Разделiv заключительные положения

Президент Республики Беларусь

А.Лукашенко

УТВЕРЖДЕНО

Указ Президента

Республики Беларусь

05.04.2006 N 204

ПОЛОЖЕНИЕ

О ПРЕДОСТАВЛЕНИИ ИНОСТРАННЫМ ГРАЖДАНАМ И ЛИЦАМ

БЕЗ ГРАЖДАНСТВА УБЕЖИЩА В РЕСПУБЛИКЕ БЕЛАРУСЬ,

ЕГО УТРАТЕ И ЛИШЕНИИ

1. Настоящим Положением определяется порядок предоставления иностранным гражданам и лицам без гражданства (далее - иностранцы) убежища, его утраты и лишения.

2. Убежище может предоставляться находящимся на территории Республики Беларусь иностранцам, вынужденным покинуть государство гражданской принадлежности или государство прежнего обычного места жительства вследствие преследования их за политические, религиозные убеждения или национальную принадлежность.

3. Вопросы предоставления иностранцам убежища, его утраты и лишения рассматриваются с учетом государственных интересов Республики Беларусь в соответствии с Конституцией Республики Беларусь, Законом Республики Беларусь от 3 июня 1993 года "О правовом положении иностранных граждан и лиц без гражданства в Республике Беларусь" в редакции Закона Республики Беларусь от 19 июля 2005 года (Ведамасцi Вярхоўнага Савета Рэспублiкi Беларусь, 1993 г., N 21, ст. 250; Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь, 2005 г., N 121, 2/1138), настоящим Положением, международными договорами Республики Беларусь и иными актами законодательства.

4. Предоставление иностранцам убежища в Республике Беларусь, его утрата и лишение производятся по решению Президента Республики Беларусь. Решения по вопросам убежища оформляются указами Президента Республики Беларусь.

5. Убежище не предоставляется иностранцам:

5.1. в отношении которых имеются объективные основания предполагать, что они:

совершили преступления против мира, военные преступления или преступления против человечности в определении, данном этим деяниям в международных актах, заключенных в целях принятия мер в отношении подобных преступлений;

совершили тяжкое преступление неполитического характера за пределами Республики Беларусь до прибытия на ее территорию;

виновны в совершении деяний, противоречащих целям и принципам Организации Объединенных Наций;

5.2. привлеченным в Республике Беларусь в качестве обвиняемых по уголовному делу либо в отношении которых имеется вступивший в законную силу обвинительный приговор суда Республики Беларусь;

5.3. имеющим гражданство третьего государства, где они не преследуются за политические, религиозные убеждения или национальную принадлежность;

5.4. получившим отказ в признании беженцами в Республике Беларусь вследствие отсутствия вполне обоснованных опасений стать жертвой преследования в государстве своей гражданской принадлежности или государстве прежнего обычного места жительства по признаку расы, вероисповедания, гражданства, национальности, принадлежности к определенной социальной группе или политических убеждений;

5.5. утратившим или лишенным статуса беженца в Республике Беларусь.

6. Иностранец, желающий получить убежище в Республике Беларусь, обязан лично обратиться в орган внутренних дел по месту временного пребывания или временного проживания с письменным заявлением на имя Президента Республики Беларусь о предоставлении убежища (далее - заявление), к которому прилагаются документы и (или) сведения, подтверждающие наличие у него оснований для предоставления убежища.

Орган внутренних дел осуществляет регистрацию заявления в день его подачи и выдает иностранцу справку о регистрации заявления по форме, установленной Министерством внутренних дел. Справка подтверждает личность иностранца, желающего получить убежище, и законность его пребывания на территории Республики Беларусь. Справка выдается на период рассмотрения заявления и действительна до принятия соответствующего решения.

Заявление, поступившее непосредственно в Администрацию Президента Республики Беларусь, направляется в Министерство внутренних дел для последующей его передачи на рассмотрение в орган внутренних дел по месту временного пребывания или временного проживания иностранца, желающего получить убежище в Республике Беларусь.

