27. Қылмыстық жауапкершілік: түсінігі, оның пайда болу негіздері.

Қойылған міндеттерді орындау үшін Қылмыстық кодекс қылмыстық жауапқа тартудың негізін жеке адамға, қоғам, мемлекет өміріне қандай қауіпті іс – қимыл қылмыс болып табылатындығын, жасалған қылмысқа қандай жаза, қылмыстық – құқықтық шаралар қолданылатынын белгілейді. Қылмыспен күресу барысында мемлекет әр түрлі әдістер мен шаралар қолданады. Сондай әдістердің бірі – жаза.

Жаза – өзіндік ерекшеліктері мен алдына қойған мақсаттары бар, мемлекеттің мәжбүрлеу шарасы. Қылмыстық кодекстің 38 – бабына сәйкес жаза дегеніміз соттың үкімі бойынша тағайындалатын мемлекеттік жазалау шарасы. Жаза қылмыс жасауға кінәлі деп танылған адамға қолданылады және ол адамды құқықтары мен бостандықтарынан Қылмыстық кодекспен көзделген айыру немесе оларды шектеу болып табылады.

Жазаның мақсаты әлеуметтік әділеттілікті қалпына келтіру, сондай – ақ сотталған адамды түзеу және сотталған адамның да, басқа адамдардың да жаңа қылмыстар жасауынан сақтандыру мақсатында қолданылады. Жаза тән азабын шектіруді немесе адамның қадір – қасиетін қорлауды мақсат етпейді.

28. Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі.

Конституциялық Кеңестің қызметі Қазақстанның Конституциясымен, Қазақстан Республикасы Президентінің «Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі туралы» 1995 жылғы 29 желтоқсандағы Коституциялық заң күші бар Жарлығымен және өз регламентімен реттеледі. Ол құқық қорғау қызметінің жалпы принциптеріне сәйкес құрылады және, сонымен бірге өзінің ерекшеліктері болады.

Өзінің өкілеттілігін жүзеге асыруда Конституциялық Кеңес дербес және мемлекеттік органдардан, ұйымдардан, лауазымда адамдар мен азаматтардан тәуелсіз, тек қана Конституцияға бағынады, әрі саяси және басқа да себептерге сүйенбейді. Оның қызметіне араласу, Кеңес мүшелеріне кез келген нысанда қысым көрсету немесе басқаша ықпал ету заң бойынша қудаланады. Кеңес мүшелерінің есеп талап етуге немесе конституциялық іс жүргізу нысанасы болып табылатын мәселелер бойынша олардан пікір сұрауға ешкімнің құқығы жоқ. Конституциялық Кеңес Төрағасы мен мүшелер өздерінің өкілеттік мерзімі ішінде қол сұқпаушылық мәртебесін пайдаланады.

Конституциялық Кеңестің міндеті – Қазақстан Республикасының аумағында Конституция үстемдігін қамтамасыз ету болып табылады.

29. Әкімшілік жауапкершілік: түсінігі мен негізгі белгілері.

Әкімшілік жауаптылық өкілетті мемлекеттік органның әкімшілік құқықтың қолданылып жүрген нормаларымен қаралған нақты әкімшілік – құқықтық санкцияларды құқық бұзушылықтың ерекше түрің – әкімшілік құқық бұзушылық жасаған кінәлі жеке және заңды тұлғаларға қолдануынан көрініс табады.

Әкімшілік жауаптылықтың өзінің нормативтік – құқықтықт базасы бар. Қазіргі кезде оны регламенттейтін негізгі нормалар ӘҚБтК – те жинақталған.

Әкімшілік жауаптылық жалпы міндетті болып табылатын ережелерді, яғни олардың реттеушілік ықпалына тап болатын барлық жеке және заңды тұлғаларға таратылатын, бұзған немесе сақтамаған жағдайларда туындайды. Олар әр түрлі, негізінен арнайы сипаты болады. Бұл, мысалы, стандартизациялау; есеп және статистика; қозғалыс қауіпсіздігі мен көлік құралдарын пайдалану; әскери есеп; шекаралық режим; контрабандымен күрес; валюта айналымы және басқалар туралы ережелер.

Әкімшілік жауаптылық әкімшілік – құқықтық нормаларды бұзған жағдайда пайда болады. Сонымен бірге ӘҚБтК – те еңбек, қаржылық, жер және тағы басқа, тіпті Конституциялық құқық нормаларын бұзған үшін мұндай жауаптылыққа тарту мүмкіндігі қаралған. Бұл оның салааралық маңызы бар екенін білдіреді.