
- •Кіріспе. Ықтималдық теориясы мен математикалық статистика түсініктері
- •Пәннің мақсаты
- •Пәннің міндеттері
- •Эконометрияны оқып білу үшін керекті пәндер
- •Эконометрия пәні
- •Эконометрияның ғылым ретінде пайда болуынан тарихи деректер
- •Эконометриялық өлшем мен зерттеу проблемалары
- •Негізгі түсініктер
- •Ықтималдықтың анықтамалары. Қасиеттерi
- •Ықтималдықтарды қосу және көбейту
- •Ықтималдықты табу формулалары
- •Ең болмағанда бiр оқиғаның пайда болу формуласы
- •7. Пуассон формуласы
- •Дискреттi кездейсоқ шамалар
- •Дискреттi кездейсоқ шамалардың сандық мiнездемелерi
- •Қорытынды мен ескертулер
- •Үздiксiз кездейсоқ шамалар. Сандық мiнездемелерi
- •Бас жиын және таңдамалы жиын
- •Математикалық статистиканың эконометриялық мақсаттары
- •Таңдамалы математикалық үміт және дисперсия
- •Қайталау сұрақтары
- •Ең кіші квадраттар әдісі Эконометриялық модель құру ерекшеліктері.
- •Модель құру принциптері.
- •Ең кіші квадрат әдісімен сызықтық регрессия теңдеуін құрып, зерттеу (е.К.К.).
- •Сызықтық корреляциялық модельдер.
- •Қайталау сұрақтары
- •Көптік сызықтық регрессия Регрессиялық факторлар
- •Екк әдісі бойынша көпмәнді регрессия
- •Дербес регрессиялық және кореляциялық теңдеулер
- •Қайталау сұрақтары
- •Көптік сызықтық регрессияның классикалық моделі
- •Болжамдарды (гипотезаларды) тексеру
- •Қайталау сұрақтары
- •Детерминация коэффициенті
- •Қажетті формулалар
- •Айнымалылар спецификациясы. ДЕрбес корреляция
- •Сызықтық емес регрессияның кейбір түрлері.
- •Түрге жататындар,
- •Өндірістік функция түсінігі (ө.Ф.)
- •Сұраныс функциясы.
- •Нарық моделі
- •Икемділік
- •Қайталау сұрақтары
- •Мультиколлинеарлық құбылыс Мультиколлинеарлық
- •Мультиколлинеарлық түсінігі
- •Мультиколлинеарлықтың зиянды салдарлары
- •Мультиколлинеарлықты анықтау
- •Мультиколлинеарлықты болдырмау әдістері
- •Қайталау сұрақтары
- •Спирменнің рангілік корреляциясы
- •1) Спирмен тесті:
- •Қайталау сұрақтары
- •Динамикалық қатар Динамикалық қатар түсінігі
- •Динамикалық қатарды жөнге келтіру әдістері.
- •Динамикалық модель
- •Қайталау сұрақтары
- •Әдебиеттермен жұмыс жасау
- •Жаттығулар, есептер шығару
- •Өз білімін өзі тексеру жолдары
- •Консультациялар
- •Бақылау жұмыстары
- •Жұмысты орындау үшін негізгі түсініктемелер, нұсқаулар
- •Варианттар
- •Жұмысты орындау үшін негізгі түсініктемелер, нұсқаулар
- •Варианттар
- •Жұмысты орындау үшін негізгі түсініктемелер, нұсқаулар
- •Варианттар
- •10 Сабақ
- •Жұмысты орындау үшін негізгі түсініктемелер, нұсқаулар
- •Варианттар
- •11 Сабақ
- •12 Сабақ
- •Жұмысты орындау үшін негізгі түсініктемелер, нұсқаулар
- •Варианттар
- •Автокорреляция
- •Сөж тақырыптары
- •Ықтималдық теориясы мен математикалық статистика түсініктері.
- •Ең кіші квадраттар әдісі
- •Тапсырмалар
- •Тақырыбы: Жұптық сызықтық регрессия және корреляция. Тапсырмалар
- •Тақырыбы: Көптік сызықтық регрессияның моделі Тапсырма
- •Тақырыбы:Мультиколлинеарлық құбылыс. Жалған айнымалылар. Тапсырмалар
- •7.Ең жоғарғы пайда болу шарты? -
- •Тақырыбы: Сызықтық регрессия коэффициенттерінің статистикалық мәнділігін бағалау. Тапсырмалар
- •Тапсырмалар
- •9. Баға 1% өзгергенде, сұраныс өзгереді -
- •10.Ұсыныс формуласы - ның баға арқылы өзгеруі? - баға 1% өскенде ұсыныс кемиді
Қажетті формулалар
1.
