12.Ауылдық телефон желілері

Желінің телефондық байлынысы деп абоненттік телефондық жабдықпен аяқталған және олардың байланыс тізбегін байланыстыратын коммутация түйіндерінің жиынтығын атайды. ВСС РФ-ның иерархиялық деңгейіне тәуелділікпен телефондық желінің келесі түрлерін анықтап аламыз: халықаралық, қала аралық, аймақтық және де жергілікті қалалық телефондық желілер, селолық және мекеме-өндірістік телефондық желілер – жергілікті телефондық желілер атынан біріге алады.

Селолық телефондық желілер (СТС) селолық әкімшіліктік аймақтарды телефондық байланыспен қамтамасыз ете алады. Олар қалалықтармен салыстырғанда көп аумақты ала отырып, телефондық аппараттардың тығыздығы төмен бола алады. Осыған сәйкес, селолық АТС-тың сыйымдылығы қаланікімен салыстырғанда әлдеқайда төмен.

Орталық станция (ЦС) АТЖ – нің негізі болып табылады. Бұған АМТС станциясынан жоғарғы орналасқан тізбектер, соңғы станциядан (ОС) басталған байланыс тізбектері, ал радиалды-түйінді құрылыс желісіндегі тізбектері жатады. Түйінді станцияларға ОС-дан төмен орналасқан тізбектер жатады. Орталық станция аудан орталығында орналасады және бір уақытта қалалық телефондық станциямен бірге бола алады (7.2 – сурет).

Екі сатылы сұлбалар тек қана технико-экономикалық мақсатқа сай түйін құрау жағдайында ғана қолданады. Мұндай жағдайда абоненттер СТС – мен байланыса алатын станция саны беске жетеді. (ОС-УС-ЦС-УС-ОС).

Аналогты СТС- да селолық байланыс жағдайы үшін өңделген АТС: К – 50/200М координата жүйесі, 50-200 сыйымдылықты координата жүйесі соңғы станция ретінде және АТС К – 100/2000 түйінді және орталық станция ретіндегі координатты жүйесі пайдаланылады. Үлкен сыйымдылықты ЦС үшін қалалық типтегі АТСК, АТСК-У.

13. АТЖ-нің сызықтық және станциялық құрал – саймандары

Орталық станция (ЦС) АТЖ – нің негізі болып табылады. Бұған АМТС станциясынан жоғарғы орналасқан тізбектер, соңғы станциядан (ОС) басталған байланыс тізбектері, ал радиалды-түйінді құрылыс желісіндегі тізбектері жатады. Түйінді станцияларға ОС-дан төмен орналасқан тізбектер жатады. Орталық станция аудан орталығында орналасады және бір уақытта қалалық телефондық станциямен бірге бола алады (7.2 – сурет). Екі сатылы сұлбалар тек қана технико-экономикалық мақсатқа сай түйін құрау жағдайында ғана қолданады. Мұндай жағдайда абоненттер СТС – мен байланыса алатын станция саны беске жетеді. (ОС-УС-ЦС-УС-ОС).

СТС сызықты құрылысы  әуе және кабельді байланыс жолынан тұрады. СТС байланыс жолының өткізу қабілетін жоғарылату үшін ЧРК және ВРК – дан берілістің әр түрі кеңінен қолданылады. СТС кабельді жолында КНК-6 және КНК-12 типті аппаратурасы, сонымен қатар КАМА (30 каналды) жүйесі кеңінен қолданыс тапты. Уақыт бойынша арналар бөлінуінен ИКМ-15(15 телефон арнасы) және ИКМ-30 жүйесі қолданылады. Әуе және арналы жолдары білінетін тығындармен байланысты құрылыстары орналасқан қол жетпес орындарда байланыс ұйымдары үшін аналогты және цифрлық радиорелейлі жолдар (РРЛ) қолданады. ОС-ның тікелей қосылуында қондырғы жолымен сымдар шоғының ірілену құрылымы ұйымдастыру мақсатқа сай емес.