7. При рассмотрении заявления орган внутренних дел выясняет обстоятельства прибытия, причины нахождения иностранца в Республике Беларусь, сведения, характеризующие иностранца, источники его существования, а также запрашивает у государственных органов, иных организаций документы и (или) сведения, необходимые для рассмотрения вопроса о предоставлении иностранцу убежища.

Срок рассмотрения заявления в органе внутренних дел не должен превышать тридцати дней. Данный срок не применяется в случае, если органом внутренних дел запрашиваются документы и (или) сведения от компетентных органов других государств.

Орган внутренних дел направляет заявление, документы и (или) сведения, представленные иностранцем с заявлением и собранные при его рассмотрении (далее - материалы), в Министерство внутренних дел.

8. Министерство внутренних дел в течение трех рабочих дней со дня получения материалов направляет их на рассмотрение в Министерство иностранных дел и Комитет государственной безопасности, за исключением случая, указанного в пункте 10 настоящего Положения.

Министерство иностранных дел и Комитет государственной безопасности в течение тридцати дней со дня получения материалов представляют в Министерство внутренних дел заключения о целесообразности предоставления иностранцу убежища в Республике Беларусь с информацией о наличии либо отсутствии обстоятельств, предусмотренных в пункте 5 настоящего Положения.

9. Министерство внутренних дел в пятнадцатидневный срок со дня получения заключений, указанных в части второй пункта 8 настоящего Положения, оформляет дело по заявлению и направляет его через Администрацию Президента Республики Беларусь в Комиссию по вопросам гражданства при Президенте Республики Беларусь (далее - Комиссия) с заключением о возможности предоставления иностранцу убежища в Республике Беларусь.

10. В случае, если представленные органом внутренних дел материалы содержат обстоятельства, предусмотренные в пункте 5 настоящего Положения, Министерство внутренних дел в течение десяти дней оформляет дело по заявлению и направляет его через Администрацию Президента Республики Беларусь в Комиссию с заключением о нецелесообразности предоставления иностранцу убежища в Республике Беларусь.

11. При рассмотрении дела по заявлению Комиссия вправе запросить у государственных органов, иных организаций дополнительную информацию, необходимую для рассмотрения вопроса о предоставлении иностранцу убежища.

При наличии оснований для предоставления иностранцу убежища Комиссия вносит на рассмотрение Президента Республики Беларусь соответствующий проект указа Президента Республики Беларусь, а при отсутствии таких оснований либо наличии обстоятельств, предусмотренных в пункте 5 настоящего Положения, информирует об этом Президента Республики Беларусь, после рассмотрения такой информации Главой государства - Министерство внутренних дел.

Министерство внутренних дел в десятидневный срок со дня получения соответствующего указа Президента Республики Беларусь либо информации Комиссии уведомляет иностранца о результатах рассмотрения его заявления.

12. Иностранцы, которым предоставлено убежище в Республике Беларусь, пользуются правами и свободами и несут обязанности наравне с иностранцами, постоянно проживающими в Республике Беларусь.

Предоставление иностранцу убежища распространяется также на прибывших вместе с ним членов его семьи.

13. Иностранцам, которым предоставлено убежище, а также прибывшим вместе с ними членам их семей выдаются в установленном порядке разрешение на постоянное проживание в Республике Беларусь и вид на жительство в Республике Беларусь.

При получении вида на жительство в Республике Беларусь иностранец, получивший убежище, и прибывшие вместе с ним члены его семьи сдают на хранение в орган внутренних дел имеющиеся у них паспорта или иные документы, их заменяющие, предназначенные для выезда за границу.

(в ред. Указа Президента Республики Беларусь от 23.01.2009 N 52)

14. Иностранец утрачивает убежище в случае:

добровольного возврата в государство своей гражданской принадлежности или государство своего прежнего обычного места жительства;

выезда на постоянное жительство в другое государство;

прекращения обстоятельств, на основании которых ему было предоставлено убежище в Республике Беларусь;

добровольного отказа от убежища в Республике Беларусь;

приобретения гражданства Республики Беларусь или гражданства другого государства;

временного выезда из Республики Беларусь и невозвращения в Республику Беларусь по истечении года после окончания срока действия проездного документа Республики Беларусь.

