
163. Қандайқылмастарүшінадамды 14 жастанжазағатартады?
адам өлтіргені, қасақана денсаулыққа ауыз зиян келтіру, ауырлататын мән-жайларда денсаулыққа қасақана орташа орталықта зиян келтіру, зорлау, жыныстық сипаттаға зорлық әрекеттері, адамды ұрлау, ұрлық, тонау, қарақшылық, қорқытып алу, ауырлататын мән-жайларда көлікті айдап кету, терроризм, адамды кепілге алу, қаруды ұрлау немесе
қорқытып алу, оқ-дәрі, жарылғыш заттар мен басқа да құрылғылар, ауырлатылған мән-жайларда бұзақылық, есірткі заттары мен пситхотроптық
заттарды ұрлау немесе қорқытып алу, ауырлатылған мән-жайларда мәйітті немесе олардың көмілген жерлерін қорлау, көлік құралын немесе теміржолдарын қасақана жарамсыздық жағдайға келтіргені үшін
164. Қылмыстың белгісіне жатпайды:
165. Қылмыс құрамына кірмейді:
Қылмыстың 4 құрамы бар:
объект, объективтік жоқ; субъект, субъективтік жоқ.
Адамның мінез – құқының сыртқы жағын сипаттаушы белгілердің жиынтығы қылмыстың объективтік жағын құрайды. Бұл белгілерге тұлғаның қоғамдық қауіпті әрекеті (активті мінез-құлық) не әрекетсіздік (пассивті мінез-құлық). Мысалы: ұрлық
Қылмыс субъектісі болып қылмыс жасаған және қылмыстық заңмен қарастырылған белгілерге ие физикалық тұлға табылады белгілері: есі дұрыс, анықталған жасқа толу және кей жағдайларда арнайы белгілері болады (мамандығы, лауазымы және т.б.).
166. Жұмыс түрлері
Орталық келесі мәселелерді шешуге қатысты құқықтық сүйемелдеу және қеңестер жүргізеді:
- Тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізілімде/тізілімге тұруының/кіруінің негізділігі;
- Бизнес субъектілерінің экономикалық концентрацияға келісім алуы;
- Монополияға қарсы органның нарық субъектілеріне қатысты жүргізілген тексерулерінің басталуы/ретінің негізділігі;
- Тиісті тауар нарығында үстем немесе монополиялық жағдайға ие субъектілердің тариф деңгейлерінің негізділігі (монополияға қарсы заңнамаға қарсы болатын монополиялық жоғары/төмен бағаларды болдырмау мақсатында);
- Мемлекет қатысуымен жұмыс істейтін кәсіпорын ашуға келісім алу;
- Әкімшілік құқық бұзушылық жұмыстары;
- Мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы жасалған істерді анықтау және бұлтартпау;
- Нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы жасалған істерін анықтау және бұлтартпау;
167. Экономикажәнеқаржысаласындағықұқықбұзушылықтардыңалдыналу, анықтаужәнежолынкесужөніндегіміндеттердіорындайтынмемлекеттікорган:
Қаржы полициясы
168. Қылмыстық жазаны ауырлататын мән-жайлар
бірнеше қылмыс жасау; қылмыс арқылы ауыр зардаптар келтіру; ұйымдасқан топтың құрамында қылмыс жасау; қылмыс жасағанда айрықша белсенді рөл атқару; жасы кәмелетке толмаған адамдарды қылмысқа тарту; аса қатыгездікпен жәбірленушіні қинап қылмыс жасау; қару, оқ-дәрі, жарылғыш заттар пайдаланып қылмыс жасау; адамның өзі қабылдаған антын немесе кәсіби антын бұза отырып қылмыс жасауы; өкімет өкілінің нысанды киімін немесе құжатын пайдаланып қылмыс жасау, т.б.