;
.
2.
,
,
,
.
3.
,
-
орта квадрат ауытқу
4.
,
1)
;
2)
және бірге неғұрлым жақын
болған сайын айнымалылар арасындағы
байланыс соғырлым жақын болады. Бірақ,
нольге жақын болғандығы байланыстары
жоқ дей алмайды.
5.Сызықтық
функциясын таңдап алу сапасын
арқылы зерттеуге болады.
- детерминация коэффициенті,
ал
-
модельде қарастырылмаған факторладың
әсерін көрсетеді.
6. Фишердің F-критерийі:
.
Fфак.>
Fтабл
болса, онда теңдеу мағыналы.
11-ЛЕКЦИЯ
Айнымалылар спецификациясы. ДЕрбес корреляция
Айнымалылар спецификациясы Эконометрияның негізгі мақсаты – экономикалық процестегі (признак) белгілер мен айнымалылар арасындағы сандық байланыстарды зерттеп шешім қабылдау болғандықтан, регрессивтік және корреляциялық әдістердің маңызы зор.
Егер бір факторлы регрессиялық байланыс десек, - қорытынды признак болады да, - факторлық айқындаушы регрессивтік признак болады.
Сәйкесінше, , - қорытынды; - айқындаушы признактар болады. Модель құру үшін экономикалық құбылыстың
1) ең негізгі факторларын айқындайды;
2) түсіндірме (объясняющий) факторға байланысты экономикалық теорияның басты заңдылықтарымен салыстыру жасап, байланыс түріне жоба жасалынады. Мысалы, сұраныстың бағаға байланыстылығы сызықтық байланыс болса - түрінде алынады. Мұндағы қорытынды тәжірибелік мәндер -дің (теориялық) эмпириалық сәйкес мәндерінен ауытқуын көрсетеді;
3) егер - экономикалық өсу қисығы, - модификацияланған экспонента, - Гомперс қисығы немесе өмір деңгейі ж.б. аналитикалық өрнектер тәжірибелік белгілердің графигіне де экономикалық теорияның жобалауына да қайшы келмесе, өрнектеу мәндері алғашқы анализден өткізіледі. Осылайша, модельдің сәйкестігіне анализ жасалынады. Таңдап алған модельдің экономикалық заңдылыққа сәйкес болуы үшін (1-4) шарттар:
1) мен ауытқуы К.Ш. болуы қажет
2)
3)
4) орындалуы қажет.
Әсіресе, 3), 4) шарттар мен орындалса модель эффективті және дұрыс құрылған болады.
Модельдік белгісіз параметрлерді статистикалық бағалау деп – теориялық үлестірімдегі пен тәжірибелік кездейсоқ шама функциясының ауытқуын зерттеуді айтады. немесе
.
Дербес корреляция:
Сол
сияқты,
.
Егер
,
онда - мультиколлинеарлық.
Дербес дисперсиялар:
;
;
Егер
,
онда - гетероскедастикалық.
Коптік
корреляции индексі
-
рангілік корреляции
,
.
Онда
I:
- өспелі
II:
- сәйкес
.
,
(1)–Спирмен
коэффициенті
Кендалл коэффициенті:
,
, (2)
Қайталау сұрақтары
Спирмен коэффициенті
Кендалл коэффициенті
, ,
3.
-
гетероскедастикалығы жоқ
,
онда
отвергается.
12- лекция
СЫЗЫҚТЫҚ ЕМЕС ЭКОНОМЕТРИЯЛЫҚ МОДЕЛЬДЕР
Қисық сызықты регрессия
Түзу сызықты регрессия сияқты Е.К.К. әдісін пайдаланамыз.
(1)
Теңдеулер
жүйесін шешіп
-
тауып
- қою студенттердің өздеріне жүктеледі.
Қисық сызықты корреляция.
Жоғарыда айтылғандай, функционалдық емес, статистикалық байланыс, яғни бір айнымалының өзгерісі екіншісінің үлестіріміне әсерін тигізсе, ондай байланысты корреляциялық дегенбіз . Мысалға келтірілген Х тыңайтқышының Y - өніміне әсері бірдей бөлімшелерде әртүрлі екенін тәжірибе (өмір) көрсетіп жұр. Ендеше Х пен Y арасында корреляциялық байланыс болғаны.
Мұндай шартты үлестірімнің басты мінездемесі
-
шартты ықтималдық
немесе
- тығыздық
немесе
- регрессия функциялары