15. Иностранец лишается убежища, если он:

сообщил заведомо ложные сведения или предъявил подложные либо поддельные документы, послужившие основанием для предоставления ему убежища в Республике Беларусь;

создает угрозу национальной безопасности Республики Беларусь;

совершил тяжкое или особо тяжкое преступление и в отношении его имеется вступивший в законную силу обвинительный приговор суда Республики Беларусь;

является или являлся членом террористической или иной экстремистской организации;

(в ред. Указа Президента Республики Беларусь от 28.01.2008 N 53)

причастен к незаконной торговле оружием, боеприпасами или взрывчатыми веществами, незаконному обороту наркотических средств, психотропных веществ, их прекурсоров, организации незаконной миграции иностранцев;

занимается деятельностью, противоречащей общепризнанным принципам международного права.

16. При выявлении обстоятельств, предусмотренных в пунктах 14 и 15 настоящего Положения, Министерство внутренних дел направляет в Комиссию предложение о необходимости принятия решения об утрате иностранцем убежища или о лишении иностранца убежища в Республике Беларусь с приложением документов или сведений, подтверждающих наличие таких обстоятельств.

Комиссия рассматривает данное предложение и при наличии указанных обстоятельств представляет Президенту Республики Беларусь соответствующий проект указа Президента Республики Беларусь.

Министерство внутренних дел в десятидневный срок со дня получения этого указа Президента Республики Беларусь уведомляет находящегося в Республике Беларусь иностранца о принятом в отношении его решении.

17. Иностранец, в отношении которого принято решение об утрате или о лишении убежища и не имеющий иных законных оснований для пребывания в Республике Беларусь, обязан покинуть ее территорию в течение одного месяца со дня получения уведомления о принятии соответствующего решения вместе с членами семьи, получившими разрешение на постоянное проживание в Республике Беларусь в соответствии с частью первой пункта 13 настоящего Положения.

18. Организационно-техническое обеспечение деятельности Комиссии осуществляется отделом по вопросам гражданства и помилования Администрации Президента Республики Беларусь. Отдел вправе запрашивать у государственных органов, иных организаций дополнительную информацию, необходимую для подготовки к рассмотрению Комиссией вопросов предоставления убежища, его утраты и лишения, а также давать государственным органам соответствующие поручения в целях надлежащего обеспечения деятельности Комиссии.

ЗАКОН РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

26 студзеня 1990 г. № 3094-XІ

Аб мовах у Рэспубліцы Беларусь

Изменения и дополнения:

Закон Республики Беларусь от 3 января 2013 г. № 15-З (Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь, 09.01.2013, 2/2013

ГЛАВА1 АГУЛЬНЫЯ ПАЛАЖЭННІ

Артыкул 1. Мэты заканадаўства аб мовах у Рэспубліцы Беларусь

Заканадаўства Рэспублікі Беларусь аб мовах мае на мэце ўрэгуляванне адносін у галіне развіцця і ўжывання беларускай, рускай і іншых моў, якімі карыстаецца насельніцтва рэспублікі ў дзяржаўным, сацыяльна-эканамічным і культурным жыцці, ахову правоў i свабод грамадзян Рэспублікі Беларусь, замежных грамадзян і асоб без грамадзянства (далей, калі не вызначана іншае, – грамадзяне) у гэтай сферы, выхаванне паважлівых адносін да нацыянальнай годнасці чалавека, яго культуры і мовы, далейшае ўмацаванне дружбы і супрацоўніцтва народаў.

Артыкул 2. Дзяржаўныя мовы, іншыя мовы ў Рэспубліцы Беларусь

У адпаведнасці з Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь дзяржаўнымі мовамі Рэспублікі Беларусь з’яўляюцца беларуская і руская мовы.

Рэспубліка Беларусь забяспечвае ўсебаковае развіццё і функцыянаванне беларускай і рускай моў ва ўсіх сферах грамадскага жыцця.