169. Жекееңбекшартыжұмысберушініңбастамасыменбұзылатынжағдайдыкөрсетіңіз:
Жеке еңбек шартын жұмыс берушiнiң бастамасы
бойынша бұзудың негiздерi
Жеке еңбек шарты:
1) ұйым (заңды тұлға) таратылған, жұмыс берушiнiң (жеке адамның) қызметi тоқтаған;
2) қызметкерлердiң саны немесе штаты қысқартылған;
3) жеке еңбек шартының қолданылу мерзiмi немесе сынау мерзiмiiшiнде қызметкердiң жеткiлiктi бiлiктiлiгiнiң болмауы не белгiлi бiр жұмысты жалғастыруға кедергi келтiретiн денсаулық жағдайы салдарынан атқаратын қызметiне немесе орындайтын жұмысына сәйкессiздiгi аңғарылған;
4) жүктiлiгi және бала тууы бойынша демалыста болу уақытын есептемегенде, еңбекке уақытша жарамсыздығы салдарынан, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында сол ауру бойынша еңбекке жарамсыздықтың неғұрлым ұзақ мерзiмi белгiленбесе, жұмысқа қатарынан екi айдан астам уақыт бойы келмеген жағдайда бұзылуы мүмкiн. Аурулар түрлерiнiң тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi. Еңбек қабiлетiн еңбекте мертiгуiне немесе кәсiптiк ауруға байланысты жоғалтқан қызметкердiң жұмыс орны (қызметi) еңбек қабiлетi қалпына келгенге немесе мүгедектiк анықталғанға дейiн сақталады;
5) қызметкер ұйыммен бiрге басқа жерге ауысудан бас тартқан;
6) осы Заңның 23-бабының 2-тармағына сәйкес неғұрлым жеңiл жұмысқа ауыстырудан қызметкер бас тартқан;
7) еңбек жағдайларындағы өзгерiске байланысты жұмысты жалғастырудан бас тартқан;
8) егер қызметкер тәртiптiк жаза алған болса, ол еңбек мiндеттерiн дәлелдi себептерсiз қайталап орындамаған;
9) қызметкер еңбек мiндеттерiн бiр рет өрескел бұзған жағдайда бұзылуы мүмкiн.
Қызметкердiң еңбек мiндеттерiн бiр рет өрескел бұзуына: бiр жұмыс күнi iшiнде дәлелсiз себеппен қатарынан үш сағат және одан да көп уақыт бойы жұмыста болмауы; жұмысқа алкогольден, есiрткiден, уыттанудан масаң күйде келуi; жұмыс күнi iшiнде алкогольден, есiрткiден, уыттанудан (соларға ұқсас заттардан) масаң жағдайды туғызатын заттарды пайдалануы; қызметкердiң еңбектi қорғау немесе өрт қауiпсiздiгi не көлiкте жүру қауiпсiздiгi ережелерiн, жарақат алу мен аварияларды қоса алғанда, ауыр зардаптарға әкеп соққан немесе әкеп соғуы мүмкiн болатындай бұзуы; жұмыс орнында заңды күшiне енген сот үкiмiмен немесе қаулысымен анықталған мүлiктi ұрлауы (соның iшiнде ұсақ заттарды) жатады; (Z970206 (7-бап 33)-34) тармақшаларды қараңыз)
10) егер iс-әрекетi оған жұмыс берушi тарапынан сенiмiнiң жоғалуына негiз болса, ақшалай немесе тауарлық құндылықтармен тiкелей қызмет ететiн қызметкер кiнәлi iс-әрекет жасаған;
11) тәрбиешiлiк мiндеттi атқарушы қызметкер аталған жұмысты жалғастырумен сыйыспайтын жат қылық жасаған;
12) қызметкерге еңбек мiндеттерiн атқаруымен байланысты белгiлi болған мемлекеттiк, қызметтiк, коммерциялық мәлiметтердi немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияларды жария еткен;
13) осы Заңның 21-бабына және осы баптың 5) тармақшасына сәйкес басқа жұмысқа уақытша ауыстырған жағдайда қызметкер жұмыстан бас тартқан;
14) Бұрын осы жұмысты орындап келген қызметкер сот шешiмiмен жұмысына қайта алынған;
15) қызметкерге мемлекеттiк құпияларға рұқсат беру тоқтатылған жағдайда жұмыс берушiнiң бастамасы бойынша бұзылуы мүмкiн.
