12.4 Сурет. Scope блогы

12 блокта керісінше кіріс болмайды, тек бір ғана шығысы болады. Оны 12.5 суреттен көрейік:

12.5 Сурет. Sources блогының терезесі

Моделде сигналдар сызықтар арқылы беріледі. Әр сызық скалярлық немесе векторлық сигналдарды бере алады. Сызық бір блоктың шығыс портын келесі блоктың кіріс портымен біріктіреді. Ол үшін шығыс портына тышқанды апарған кезде + таңбасы пайда болу керек, сол кезде тышқанды келесі блоктың кіріс портына қарай тартамыз, біріктіру орындалады, ал егер сол сызықтан басқа жерге бару керек болса, сол жерге барып тышқанның оң жағын басу керек, + белгісі пайда болған кезде тышқанды жібермей қосатын бағытқа барып, қосу керек.

Әдебиет: 1 нег.[963-984 ], 2 нег.[ 335-365], интернет.

Бақылау сұрақтары:

1. Simulink пакеті

2. Simulink пакетінің блоктары

3. Simulink пакеті блоктарының айырмашылықтары

4. Сызықтарды байланыстыру

13 Дәріс. Бейсызықты жүйелерді моделдеу

Sources - сигнал көзi

Constant- тұрақты сигнал көзi

Тағайындау: Сигнал деңгейі бойынша тұрақты тапсырма бередi.

Параметрлері:

1. Constant value - Тұрақты шама.

2. Interpret vector parameters as 1-D – Бір өлшемді параметрлердің векторын түсіндіру (жалауша қойылған күйiнде). Осы параметр кiтапхана блоктерiнiң көпшiлiгiнде кездеседi

Тұрақтының мәнi өрнекпен, вектормен немесе матрица есептелетiн комплекстi санмен де нақты бола алады.

13.2 Синусоида сигналының көзi Sine Wave

Тағайындау: Тап қалған жиiлiгi бар синусоида сигналын амплитудамен, фазамен және жылжумен қалыптастырады.

Блоктiң шығу белгiсiн құрастыру үшiн екi алгоритм қолданыла алады. Алгоритм түрі Sine параметрiмен анықталады.

Type (сигнал құрастыру әдiсі):

• Time-based – Ағымдағы уақыт бойынша.

• Sample-based – Пiшiндi уақыт қадымының мәнi бойынша.

Үздiксiз жүйелер үшiн уақыт ағымдағы мәнi бойынша шығу белгiсiн құрастыру

Бұл режимде шығыс сигналының көзі келесі өрнекке сәйкес келеді:

y = Amplitude* sin(frequency* time + phase) + bias

Параметрлер:

1. Amplitude - Амплитуда.

2. Bias – Тұрақтыны құрайтын сигнал.

3. Frequency (rads/sec) - Жиiлiк (рад/с).

4. Phase (rads) – Бастапқы фаза (рад).

5. Sample time – Пiшiндi уақыттың адымы.

Келісу жұмысының көзі үшін және басқа да компонеттерді уақытта қолданады. Параметр келесi мәндерді қабылдай алады:

0 (үндемеу бойынша) – үздiксiз жүйелердiң пiшiндеуiнде қолданылады

> 0 (оң мән) – дискреттi жүйелердiң пiшiндеуiнде беріледi. Осы жағдайда, шығу белгiсi квантталу адымы әр уақытта пiшiндi уақыттың адымы сияқты түсiндiрiп беруге болады.

-1 – сонымен қатар жүретiн блок, яғни сигнал осы блокте келеді, пiшiндi уақыттың адымы сондай болып бекiтiледi.

Бұл параметр Simulink кiтапханасы блоктерiнiң көпшiлiгi үшiн бөсе алады. Ендiгәрi оны қарастырмаймыз. Ең үлкен сигналдың демалыс мәндерiнiң есептеу дәлдiгi уақыттың мәндерi үшiн есептеулер салдарынан түбегейлi дөңгелектеу қателiгi құлайды.

13.3 Дискреттi жүйелер үшiн уақыттың ағымдағы мәнi бойынша шығу белгiсiн құрастыру

Есептеудiң әрбiр келесi адымы үшiн көздiң шығу сигналының мәнiн анықтау алгоритмі келесі өрнекпен анықталады (матрица түрінде):

+ Δ t

+ Δ t

cos(t)

sin(t)

sin(t) cos(t)

cos(t) sin(t)

cos(t)

sin(t )

мұндағы Δ t – тұрақты шама, Sample time мәніне тең.

Сонымен бiрге уақыттың үлкен мәндерi үшiн дөңгелектеу қателiгi осы тәртiпте есептеудiң дәлдiгiн азайтады.

Бұл режимде шығыс сигналының көзі келесі өрнекке сәйкес келеді:

y= Amplitude* sin[(k + Number of offset samples) / Samples per period] + bias

мұндағы k – есептеу адымының ағымдағы нөмiрi.

Параметрлер:

1. Amplitude - Амплитуда.

2. Bias – Тұрақты сигналды құрайды.

3. Samples per period – Синусоида сигналының бiр мерзiмді есептi адымдарының саны:

Samples per period = 2p / (frequency* Sample time)

4. Number of offset samples – Сигналдың бастапқы фазасы. Пiшiндi уақыт адымдарының санымен беріледі.

Әдебиет: 1 нег.[19-24 ], 2 нег.[ 5-10], интернет.

Бақылау сұрақтары:

1. MatLab бағдарламасының қажеттілігі.

2. MatLab бағдарламалық пакеттерінің функционалдау принциптері.

3. Control System Toolbox (СST) және MatLab Simulink қолданбалы бағдарламалар пакеттерімен ұсынылатын моделдеудің мүмкіншіліктері.

4. Бағдарламамен жұмыс істеудің негізгі сатылары.