Рэспубліка Беларусь праяўляе дзяржаўны клопат аб свабодным развіцці і ўжыванні ўсіх нацыянальных моў, якімі карыстаецца насельніцтва рэспублікі.

Дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь ствараюць грамадзянам неабходныя ўмовы для вывучэння беларускай і рускай моў і дасканалага валодання імі.

Закон не рэгламентуе ўжывання моў у неафіцыйных зносінах, у зносінах членаў працоўных калектываў паміж сабой.

Артыкул 3. Права грамадзян карыстацца іх нацыянальнай мовай

Грамадзяне маюць права карыстацца іх нацыянальнай мовай і выбіраць мову зносін.

Артыкул 4. Абавязак кіраўнікоў, іншых работнікаў дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый валодаць беларускай і рускай мовамі

Кіраўнікі, іншыя работнікі дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый павінны валодаць беларускай і рускай мовамі ў аб’ёме, неабходным для выканання імі сваіх службовых абавязкаў.

Артыкул 5. Гарантыі правоў грамадзян пры звароце ў дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі

Дзяржаўныя органы і іншыя арганізацыі павінны прымаць і разглядаць звароты, якія падаюцца грамадзянамі на беларускай або рускай мове.

Адмова службовай асобы прыняць і разгледзець зварот грамадзяніна на беларускай або рускай мове са спасылкай на няведанне мовы звароту цягне за сабой адказнасць у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь.

Адказ на зварот афармляецца на мове звароту.

Артыкул 6. Абарона моў

Усякія прывілеі ці абмежаванні правоў асобы па моўных прыметах недапушчальныя.

Публічная знявага, ганьбаванне дзяржаўных і іншых нацыянальных моў, стварэнне перашкод і абмежаванняў у карыстанні імі, пропаведзь варожасці на моўнай глебе цягнуць устаноўленую законам адказнасць.

ГЛАВА2 МОВА ДЗЯРЖАЎНЫХ ОРГАНАЎ I IНШЫХ АРГАНIЗАЦЫЙ

Артыкул 7. Мова актаў дзяржаўных органаў і органаў мясцовага кіравання і самакіравання

Акты дзяржаўных органаў Рэспублікі Беларусь прымаюцца і публікуюцца на беларускай і (або) рускай мовах.

Акты органаў мясцовага кіравання і самакіравання прымаюцца і публікуюцца на беларускай і (або) рускай мовах, а пры неабходнасці – і на нацыянальнай мове большасці насельніцтва той ці іншай мясцовасці.

Артыкул 8. Мова справаводства і дакументацыі

У Рэспубліцы Беларусь мовамі справаводства і дакументацыі, а таксама мовамі ўзаемаадносін дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый з’яўляюцца беларуская і (або) руская мовы.

Тэксты на пячатках, штампах, штэмпелях, фармулярах, афіцыйных бланках дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый выконваюцца на беларускай і (або) рускай мовах.

Артыкул 9. Мова тэхнічнай і праектнай дакументацыі

Тэхнічная і праектная дакументацыя ў Рэспубліцы Беларусь рыхтуецца на беларускай або рускай мове, а з улікам прызначэння – на іншай мове.

Артыкул 10. Мова дакументаў аб статусе грамадзян Рэспублікі Беларусь

Пашпарт грамадзянiна Рэспублiкi Беларусь і службовы пашпарт грамадзянiна Рэспублiкi Беларусь выконваюцца на беларускай, рускай i iншай мовах, а дакументы аб адукацыi, пасведчаннi аб рэгістрацыі актаў грамадзянскага стану – на беларускай i рускай мовах.

Дакументы аб статусе грамадзян Рэспублiкi Беларусь, не прадугледжаныя часткай першай гэтага артыкула, выконваюцца на беларускай і (або) рускай мовах, а пры неабходнасці і на іншай мове.

Артыкул 11. Мова з’ездаў, канферэнцый і іншых форумаў

У Рэспубліцы Беларусь рабочымі мовамі з’ездаў, сесій, канферэнцый, пленумаў, пасяджэнняў, нарад, іншых сходаў з’яўляюцца беларуская і (або) руская мовы.