170. 16-18 жасқа дейiнгі, ауыр дене жұмыстарында және еңбек жағдайлары зиянды (өтe зиянды) жұмыстарда iстейтiн қызметкерлер үшiн аптасына қанша сағат жұмыс істеу белгіленеді:
36 cағат
171. Еңбек дауларының қандай түрлері бар:
Түрлері
Жеке еңбек даулары
Ұжымдық еңбек даулары
1) Келісу комиссиялары
2) Сот арқылы
1) Бітімгерлік комиссиялары
2) Еңбек арбитражы
3) Ереуілдер
4) Сот арқылы
172. Жасалған қылмыс бойынша жаза тағайындайтын органды атаңыз: Сот
173. Кешiрiм жасау туралы актiнi кім шығарады:Президент
174. Арнаулы, әскери немесе құрметтi атағынан, сыныптық шенiнен, дипломатиялық дәрежесiнен, бiлiктiлiк сыныбынан және мемлекеттiк наградаларынан айыру; мүлкiн тәркiлеу қандай жазаларға жатады? Қосымша жазалар
175. Қасым ханның қасқа жолы
қазақ халқының хандық дәуіріндегі әдет-ғұрыптық заң ережелерінің жиынтығы. Қасым хандық құрған кезде (1511 - 23) ел басқару ісінде қолданылған. «ярғу» заңынан (қазақша «жарғы» - хақиқат деген ұғымды білдіреді. . Қасым хан өз заңында Құран талаптарына қайшы келмейтін қазақи ғұрып ерекшеліктерін сақтады.Мысалы, жеті атаға дейін үйленбеу, әмеңгерлік, құдалық жол-жоралар, қазылық билік, т.б.
мүлік заңы (жер дауы, мал-мүлік дауы);
қылмыс заңы (кісі өлтіру, талау, шапқыншылық жасау, ұрлық қылу); әскери заң (аламан міндеті, қосын жасақтау, қара қазан, ердің құны, тұлпар ат);
елшілік жоралары (майталман шешендік, халықаралық қарым-қатынастағы сыпайылық, әдептілік, ибалылық);
жұртшылық заңы (шүлен тарту, ас, той, мереке, думан үстіндегі ережелер, ат жарыс, бәйге ережелері, жасауыл, бекеуіл, тұтқауыл міндеттері).
176. Салықсалуәдістері
Салықсалуәдістері — салықтетігініңэлементі; салықбазасыныңөсуінеқарайсалықмөлшерлемесініңөзгеруісипатынкөрсетеді. Тең, үйлесімді, үдемеліжәнекемімеліСалықсалуәдістерінебөлінеді. Теңәдістеәрбіртөлемшіүшінтеңсалықсомасыбелгіленеді. Үйлесімдіәдістеәрбіртөлемшіүшінтеңсалықмөлшерлемесібелгіленеді. Үдемелісалықсалудасалықбазасыныңөсуінеқарайсалықмөлшерлемесіартады, кемімелісалықсaлудасалықмөлшерлемесікемиді
177. Құқық беру және заңдық міндеттер жүктеу (шара қолдану) арқылы міңез құлық ережелерін бекітетін құқық нормасының элементі қалай аталады?
Санкция???
178. Жұмыс уақыты, түрлері?
Жұмыс уақыты – қызметкер жұмыс берушінің актілері мен жеке еңбек шартының талаптарына сәйкес еңбек міндеттерін орындайтын уақыт.
5 күндік жұмыс аптасында – 5 күн – 8 сағаттан
6 күндік жұмыс аптасында – 5 күн – 7 сағаттан, ал бір күн – 5 сағаттан болып белгіленген (Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министірлігінің 2000 жылғы 18 желтоқсандағы № 05 – 2 (8008 хаты).
