4 Сурет

n = 1

қамтамас етуге болады. Соңғы жағдай өте үлкен қыйындыққа әкеп соғады себебі толқын ұзындығы . Егер d_ө = 3…5мкм ал d_қаб = 50мкм шамаларында алсақ онда n_ө және n_қап бір бірінен 3% ке ажырайды. 4 суретте жарық жетектеушінің көлденең және бойлық қималары көсетілген;

бойлық қимасында парциал толқындар көрсетілген, әрине, олар жарық жетектеушінің бойымен таралады. Осы суретте көлденең қимасында радиус бойымен сыну көрсеткішісінің таралуы көрсетілген. Бір модалық жарық жетектеуші басқа диэлектрик толқын жетектеуші сияқты дисперсия мен иемелденген, себебі негізгі толқынның фазалық жылдамдықта жиілікке тәуелді және әйнектің сыну көрсеткішінің шамасы жиіліктің функциясы болып саналады. Дисперсия жарық жетектеуші арқылы таралатын толқындардың жиілік жолағын шектейді және берілген сигналдарды өзгертеді. Егер жарық желісіне сигнал импульс түрінде кіретін болса сол сигнал дисперсияның арқасында кеңиді және желі бойы өткен жолының ұзындығына сәйкес кеңиді. Импульстың кеңейуі жарық желісінің өткізу жолағының жіңішкеруіне әкеледі шамасы МГц/км мен өлшенеді. Импульсты сигналдар таратқанда әшейінде сигнал өзгерілуі шамасы бір наносекунд ішінде қанша километрға кеңиді Нс/км. Тәжірибе және есептеу арқасында әйнекті кварцтан жасалынған өзекше – қылды желі бір модалық жарық жетектеуші үшін толқын минималды дисперсияға иемелденеді.

Бірмодалық жарық жетектеушінің өзекшесінің диаметры өте аз болғандықтан оларды жасау үлкен мәселе тудырады себебі құны өседі.

Өзекшенің өте аз диаметр арқасында жарық көзінен қуатты жарық жетектеушіге енгізу үлкен қиындықтарға соқтырады сол себептен жарық желілерің бір – біріне жалғайтын құрылымға үлкен талап қойылады. Бір модалық жарық желісіне қымбат тұратын жартылай өткізгіш лазерлер пайдалану мәжбүр етеді. Сол себептен бір модалық жарық жетектеушіні өте үлкен ара қашықтыққа (бір неше жүз километр) және көлемді информация таратуға пайдаланады.

Шамалы информацияны өте үлкен емес ара қашықтыққа ( оншақты километр) өзекшесі d_ө = 50 мкм және d_қаб = 120 мкм жарық желісін пайдаланады. Мұндай қылдарды жасау оңай және арзанға түседі. Өзекшенің диаметрының үлкен болғандықтың қолайлығы бар: өте арзан когеренті емес жарықты диодтарды жарық желісі мен пайдалануға мүмкіндік береді. Және

жарық желілерің бір – біріне жалғайтын құрылымға үлкен талап қойылмайды. Өзекше үлкен болғандықтан көп модалық жарық желісімен (1000) мыңдай толқын таралуы мүмкін. Әр таралатын толқындарды әр түрлі бұрышпен өзекше – қаптама шекарасына түсіруге болады.

d_ө

n_қаб

n_ө

n = 1

Үлкен диаметрлы өзекшені сақтау үшін және дисперсияны азайту үшін градиенттік жарық желісін пайдаланады. Бұл жарық желісінің өзекшесі радиус бойымен белгілі заңмен өзгереді.

(1)

Мұнда , өзекшенің өсіндегі сыну сыну көрсеткіші,

q – тұтас оң сан. Сыну коэффициенті дан өзекшенің өсіндегі шамасынан

бастап ға дейін азаяды. q = 2 болғанда градиентті қылды өзекше параболалық болып саналады модалық дисперсиясы азаяды. Өзекше

бірмодалық өзекшеге жақындайды оның диаметры d_ө = 50 мкм, ал сыртқы қаптаманың диаметры d_қаб = 80 мкм. Сәулелердің жүрісі төмендегі суретте көрсетілген. Сәуле қыйсық сызықпен жүреді – параболамен.

d_ө

n_қаб

n_ө

n = 1