Рабочай мовай міжнародных сходаў і форумаў, якія праводзяцца на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, з’яўляецца мова, вызначаная ўдзельнікамі сходу ці форуму.

Удзельнікам мясцовых, рэспубліканскіх і міжнародных сходаў і форумаў гарантуецца права выбіраць мову выступленняў з забеспячэннем перакладу на рабочую мову.

Артыкул 12. Мова дакументаў па выбарах дэпутатаў і іншых асоб, выбіраемых на дзяржаўныя пасады народам

Дакументацыя па выбарах дэпутатаў і іншых асоб, выбіраемых на дзяржаўныя пасады народам, афармляецца на беларускай або рускай мове.

Выбарчыя бюлетэні друкуюцца на беларускай або рускай мове.

Артыкул 13. Мова ў сферы абслугоўвання

На транспарце, у гандлі, у сферы медыцынскага і бытавога абслугоўвання ўжываецца беларуская або руская мова, а пры неабходнасці – іншыя мовы.

Артыкул 14. Мова судаводства

У Рэспубліцы Беларусь судаводства вядзецца на беларускай або рускай мове.

Пры разглядзе ў судах крымінальных і грамадзянскіх спраў, гаспадарчых спрэчак асобам, што прымаюць удзел у справе і не валодаюць мовай судаводства, забяспечваюцца права азнаямлення з адпаведнымі матэрыяламі, удзел у судовых дзеяннях праз перакладчыка, права выступаць у судзе на мове, якой яны валодаюць.

Следчыя і судовыя дакументы выдаюцца асобам, што прымаюць удзел у справе, па іх патрабаванню ў перакладзе на мову, якой яны валодаюць.

Артыкул 15. Мова вядзення спраў аб адміністрацыйных правапарушэннях

Вядзенне спраў аб адміністрацыйных правапарушэннях у Рэспубліцы Беларусь ажыццяўляецца на беларускай або рускай мове.

Калі асоба, што прыцягваецца да адміністрацыйнай адказнасці, не валодае мовай, на якой вядзецца справа, яна можа выступаць на роднай мове і карыстацца дапамогай перакладчыка.

Артыкул 16. Мова натарыяльнага справаводства

Натарыяльнае справаводства ў Рэспубліцы Беларусь вядзецца на беларускай або рускай мове.

Калі асоба, якая звярнулася за выкананнем натарыяльнага дзеяння, не валодае мовай, на якой вядзецца натарыяльнае справаводства, пераклад тэксту дакумента, які афармляецца, ажыццяўляецца ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб натарыяце.

Артыкул 17. Мова пракурорскага нагляду

Акты пракурорскага нагляду ў Рэспубліцы Беларусь складаюцца на беларускай або рускай мове. Пры ажыццяўленні пракурорскага нагляду на гэтых мовах вядзецца і перапіска з усімі дзяржаўнымі органамі i iншымі арганiзацыямі, размешчанымі на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь.

У зносінах з органамі пракуратуры, пракурорскага нагляду іншых дзяржаў выкарыстоўваецца прымальная для бакоў мова.

Артыкул 18. Мова юрыдычнай дапамогі

Юрыдычная дапамога грамадзянам і арганізацыям аказваецца на беларускай ці рускай мове або на прымальнай для бакоў мове.

Артыкул 19. Мова міжнародных дагавораў Рэспублікі Беларусь

Міжнародныя дагаворы Рэспублікі Беларусь заключаюцца на беларускай і (або) рускай мовах і мове (мовах) іншага боку (іншых бакоў) міжнароднага дагавора або па дамоўленасці бакоў на адной ці некалькіх замежных мовах.

У выпадку заключэння міжнароднага дагавора Рэспублікі Беларусь на адной ці некалькіх замежных мовах ён павінен суправаджацца афіцыйным перакладам на беларускую і (або) рускую мовы.

