Динамикалық модель

Тізбектегі айнымалылардан басқа олардың өткен уақыттағы мәндері (лагтар) енгізілген модель динамикалық модель деп аталады.

Мысалы мерзім ішіндегі өндіріс өнімінің шығарлуы тек осы мерзімдік инвестиция емес, алдыңғы жылғы инвестицияға да байланысты.

Үлестірілген лаг айнымалылы модель

Мұндағы -тің -ке әсері мерзім ішінде сақталады;

- қысқа мерзімдік мультипликатор, яғни -тің -ке осы моменттегі әсері; -тің -ке мерзім ішіндегі мультипликаторы.

Қайталау сұрақтары

1. Динамикалық қатар дегеніміз не?

2. Уақыт қатары дегеніміз не?

3. Аномальдық деңгей дегеніміз не?

4. 1-ші? 2-ші түрдегі қателер. Оларды жөнге келтіру әдістері?

5. Үлестірілген лаг моделі дегеніміз не?

4- бөлім. Пәнді меңгертуге арналған әдістемелік нұсқаулар

1. Ұсынылған әдебиеттер бойынша жалпы математикалық, эконометрика курстың материалдарын оқып түсіну;

2. Өз бетімен орындауға арналған және бақылау жұмыстарын орындап, тапсыру;

3. Курс материалдары бойынша – лекция оқу, практикалық, семинарлық сабақтар өткізу, дербес және жалпы консультациялар өткізу, бақылау жұмыстарын тексеріп, рекомендациялар беру арқылы студенттерге тікелей көмек көрсетілітінін ескеру. Бұл мәселе – сабақ беретін мұғалімдер мен кафедра жауапкершілігінде;

4. Бірақ ең негізгісі – мұғалімдердің көмегін, әдістеме-нұсқауларды, әдебиеттерді пайдаланып, студенттер өз беттерімен білім ала алатындай деңгейде әзірлік жасаулары керек. Сонда ғана жұмыс ұтымды, білім берік болады;

5. Қорытындылау - өз бетінше бақылау және басқа жұмыстардың нәтижесінің соңғы этапы – емтихан тапсырумен аяқталады.

Әдебиеттермен жұмыс жасау

Математикалық, эконометрика әдебиеттермен жұмыс жасау – конспект жасаумен бірге жүруі керек. Ол үшін:

1. Математикалық негізгі түсініктер, анықтамалар, теоремалар, салдарлардың мазмұны толық жазылуы керек;

2. Келесі сұрақтарды тек қана алдындағыны түсіну арқылы ғана ұғынуға болады. Сондықтан алдыңғы материалдың қысқартып есептеп кеткен жерлеріне шейін есептеп, көз жеткізіп алу керек. Мысалдарды, есептерді шығарып, анализ жасап, сәйкес есептерді өз бетіңізбен шығаратындай дәрежеге жетуіңіз керек;

3. Теоремалардың шарттары және қорытынды тұжырымы болады. Дәлелдеген кезде шарттар түгел қолданылуы керек. Егер бір шартта балса, орындалмаса, теореманың тұжырымы орындалмайтындығына көз жеткізу керек. Конспекттің ашық жолағы күдікті жерлерді белгілеуге, өткен қандай материалды қолданғаныңыздың белгілеріне арналуы керек;

4. Конспектің құрылымында тақырыптар, формулалар, ерекшеленіп көрнекі жазылуы керек. Сол сияқты қорытындылар мен салдарлар да есте қалатындай ерекшеленуі керек. Бұл айтқандар орындалса, студенттер керек кезінде іздегендерін оңай таба алады;

5. Формулалардың өз алдына анықтамалық парақтары болғаны жөн. Конспектіні ақтарып жатпай-ақ, жеке қолданылатын формулаларды осылайша қолдануға болады.