2. Жылжымалы телекоммуникациялық жүйелердің

Сымсыз байланыс технологиясы әлемде жылдам өсуде, ол көрсетілетін қызметтерінің көлемі мен сапасын кеңейтуде, сонымен қатар жалпыға тиімді және жеке пайдаланушылардың қолданысына үйреншікті. Жаңа мүмкіндіктер жүзеге асыру үшінші үрпақтың жьшжымалы байланыс базасының стандартгарының глобальді желі күрылымының құрылуымен байланысты жаңа техникалар шешімін жүзеге асыру, сонымен катар қазіргі кезеңдегі желілерді жетілдіруде.

Нарық сүранысындағы үлкен рөл ойнайтын сымсыз байланыстың (СБ) жаңа өнімдерінің келуі және саны үдайы есіп отыратын жаңа қолданыстар қосымша көлемді және радиожелі диапазондарын меңгеруге арналған.

Құрғақ жердегі СБ облысындағы бірінші эксперименттер және зерттеулер Детроит қаласында 20 жылдардьщ басында жүргізілді.

30 жылдардың басында Нью-Джерси штатының Бейонна қаласында полиция департаменті бір жақгы СБ-ты іске қосты. Өте үлкен радиоқүрылғы жеңіл көлік қоймасының біршама орнын алатын. Шамамен осы уақыттарда операторлар СБ жағдайьшдағы радиотолқындардың таралу қырсықтарына

7 Билет жалғасы

тап болды. Зерттеулер бүл мәселердің қабылдағыштың қозғалуымен және тарату тарссасының өзгермелі табиғатына шамамен болса да байланысты екенін көрсетті.

30 жылдардьщ ортасына дейін барлық қозғалмалы радиостанциялар амплитудалы-модуляцияны қолданды. Ал 30 жылдардың соңында Коннектикут штатының полиция департаменті жылжымалы радио тарату сигналының спецификалық жағдайға түрақты деп дәлелденген бірінші жиілікті модуляциялы (ЖМ) жылжымалы радио байланыс жүйесін енгізді. 1990ж қарай Қүрама штаттар бүкіл полиция жүйелері ЖМ-ға ауыстырылды.

Екінші дүние жүзілік соғыстың бітуі коммерциялық аренадағы СБ қызметінің экспанциясымен сәйкес келді. Сүраныс көп болғанына, байланысты жуырда спектрдің артық жүктелуіне әкеп сокты. Техникалық жақсарулар екі басты мақсатқа: арналардың бекітілуінің (расщепления) көмегімен тарату жиілігінің жолағының азаюына және автоматты транкті жүйені енгізуіне немесе мультиплексорлы жүйеге бағытгалды.

Бірінші жылжымалы телефон байланысынын, толық автоматтты жүйесі 1948 жылы Индиана штатының Ричмонд қаласында жүзеге асырылды. Екінші дүниежүзілік соғыс пен 60 жылдар арасындағы уақытта ЖМ жүйесінің спектрлі тиімділігі төрт есе өсті.

1978 жылы әлемде аналогты үялы жүйелер эксплуатациясы басталды, ал 1992 Еуропада С8М санды үялы байланыс іске қосыла бастады.

2005 жылы Қазақстанда төрт ұялы байланыс операторы жүмыс атқарып жатты.

"GSМ Казахстан" компаниясының О8М-900 стандартты үялы байланыс жүйесінің бірінші операторының коммерциялық көтерілуі 1999 жылы 6 ақпанда "К-сеН" сауда маркасьмен шықты. Компанияның екінші сауда маркасы болып

табылатын "Асііү" карталы байланысының бастамасы 1999 жылы 9 қыркүйегінде өтті.

GSM-900 стандартының екінші операторы "КаР-Тел" компаниясы, ол нарықта "К-тоЪііе", "ЕХСЕ88" және "Веііпе" сауда маркаларыньщ өкілі болып табылады. "К-тое" 1999 жылдан бастап жүмыс істеп келеді.

Қазақстандық "Алтел" компаниясы СDМА2000 1X стандартында жүмыс істеді. Аналогты АМРS стандартында қызмет көрсете отырып, "Алтел" 1994 жылы бірінші қазақстандық үялы байланыс операторы болып табылады.

ЖШС "Телеком Сервис"- "РАТҺWORD" атынан, сонымен қоса карталы қызмет көрсететін СDМА2000 1X стандарты бойынша "Алтел" ргераіd-бренд коммерциялық іске асуын орындайды.