Артыкул 20. Мова ва Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь, іншых войсках і вайсковых фарміраваннях Рэспублікі Беларусь

Ва Узброеных Сілах Рэспублікі Беларусь, іншых войсках і вайсковых фарміраваннях Рэспублікі Беларусь ужываюцца беларуская і (або) руская мовы.

ГЛАВА3 МОВА АДУКАЦЫІ, НАВУКІ I КУЛЬТУРЫ

Артыкул 21. Права на атрыманне адукацыі на нацыянальнай мове

Рэспубліка Беларусь гарантуе кожнаму жыхару неад’емнае права на атрыманне адукацыі на беларускай і (або) рускай мовах. Гэта права забяспечваецца сістэмай дашкольнай, агульнай сярэдняй, прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай, паслявузаўскай, спецыяльнай адукацыі, а таксама сістэмай дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі і сістэмай дадатковай адукацыі дарослых.

Асобы, якія належаць да нацыянальных меншасцей, што пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, маюць права на атрыманне адукацыі на роднай мове ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь.

Кіраўнікі і педагагічныя работнікі сістэмы адукацыі павінны валодаць беларускай і рускай мовамі.

Артыкул 22. Мова навучання і выхавання, вывучэнне моў пры атрыманні дашкольнай, агульнай сярэдняй, спецыяльнай адукацыі

У Рэспубліцы Беларусь пры атрыманні дашкольнай, агульнай сярэдняй, спецыяльнай адукацыі навучанне і выхаванне ажыццяўляюцца на беларускай і (або) рускай мовах.

У адпаведнасці з пажаданнямі выхаванцаў, навучэнцаў і іх законных прадстаўнікоў па рашэнню мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў, узгодненаму з Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь, могуць стварацца ўстановы дашкольнай, агульнай сярэдняй адукацыі або групы ва ўстановах дашкольнай адукацыі, класы, групы ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі, у якіх навучанне і выхаванне ажыццяўляюцца на мове нацыянальнай меншасці або вывучаецца мова нацыянальнай меншасці.

Пры атрыманні агульнай сярэдняй і спецыяльнай адукацыі вывучэнне дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь, а таксама адной з замежных моў навучэнцамі, за выключэннем некаторых катэгорый асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, з’яўляецца абавязковым. Катэгорыі асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця і парадак вывучэння імі моў вызначаюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі. Ад вывучэння адной з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь могуць быць вызвалены замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія часова знаходзяцца або часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь. Парадак вывучэння дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь замежнымі грамадзянамі і асобамі без грамадзянства, якія часова знаходзяцца або часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, вызначаецца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі.

Асноўная мова навучання і выхавання (беларуская або руская) вызначаецца заснавальнікам установы адукацыі (арганізацыі, якой у адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь дадзена права ажыццяўляць адукацыйную дзейнасць), індывідуальным прадпрымальнікам, якому ў адпаведнасці з заканадаўствам Рэспублікі Беларусь дадзена права ажыццяўляць адукацыйную дзейнасць, з улікам пажаданняў навучэнцаў (законных прадстаўнікоў непаўналетніх навучэнцаў).

Абавязковая для вывучэння замежная мова вызначаецца заснавальнікам установы адукацыі з улікам патрэбнасцей дзяржавы і магчымасцей установы адукацыі.

Ва ўстановах адукацыі пры атрыманні дашкольнай, агульнай сярэдняй, спецыяльнай адукацыі навучанне і выхаванне пры наяўнасці ўмоў і па ўзгадненню з Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь могуць ажыццяўляцца на замежнай мове.

Артыкул 23. Мова навучання і выхавання, вывучэнне моў пры атрыманні прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай, паслявузаўскай адукацыі

У Рэспубліцы Беларусь пры атрыманні прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай, паслявузаўскай адукацыі навучанне і выхаванне ажыццяўляюцца на беларускай і (або) рускай мовах.

Пры атрыманні прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай і вышэйшай адукацыі вывучэнне беларускай мовы навучэнцамі, за выключэннем некаторых катэгорый асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, з’яўляецца абавязковым. Катэгорыі асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця і парадак вывучэння імі моў вызначаюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі. Ад вывучэння беларускай мовы могуць быць вызвалены замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія часова знаходзяцца або часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь.

