
- •Студенттің пәндік оқу-әдістемелік кешені
- •Алматы 2012
- •© Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
- •1 Пәннің оқу бағдарламасы - Syllabus
- •1.1 Оқытушылар туралы мәліметтер:
- •1.2 Пән туралы мәліметтер:
- •Оқу жоспарынан көшірме
- •1.5 Пәннің қысқаша мазмұны:
- •1.6 Тапсырмалардың тізімі мен түрлері және оларды орындау кестесі
- •Тапсырмалардың түрлері және оларды орындау кестесі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Білімдерді бақылау және бағалау
- •Бақылау түрлеріне қарай рейтингтік балдарды бөлу
- •«Мұнайхимиялық кешеннің негізгі көмірсутек шикізаты – ароматты көмірсутектер өндірісі» пәні бойынша бақылаудың барлық түрлерін өткізудің күнтізбелік кестесі
- •Студенттердің білімдерін бағалау
- •Модульдар мен аралық аттестация бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтардың тізімі
- •1 Модуль бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар:
- •2 Модуль бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар:
- •2 Негізгі таратылатын материалдар мазмұны
- •Курстың тақырыптық жоспары
- •Дәрістік сабақтың конспектілері
- •Ароматты көмірсутектердің қайнау және балқу температуралары
- •Ароматты көмірсутектердің бу қысымын есептеуге арналған тұрақтылар
- •Кейбір ароматты көмірсутектердің тұтану температуралары және буының ауамен жарылғыш қоспа түзу шегі
- •Сурет 1. Бензолды қолданудың негізгі бағыттары.
- •Сурет 2. Катализатордың қозғалмалы қабаты бар бензинді каталитикалық риформинглеу қондырғысының схемасы
- •Пиролиз бензині, риформат және шикі бензол өнімдерінің типтік құрамы
- •Ароматты көмірсутектерді әр түрлі еріткіштермен экстракциялау процесінің негізгі көрсеткіштері
- •Арендерді бөліп алу үшін қолданылатын экстрагенттердің физика-химиялық қасиеттері
- •Сурет 3. Бензинді каталитикалық риформинглеу қондырғысында ароматты көмірсутектерді сұйық фазада экстракциялау блогының технологиялық схемасы.
- •Каталитикалық риформинг процесінде бөлінетін арендердің сипаттамалары
- •Ароматты көмірсутектер фракциясы Сурет 4. «Uhde» фирмасының ароматты көмірсутектерді экстрактивті дистилдеу қондырғысының схемасы
- •Каталитикалық риформинг риформаты
- •Сурет 5. Риформатты селективті гидрлеу блогы бар «Морфилейн» қондырғысында арендерді экстрактивті дистилдеу схемасы
- •Сурет 6. М-ксилолды hf-bf3 қоспасымен экстракциялап бөліп алудың принципиалды схемасы
- •Сурет 7. Кристалдау әдісі арқылы п-ксилол алудың принципиалды схемасы
- •Сурет 8. П-ксилолды бөліп алудың адсорбциялық «Парекс» процесінің принципиалды схемасы
- •Сурет 9. Изомерлеу процесімен бірлескен ксилол фракциясын бөлудің технологиялық схемасы
- •– Этилбензолды айыру бағанасы; 2 – о-ксилолды бөлу бағанасы;
- •"Parex - Isomar" кешенінің типтік материалдық балансы
- •Сурет 10. Толуолды каталитикалық гидродеалкилдеу әдісінің принципиалды схемасы
- •Сурет 11. Толуол мен с8 арендерін термиялық гидродеалкилдеу технологиясының схемасы
- •Толуолды диспропорционирлеу мен гидродеалкилдеу процестерінің салыстырмалы сипаттамалары
- •Сурет 12. "Mobil Oil Corp" әдісі бойынша толуолды диспропорционирлеу процесінің принципиалды технологиялық схемасы
- •Сурет 13. "Trans Plus" процесінің принципиалды технологиялық схемасы
- •Сурет 14. "Detol" процесінің принципиалды технологиялық схемасы
- •"Detol" процесі шикізатының және өнімдерінің типтік құрамы
- •С9 арендердің физика-химиялық сипаттамалары
- •Құрамы с10 болатын арендердің физика-химиялық қасиеттері
- •Сурет 15. Дуролды екі сатылы экстрактілі кристалдау әдісімен бөліп алу және тазалаудың принципиалды схемасы
- •Сурет 16. Бензолды қолданудың негізгі бағыттары.
- •Сурет 17. Этилбензолды "Monsanto Co""Lummus Crest Inc." әдісімен алу процесінің принципиалды технологиялық схемасы.
- •Сурет 18. "Lummus /"Unocal"-"uop" процесінің технологиялық схемасы.
- •Сурет 19. Бензолды сұйық фазада гидрлеу арқылы циклогексан алу процесінің принципиалды технологиялық схемасы.
- •Мұнай бензолының сапасына қойылатын негізгі талаптар (мест 9572-77)
- •Сурет 20. Суды ароматты көмірсутектерден азеотропты тазалаудың принципиалды схемасы.
- •Әлемнің жекелеген елдеріндегі бензол өндірісі, (мың т.)
- •1999 Жылғы толуол өндірісінің қуаттылығы мен оны тұтыну ауқымы
- •Мұнай-газ өңдеу мен мұнайхимияның негізгі процестерін жіктеу схемасы
- •Сурет 21. Жылуалмастырғыш аппараттар.
- •Сурет 22. Құбырлы реакторлар.