Қысқартылған жұмыс уақыты.жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы қызметкерлердің жекелеген санаттарының еңбегін қорғау, оқу мен өндірісті оңтайлы ұштастыруға жағдай жасау, өндіріске кәмелетке толмаған жетекшілерді және еңбекке қабілеттіліктері төмендеген тұлғаларды тарту мақсатында белгіленген. Еңбек туралы заңнамаға сәйкес қызметкерлердің жекелеген санаттары үшін жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы:
Толық емес жұмыс күні.Үй шаруасындағы әйелдердің, оқшаулардың, мүгедектердің, зейнеткерлердің және тағы басқыа азаматтардың жағдайларын ескре отырып, олармен жеке еңбек шарты толық емес жұмыс күніне жасалуы мүмкін.
Түнгі уақыттағы жұмыс. 22 сағаттан бастап таңғы сағат 6 – ға дейінгі уақыт болып есептеледі
179. Кәмелеткетолмағандарқандайбасбостандығынанайырумекемесінежіберілері?
Түзеу мекемесі
180. Қаншажастанбастаптұлғақылмыстықжауапкершіліккетартылады?
16Ал егер ауыр қылмыс жасаса 14 жастан бастап
181. Азаматтыққұқық, құқықсаласыретіндеқандайқатынастардыреттейді?
Азаматтық құқық нормалары азаматтар, ұйымдар және мемлекет араларындағы әртүрлі муліктік объектілер-заттар, муліктік құқықтар, жұмыстар, қызметтер, интеллектуалдық меншік объектілері жөнінде қалыптасатын қатынастарды реттейді.Азаматтық заңдармен тауар ақша қатынастары және қатысушылардың теңдігіне негізделген өзге де мүліктік қатынастар, сондай ақ мүліктік қатынастарға байланысты (байланысты емес) мүліктік емес жеке қатынастар
182. Мұра қабылдаудың кезегі?
Мұраны қабылдау мұра ашылған жердегі нотариусқа немесе заңға сәйкес мұра алу құқығы туралы куәлікті беруге уәкілетті лауазымды адамға мұрагердің мұран қабылдау туралы өтінішін не мұрагердің мұраға құқық туралы куәлік беру туралы өтінішін беру арқылы жүзеге асырылады. Бұрын, ҚазКСР-ның Азаматтық кодексі қолданыста болған кезде (1999 жылғы 1 шілдеге дейін) мұралық құқықтарды мұра қалдырушы адам қайтыс болғаннан кейін алты ай өткеннен кейін кез келген уақытта рәсімдеу мүмкіндігі болатын. Қазір де көпшілік жұрт заңның осы тәртібі қолданылады деп ойлайды. Қазақстан Республикасының 12.01.2007 жылғы №225 санды заңымен Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне енгізілген өзгерістер мен толықтыруларға сәйкес мұраны қабылдау мерзімі – мұраның ашылу күнінен бастап алты ай ішінде мұра қабылдануы мүмкін. Егер мұра қалдырушы адам 01.07.1999 жылы мен 03.02.2007 жыл аралығында қайтыс болса, алты ай мерзім ішінде нотариусқа мұраны қабылдау туралы арыз беру міндетті емес. Ол арызды мұра ашылғаннан соң бірнеше жыл өткеннен кейін де беруге болады. Өйткені, осы кезеңде заңмен ешқандай мерзімдер белгіленген жоқ. Егер мұра жоғарыдағы аталған заң қабылданғаннан кейін ашылса онда заң талаптарына сай мұра қалдырушы қайтыс болғаннан кейін алты ай мерзім ішінде мұрагерлер міндетті түрде нотариалдық кеңсеге мұраны қабылдау немесе мұраны қабылдаудан бас тарту туралы арыз берулері керек. 