Пры атрыманні прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі з адначасовым атрыманнем агульнай сярэдняй адукацыі вывучэнне беларускай, рускай і адной з замежных моў навучэнцамі, за выключэннем некаторых катэгорый асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, з’яўляецца абавязковым. Катэгорыі асоб з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця і парадак вывучэння імі моў вызначаюцца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі. Ад вывучэння адной з дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь могуць быць вызвалены замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія часова знаходзяцца або часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь. Парадак вывучэння дзяржаўных моў Рэспублікі Беларусь замежнымі грамадзянамі і асобамі без грамадзянства, якія часова знаходзяцца або часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, вызначаецца заканадаўствам Рэспублікі Беларусь аб адукацыі.

Ва ўстановах адукацыі, арганізацыях, якія рэалізуюць адукацыйныя праграмы паслявузаўскай адукацыі, пры атрыманні прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, вышэйшай, паслявузаўскай адукацыі навучанне і выхаванне пры наяўнасці ўмоў і па ўзгадненню з Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь могуць ажыццяўляцца на замежнай мове.

Артыкул 24. Мова навучання і выхавання пры атрыманні дадатковай адукацыі

У Рэспубліцы Беларусь пры атрыманні дадатковай адукацыі навучанне і выхаванне ажыццяўляюцца на беларускай і (або) рускай мовах.

Ва ўстановах адукацыі пры атрыманні дадатковай адукацыі навучанне і выхаванне пры наяўнасці ўмоў і па ўзгадненню з Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь могуць ажыццяўляцца на замежнай мове.

Артыкул 25. Мова ў сферы навукі

У Рэспубліцы Беларусь вынікі навукова-даследчых работ афармляюцца на беларускай або рускай мове.

Выканаўцы навукова-даследчых работ могуць выбіраць мову публікацый навуковых вынікаў.

Артыкул 26. Мова ў сферы культуры

У Рэспубліцы Беларусь мовамі ў сферы культуры з’яўляюцца беларуская і (або) руская мовы. Гарантуецца захаванне і развіццё культуры на мовах іншых народаў, прадстаўнікі якіх жывуць у рэспубліцы.

ГЛАВА4 МОВА ІНФАРМАЦЫІ I СУВЯЗІ

Артыкул 27. Мова сродкаў масавай інфармацыі

У Рэспубліцы Беларусь мовамі сродкаў масавай інфармацыі з’яўляюцца беларуская і (або) руская, а таксама мовы іншых народаў, прадстаўнікі якіх жывуць у рэспубліцы.

У сродках масавай інфармацыі не дапускаецца скажэнне агульнапрынятых норм выкарыстоўваемай мовы.

Артыкул 28. Мова работы пошты і тэлеграфа

У межах Рэспублікі Беларусь паштова-тэлеграфная карэспандэнцыя ад грамадзян, дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый прымаецца на беларускай або рускай мове.

Пошта і тэлеграф забяспечваюцца маркамі, канвертамі, паштоўкамі, бланкамі і г.д., надпісы на якіх выконваюцца на беларускай або рускай мове і адпавядаюць патрабаванням актаў Сусветнага паштовага саюза і Міжнароднага саюза электрасувязі.

Артыкул 29. Мова аб’яў, паведамленняў і рэкламы

Тэксты афіцыйных аб’яў, паведамленняў, плакатаў, афіш і іншай інфармацыі выконваюцца на беларускай і (або) рускай мовах.

