4 Билет
1. Сығымдағыштарды суық өнімділігі бойынша салыстыру.
Нақты
суық өнімділігінің теориялық суық
өнімділігінен айырмашылығы тоңазытқыш
агенттің берілу коэффициентін
ескереді. Тоңазыту өнімділігінің
өрнегіне (6.1)
-
ны кіргізсек компрессордың нақты
тоңазыту өнімділігі шығады
Q0T
=
Vc
q
.
,
/7.1/
мұнда Vc – поршеннің сығылу кеңістігінің көлемі,
q - тоңазыту агентінің компрессорға сорылған кездегі күйіне сәйкес келетін көлемдік меншікті өнімділігі;
- тоңазыту агентінің компрессорға нақты берілген массасының кедергілерді ескермеген кездегі берілетін теориялық массасының қаьтынасы арқылы анықталатын берілу коэффициенті.
Поршеннің сығылу кеңістігінің көлемі Vc:
Қарапайым компрессор үшін
Vc
= z
,
/7.2/
қос әсерлі компрессор үшін
Vc
= z
Sn = z
,
/7.3/
мұнда D – цилиндрдің диаметрі, м;
d – штоктың диаметрі, м;
n – тікқайырмалы біліктің айналу жиілігі, айн/мин;
z – компрессор цилиндрлерінің саны,
S – поршеньнің жүрісі, м.
/7.1/-ші теңдеудің оң жағында үш көбейтіндінің екеуі q , айналу жиілігі бір ғана компрессор үшін тоңазыту агентін қайнату, конденсациялау, сору, вентилмен реттеуге байланысты температуралық режимге тәуелді айнымалы шамалар. Әсіресе компрессордың тоңазыту өнімділігіне тоңазыту агентінің қайнау температурасы әсер етеді. Температураның аз ғана өзгерісінің өзінде тоңазыту агентінің компрессорға сорылатын буының меншікті көлемі былай өзгереді:
q
.
/7.4/
Аммиактың
қайнау температурасы –15оС
-тан –20оС-қа
төмендегенде оның қаныққан буының
меншікті көлемі 0,509-дан 0,624 м3/кг-ға
көбейеді. Демек температура 20/15 = 1,33
есе өзгергенде конденсаторға сорылатын
тоңазыту агентінің меншікті көлемі
- 0,624/0,509 = 1,226 есе өзгереді.
2. Суықпен тамақтық өнімдерін консервілеу.
Салқынмен консервілеу әдісі өнімнің температурасын түсіріп микроорганизмдердің өмір сүруі мен клетка ферменттерінің белсенділігін төмендетіп, өнімде жүретін реакцияларды (ер анатолизі, жемістердің пісіп жетілуі мен демалуы), микроорганизмдердің өмірсүруіне қолайлы жағдай туғызатын реакциялар.Температураға және тоңазытып өңдеудің сипатына байланысты тамақ өнімдерін: тоңазытылған температурасы 0о тан 4о С дейін; мұздатылған -6о С төмен температурадағы өнімдер; дефростирленрен /дефростированные/ мұздан ерумен мұздату температураларының арасындағы температура. Өнімді тоңазытқанда ең негізгі әсер ететін фактор төмен температура болып табылады; сонымен қатар өнімді мұздатқанда судың қатты күйге өтуі - клеткалардың сусыздануы әсер етеді. Дегенмен су микроорганизмдердің дамуының маңызды факторларының бірі болсада, мұздату кезінде ол толығымен қатпайды. Судың өнім құрамындағы бөлігі қатты заттармен тығыз байланыста болғандықтан, ол өте төмен температураларда қатпайды. Микроорганизмдердің суыққа төзімділігі әр түрлі болып келеді. Кейбір микроорганизмдер төмен температураға шыдамды келеді. Сондықтан тоңазыту технологиялық жабдықтарының тиімді режимін тағамның түріне қарап тағайындау қажет.
3. фреон 22 Соңғы жылдары фреон–22 агенті жиі колданылуда. Тоңазытқыш агент ретінде суды пайдалану кезінде оның мынадай қасиеттері ескеріледі: зиянсыздығы; жанбайтындығы; химиялық табандылығы; техникалық майларға инерттілігі; жеткіліктілігі және арзандығы. Суды тоңазытқыш агент ретінде пайдаланып, температурасын төмендету үшін буландырғыш камерасынды терең вакуум жасалуы тиіс. Сондықтан температураны төмендету мәселесі күрделілеу болғандықтан қолданым аясы шектеулі: су буының меншікті көлемі төменгі қысымнның өзінде өте жоғары болғандықтан сулы тоңазытқыш машиналардың ауқымдық өлшемдері үлкен болып келеді. Суды тоңазытқыш агент ретінде ауаны конденцасиялайтын қондырғылар мен абсорбциялы машиналарда қолданады.