- •Сурет 23. Бағаналы реакторлар.
- •Сурет 24. Реакциялық камералар.
- •Тәжірибелік сабақтар
- •2.4 Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтардың жоспары (соөж)
- •2.5 Студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша сабақ жоспары (сөж)
- •Өзін-өзі тексеруге арналған тест сұрақтары
- •Тест сұрақтарының жауаптары
- •Курс бойынша емтихан сұрақтарының тізімі
- •Глоссарий
- •Мазмұны
- •Студенттің пәндік
- •Селенова Багадат Саматқызы Матаева Зайра Тоқтарбекқызы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Қ.Тұрысов атындағы Геология және мұнай-газ ісі институты
Мұнай және газды өңдеудің химиялық технологиясы кафедрасы
Селенова Б.С., Матаева З.Т.
Студенттің пәндік оқу-әдістемелік кешені
«МҰНАЙХИМИЯЛЫҚ КЕШЕННІҢ НЕГІЗГІ КӨМІРСУТЕК ШИКІЗАТЫ – АРОМАТТЫ КӨМІРСУТЕКТЕР ӨНДІРІСІ»
пәні бойынша
5В072100–«Органикалық заттардың химиялық технологиясы»
мамандығы үшін
Алматы 2012
Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ студенттеріне арналған 5В072100-«Органикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығы бойынша «Мұнайхимиялық кешеннің негізгі көмірсутек шикізаты – ароматты көмірсутектер өндірісі» пәнінің оқу-әдістемелік кешені.
Құрастырғандар: Селенова Б.С., Матаева З.Т. Алматы: ҚазҰТУ, 2012. -124 бет.
Құрастырушылар: Селенова Бағдат Саматқызы, химия ғылымдарының докторы, доцент, Матаева Зайра Тоқтарбекқызы, химия ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы.
Аңдатпа
«Мұнайхимиялық кешеннің негізгі көмірсутек шикізаты – ароматты көмірсутектер өндірісі» пәнінің оқу-әдістемелік кешені оқу бағдарламасынан («Syllabus») және негізгі таратылатын оқу-әдістемелік материалдан тұрады.
Оқу-әдістемелік кешен бағдарламадан (syllabys), дәрістердің қысқаша конспектісінен, тәжірибелік сабақтардың қажетті әдістемелік материалынан, студенттердің өздік жұмыстарының (СӨЖ, СОӨЖ) оқу-тәжірибелік материалдарынан, қажетті әдебиеттер тізімінен, глоссарийден тұрады.
«Мұнайхимиялық кешеннің негізгі көмірсутек шикізаты – ароматты көмірсутектер өндірісі» пәнінің оқу-әдістемелік кешенінде ароматты қосылыстардың құрылысы туралы заманауи көзқарастар, ароматты орын басу реакцияларының механизмі, мұнай шикізатынан бензол мен оның гомологтарын өндіру технологиясы дәрістік конспектілер түрінде берілген, әрі аталған пәннің негізгі бөлімдерін қамтитын 15 тәжірибелік сабақ келтірілген. Сонымен қатар білімдерін өздігінен тексеруге арналған тесттік, бақылау сұрақтары және курс бойынша емтихан сұрақтары берілген.
Оқу-әдістемелік кешен студенттердің танымдық және шығармашылық іс-әрекеттерін жандандырып, аудиториялық және аудиториядан тыс өздік жұмыстарын ұтымды ұйымдастыруға көмек береді.
Оқытушының көмегімен студенттер (СОӨЖ) кейбір мәселелерді тереңірек қарастырады, сұрақтарға жауап іздейді, тапсырмаларды орындайды. Оқу материалдарының кейбір жалпы мәселелерін студенттер (СӨЖ) өздігінен оқиды.
© Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
1 Пәннің оқу бағдарламасы - Syllabus
1.1 Оқытушылар туралы мәліметтер:
Селенова Б.С. – доцент, химия ғылымдарының докторы, С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетін бітірген, ғылыми-педагогикалық стажы 17 жыл. «Органикалық заттардың химиялық технологиясы», «Ірі тонналық мұнайхимиялық процестердің өндірістік реакторлары», «Көмірсутек шикізатын кешенді өңдеудің заманауи технологиясы» және «Мұнай өнімдерінің химмотологиясы» пәндерінен дәрістер оқиды, тәжірибелік және зертханалық сабақтар жүргізеді. 70 астам ғылыми басылымдары жарыққа шыққан және ССРО-ның 7 авторлық куәлігінің және Қазақстан Республикасының патент, алдын-ала патенттерінің авторы.
Матаева З.Т. – химия ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы, әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің химия факультетін бітірген, ғылыми-педагогикалық стажы 12 жыл. «Органикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығы бойынша оқитын студенттерге дәрістер оқиды, тәжірибелік және зертханалық сабақтар жүргізеді. 30 астам ғылыми басылымдары жарыққа шыққан және Қазақстан Республикасының 2 алдын-ала патентінің авторы.
Байланыс ақпараты:
Офис: «Мұнай және газды өңдеудің химиялық технологиясы» кафедрасы
Мекен жайы: 480013, Алматы қ-сы, Сәтбаев к-сі 22а, БОҒ, 821 каб.
Тел.: 8(727) 257-71-88
е-mail: selen.b.s@mail.ru
zayra.mataeva.77@mail.ru
Кафедрада болу уақыты: сабақ кестесі бойынша 821 БОҒ
аудитория, уақыт