Рэклама на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь размяшчаецца (распаўсюджваецца) на беларускай і (або) рускай мовах. Гэта палажэнне не распаўсюджваецца на рэкламу, што размяшчаецца (распаўсюджваецца) на радыё, тэлебачанні, у друкаваных выданнях і на інфармацыйных рэсурсах нацыянальнага сегмента глабальнай камп’ютарнай сеткі Інтэрнэт, якія размяшчаюць (распаўсюджваюць) інфармацыю выключна на замежных мовах, рэкламу таварных знакаў і (або) знакаў абслугоўвання, а таксама на рэкламу, што змяшчае агульнапрынятыя замежныя тэрміны і абазначэнні, якія ўвайшлі ў прымяненне ў арыгінальным напісанні і (або) не маюць абазначэння на беларускай і (або) рускай мовах, выкананыя на замежнай мове назвы тавараў, творчыя псеўданімы, арыгінальныя назвы творчых калектываў, твораў, даменныя імёны сайтаў або запрашэнні на работу ці вучобу асоб, якія свабодна валодаюць замежнымі мовамі.

У рэкламе дапускаецца выкарыстанне разам з беларускай і (або) рускай мовамі замежнай мовы пры ўмове ідэнтычнасці па зместу і тэхнічнаму афармленню тэксту на замежнай мове тэксту на беларускай і (або) рускай мовах.

Артыкул 30. Мова маркіроўкі тавараў

Маркіроўка тавараў, этыкеткі на таварах, інструкцыі па карыстанню таварамі выконваюцца на беларускай або рускай мове.

Маркіроўка тавараў, прызначаных на вываз за межы Рэспублікі Беларусь, выконваецца на беларускай ці рускай мове або на мове заказчыка.

Назвы ў таварных знаках падаюцца на беларускай або рускай мове.

ГЛАВА5 МОВА НАЗВАЎ (НАЙМЕННЯЎ)

Артыкул 31. Мова назваў дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый

Афіцыйныя назвы дзяржаўных органаў i iншых арганiзацый даюцца на беларускай і (або) рускай мовах. Пры неабходнасці гэтыя назвы могуць давацца ў перакладзе на іншую мову.

Артыкул 32. Мова тапонімаў і картаграфічных выданняў

У Рэспубліцы Беларусь тапонімы (найменні населеных пунктаў, адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак, вуліц, плошчаў, рэк і г.д.) даюцца на беларускай мове, з якой спосабам транслітарацыі перадаюцца на рускую мову.

Найменні геаграфічных аб’ектаў, якія знаходзяцца па-за межамі Рэспублікі Беларусь (акрамя геаграфічных аб’ектаў, адкрытых беларускімі даследчыкамі), перадаюцца з іншых моў на беларускую і рускую мовы ў адпаведнасці з традыцыяй іх напісання на мове арыгінала, а змененыя або новыя – у транслітарацыі з мовы арыгінала.

Картаграфічныя выданні, прызначаныя для карыстання ў Рэспубліцы Беларусь, рыхтуюцца і друкуюцца на беларускай або рускай мове.

Артыкул 33. Мова асабовых імён

Беларускія (рускія) асабовыя імёны і прозвішчы ўжываюцца ў адпаведнасці з нацыянальнай іменаслоўнай традыцыяй, нормамі і правіламі беларускай (рускай) мовы.

Асабовыя імёны і прозвішчы з іншых моў пішуцца і ўжываюцца на беларускай (рускай) мове ў адпаведнасці з правіламі перадачы іншамоўных уласных імён.

ГЛАВА6 САДЗЕЙНІЧАННЕ НАЦЫЯНАЛЬНА-КУЛЬТУРНАМУ РАЗВІЦЦЮ ЭТНІЧНЫХ БЕЛАРУСАЎ, ЯКІЯ ЖЫВУЦЬ ЗА МЕЖАМІ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ

Артыкул 34. Садзейнічанне нацыянальна-культурнаму развіццю этнічных беларусаў, якія жывуць за межамі Рэспублікі Беларусь

Рэспубліка Беларусь на аснове пагадненняў з іншымі дзяржавамі садзейнічае нацыянальна-культурнаму развіццю этнічных беларусаў, якія жывуць у гэтых дзяржавах.

Рэспубліка Беларусь у адпаведнасці з нормамі міжнароднага права садзейнічае задавальненню нацыянальна-культурных інтарэсаў асоб беларускага паходжання, якія жывуць у замежных краінах.