3.Ә. ұзақ (60 мин және жоғары) – натрий оксибутираты

15. Ұйықтататын дәрілер. Жіктелуі. Препараттардың фармакоглогиялық сипаттамасы.

Ұйқыны қолдап, қажетті ұйқыны қамтамасыз етеді. Наркотикалық әсерлі заттарға жатады. Аз мөлшерде – тыныштандырғыш, орташа – ұйықтатқыш, көп – наркотикалық әсер көрсетеді. ОЖЖ түрлі құрылымдарында ( үлкен ми қыртысында, аферентті жолд-да , лимбиялық жүйеде) нейронарлық берілулерге тежегіш әсер көрсетеді.

Қасиетіне және химиялық құрылымына байл жіктелуі

1.Бензодиазепин рецепторлары агонистері

1. Бензодиазепин туындысы

Нитразепан Лоразепан нозепан Темазепан Диазепан Феназепан Флуразепан

2. Химиялық құрылымы әртүрлі препараттар

Золпидем запиклон

2.Наркотикалық әсері бар ұйықтатқыш заттар

1.Гетероциклды қосылыстар

Барбитур қ-ы туындысы Этаминол- натрий

2.Алифатикалық қосылыстар

Хлоралгидрат

Бензодиазепин туындысы психоседатифті әсерінің ұзақтығы бойынша:

Әсер ұзақтығы орташа: А (t = 12-18 сағ) : лоразепам, нозепам (оксазепам, тиазепам) , темазепам

Б (t = 24 сағ) : нитразепам (радедорн, эуноктин)

Әсері ұзақ:

(t = 30-40 сағ): фенозепам, флуразепам, диазепам, (сибазон, седуксен)

2.Химиялық құрылымы әртүрлі преп-р.

Золпидем Запиклон

Әсері: айқын ұйықтатқыш, тыныштандырғыш, анксиолитикалық, бұлшықетті босаңсытады, тырысуға қарсы, амнестиялық.

Жанама әсері: аллергиялық р-я, гипотензия, қозу, галлюцинация, атаксия, күндізгі уақыттағы ұйқышылдық, бейімделу, тәуелділік, ауызда темірдің ащы дәмі, тбас ауру, депрессиялық бұзылыстар.

1.Барбитур қышқылы

Этаминол-натрий

Әсері: тыныштандырғыш, ұйықтатқыш

Жанама әсері: әлсіздік, қалжырау, дәріге тәуелділік, абстененция синдромы, мазасыздық, ашуланғыш, қорқыныш, құсу, көз көру нашарлауы.

Асқынуы:ортостатикалық коллапс, улану(кома), ауыр жағд өлімге әкеледі.

Барбитураттармен улану: кома, ақыл естің кемуі, тыныс алу көлемі төмендейді, бүйрек қызметі бұзылады.

Емдеу: пр.ағзадан шығаруды жылдамдату, АІЖ сіңбесе шаю, адсорбциялаушы з-р беру, сіңіп кеткенде электролиттік ерітінді көп мөлшерде, диурез(зәр айдайтын з-р:фуросемид), гемосорбция, гемодиализ, тыныс алуды реттеу, гипоксияның алдын-алу немесе жою.