12.07.2007 жылғы заңға енгізілген өзгерістерден кейін ашылған мұраны азамат белгіленген алты айлық мерзімде қабылдап үлгермесе, ол мерзімді сот арқылы қалпына келтіре алады. Бірақ сот бұл мерзімді кез келген жағдайда қалпына келтіре бермейді. Ол үшін мұрагер себепті жағдайлар салдарынан мұраны уақытында қабылдай алмағанын (мысалы, науқастанып қалу, ұзақ мерзімді іс сапар және т.б.) дәлелдеуі қажет. Сонымен бірге, мұрагер сотқа мұраны қабылдауға кедергі болған себепті жағдайлар жойылғаннан кейін алты айдың ішінде жүгінуі тиіс. Заңға енгізілген өзгерістерге байланысты азаматтар мұраны қабылдау мерзімін біле бермейді. Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексі 1061 бабы талабына сай – заң бойынша мұрагер болу құқығын бірінші кезекте мұра қалдырушының балалары, оның ішінде ол қайтыс болғаннан кейін тірі туған балалары, сондай-ақ мұра қалдырушының жұбайы (зайыбы) мен ата-анасы тең үлеспен алады. Сот тәжірбиесінен мысал келтіретін болсақ ерлі-зайыптылар 1974 жылдан заңды түрде некеде тұрады, жұбайы 2008 жылы қайтыс болады. Зайыбы бірінші кезектегі мұрагер бола тұра заңмен көзделген алты айлық мерзім ішінде мұраны қабылдау туралы арыз бермегендіктен, өзінің мұралық мүлкі болып табылатын 1976 жылдан жұбайымен бірге тұрған пәтерінің меншік иесі бола алмай отыр. Бұл жағдайда нотариус мұраны рәсімдеу мерзімі өткендіктен бас тартады. Ата-анасы қайтыс болғаннан кейін олардың балалары ата-анасының меншігіндегі тұрғын үйді өздерінің меншігі болып қалады деп есептейді, ашылған мұраны қабылдау үшін заңмен белгіленген мерзім бар екенін білмейді, кейбір жағдайда құжаттарын рәсімдеу үшін қаражаты болмайды. Азаматтық кодекстің талаптарына сәйкес мұралық мүлік бірінші кезектегі мұрагерлердің, яғни мұра қалдырушының балалары арасында тең мөлшерде бөлінеді. Мұра қалдырушының балалары мұраны іс жүзінде қабылдайды, бірақ заңмен көзделген мерзім ішінде құжаттары рәсімделмейді. Мұраны іс жүзінде қабылдау дегеніміз ҚР Азаматтық кодексінің 1072-1 бабы 2 тармағына сай, егер мұрагер мұрагерлікті іс жүзінде қабылдағанын куәландыратын іс-әрекеттер жасаған болса, атап айтқанда, мұрагер: мұраға алынған мүлікті иеленуге немесе басқаруға кіріссе, мұраға алынған мүлікті сақтау, оны қол сұғудан немесе үшінші тұлғалардың талаптарынан қорғау жөнінде шаралар қабылдаса, мұраға алынған мүлікті ұстау шығыстарын өз есебінен жүргізсе, өз есебінен мұра қалдырушының қарыздарын төлеген немесе мұра қалдырушыға тиесілі ақшаны үшінші тұлғалардан алған болса, өзгеше дәлелденгенге дейін мұрагер мұраны қабылдады деп танылады. Алайда, сонда да, егер алты ай ішінде мұрагер нотариусқа мұраны қабылдау туралы арыз бермесе, сотқа жүгінуге мәжбүр болады. Бірақ мұндай жағдайда мерзімді қалпына келтіру емес, мұраны қабылдау фактісін анықтау туралы арыз берілуі керек. Егер қайтыс болған адам өсиет қалдырмаса, мұралық мүлік (пәтер, автокөлік және т.б.) заң бойынша оның әйелі, балалары және ата-анасы арасында тең бөлінеді. Ал қайтыс болған кісі өсиет жазып кетсе, мұралық мүлік соның мазмұнына сәйкес орындалады. Сондықтан мұраны қабылдау үшін мұраның ашылу күнінен бастап алты ай мерзім ішінде мұра ашылған жердегі нотариусқа мұраны қабылдау туралы не мұрагердің мұраға құқық туралы куәлік беру туралы өтініш түсіру қажет.