61. Азаматтық құқықтың қайнар көздері.

Азаматтық құқықтың объектісіне мүліктік ж/е мүліктік емес игіліктер мен құқықтар бола алады. Мүліктік игіліктер мен құқықтарға (мүлікке): заттар, ақша, соның ішінде шетел валютасы, құнды қағаздар, жұмыс, қызмет, шыңармашылық интеллектуалдық қызметтің объектіге айналған нәтижелері, фирмалық атаулар, тауарлық белгілер ж/е бұйымды дараландырудың өзге де құралдары, мүліктік құқықтар мен басқа да мүлік жатады. Жеке мүліктік емес игіліктер мен құқықтарға: жеке адамның өмірі, денсаулығы, қадір-қасиеті, абырой, игі атақ, іскерлік бедел, жеке өмірге қол сұқпаушылық, жеке құпия мен отбасы құпиясы, есім алу құқығы, автор болу құқығы, шығармаға қол сұқпаушылық құқығы ж/е басқа материалдық емес игіліктер мен құқықтар жатады.

Заттар өз кезегінде жылжымайтын ж/е қозғалатын мүліктер болыпб. Жылжымайтын мүлікке: жер учаскілері, көпжылдық екпелер, яғни орнынан олардың мақсатына сай емес шығынсыз ауыстыру мүмкін болмайтын мүлік жатады. Оған жатпайтын мүлік, ж/е ақша мен бағалы қағаздарды қоса, қозғалатын мүлік деп танылады.

Азаматтық құқықтың қайнар көзі – Конституция.

62. Қаржылық бақылаудың түсінігі, міндеттері, түрлері және әдістері.

Қаржы құқығы дегеніміз – мемлекеттің қаржылық қызметін реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы. Басты мақсаты – мемлекетті ақша қаражатымен қамтамасыз ету.

Пәні – мем/ң қаржылық қызметінің, яғни мем/ң ақша қаражаттары қорларын қалыптастыру, бөлу ж/е пайдалануды ұйымдастыру барысында пайда болатын қоғамдық қатынастар болып таб.

Жүйесіне: ақша жүцесінің құқықтық негіздері, қаржыны басқару, жоспарлау, бақылау, бюджеттік, салықтық құқықтар кіреді.

Әдітерінің негізгісі: Ақшалай қаржы жинау, яғни, жеке ж/е заңды тұлғалардың табысының, пайдасының бір бөлігі заңда көрсетілген мерзім мен мөлшерде мем/ң бюджетіне түседі. Мемлекеттік мекемелердің халыққа көрсеткен қызметтері үшін алынатын мемлекеттік баждар мен алымдар да міндетті түрде мем/к бюджетке түседі.

Ақшалай қаржыны бөлу мен пайдаланудағы негізгі әдістердің бірі қаржыландыру мен несие беру әдістері. Қаржыландыру ол жоспарлы, мақсатты, қамтамассыз, ақысыз мемлекет бюджетінен берілетін ақшалай қаражат. Ал керісінше, несие беру банкілік қарыз түріндегі жоспарлы мақсатты, ақылы, мерзімді қайтаралынатын аққшалай қаржы.Түрлері: мем/к, банктік, коммерциялық.

Экономикалық категория ретінде, мемлекеттің ж/е жергілікті басқару органдарын/ң өз функцияларын орындау қажетті ақша қаражаттары қорларын қалыптастыру, бөлу ж/е пайдалануынң экономикалық қатынастарының жиынтығын а/з.

Ал материалдық мағ/да мем/к қаржылар қоғамының ж/е мемлекеттің тиісті мүдделерін қамтамассыз етуге қажетті, әрдайым мемлекет меншігінде болатын орталықтандырылған ж/е ор/маған ақша қаражаттарын а/з.

63. Жеке еңбек шарттары. Ұжымдық еңбек шарттары және келісімдер.

1. Ұжымдық келісім шартының түсінігі мен маңызы

ұжымдық келісім екі жақтың келісімінің құралы болып табылады.- жұмыс беруші мен жұмыс ұжымының, ол қолданыстағы заң негізінде жасалады және жұмыс берушінің еңбектік және әлеуметтік—экономикалық мәселелерін шешу бойынша міндеті мен оның мүшесінің, оның отбасының мәселелерін шешу мен екінші жақтан – еңбек ұжымының жұмыс берушінің құқықтары мен мүддесін қамтамасыз етуден тұрады.

«ҚР еңбек туралы» заңының 1 б. сәйкес ұжымдық келісім шарты- жазба келісім шарты ретінде ресімделген, бір немесе бірнеше жұмыс беруші қол қойған (олардың µкілдері) және бір немесе кәсіподақтар немесе кәсіподақ мүшесі болып табылмайтын, µз ұжымын келіссµздер жүргізу үшін құрған жұмыскердің қол қойған құқықтық актісі.

Қазіргі кездегі ұжымдық келісімдер нормативтік-құқықтық актінің неғұрлым оқшау түрін алып келеді, ол жалдап жұмысқа алушы мен нақта жұмыс берушінің әр түрлі еңбек кодексіне қызмет етеді. Ол мекемелерде әлеуметтік-партнерлік құқықтық қатынастарды нақты реттеушілердің бір түрі болып отыр.