- •Силлабус
- •051301 Жалпы медицина мамандығы бойынша
- •1. Жалпы мәліметтер
- •1.1 С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті
- •1.7 Оқытушылар туралы мәліметтер:
- •1.8 Байланыс ақпараты:
- •2. Бағдарлама.
- •2.3 Пәннің міндеттері:
- •Содержание фармакологии-2 по модулям
- •Оқыту және сабақ беру әдістері
- •2.7. Құралдар және жабдықтау
- •2.9. Фармакология бойынша сабақтардың тақырыптық жоспарлары
- •2.10 Ұсынылатын әдебиеттер тізімі*
- •2.11. Бағдарламалық препараттар тізімі
- •Тромбқа қарсы заттар
- •Ми қанайналымы бұзылысында қолданылатын заттар
- •Тырысу синдромында қолданылатын заттар
- •Бронходилятаторлар
- •Тыныстың жетіспеушілігінде қолданылатын заттар
- •Модуль «Қан түзу жүйесі»
- •Модуль «Ас қорыту жүйесі»
- •Модуль «Жүрек-қан тамыр жүйесі»
- •Модуль «Несепжыныс жүйесі»
- •Модуль «Эндокринді жүйе»
- •Модуль «Тірек-қимыл жүйесі, тері және оның қосалқылары»
- •Оқытудың әдістері:
- •2.13 Білімді бағалау критериилері мен ережелері:
- •1. «Фармакология-2» пәні бойынша студенттердің білімін бағалау
- •2. «Фармакология-2» пәні бойынша дағдыны бағалау
- •3. «Фармакология-2» пәні бойынша коммуникативті компетенцияны бағалау
- •4. «Фармакология-2» пәні бойынша өз білімін жетілдіруді бағалау
- •5. «Фармакология-2» пәні бойынша құқықтық компетенцияны бағалау
- •Рецепт жазу (ең жоғарғысы 40 балл)
- •2. Жағдайлық есепті шешу (ең жоғарғысы 40 балл)
- •3. Коммуникативті компетенцияны бағалау (ең жоғарғысы 20 балл)
- •«Жүйке жүйесі» модулі бойынша дәрістік кешен
- •Тақырыбы: «Ми қабығы қабыну ауруларының этиопатогенетикалық және симптоматикалық терапиясының негізгі жолдары»
- •Дәрістің тезистері:
- •5. Әдебиет:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
- •1. Тақырыбы: «Негізгі нейропротективті заттар. Ожж регенераторлы-репаративті үрдістерді жақсартуға бағытталған препараттар».
- •3. Дәрістің тезистері
- •5. Әдебиет:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
- •«Жүйке жүйесі» модулі бойынша практикалық сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар
- •1.Тақырыбы. Ми қанайналымының жедел және созылмалы бұзылыстарында қолданылатын заттар
- •5. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Тесттік тапсырмалар
- •Тест №8. Ми қанайналымын жақсартатын препараттар: (4)
- •«Жүйке жүйесі» модулі бойынша соөж арналған әдістемелік нұсқаулар
- •1. Тақырыбы: «Тырысу синдромы кезінде қолданатын заттар»
- •3. Оқытудың мақсаттары:
- •5. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •7. Әдебиеттер:
- •Өзіндік бақылауға арналған тесттік тапсырмалар
- •Соөж арналған тесттік тапсырмалардың жауаптары
- •2.Оқытудың міндеттері:
- •5. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •7. Бақылау:
- •1. Тақырыбы: «Пневмония кезіндегі микробқа қарсы емнің принциптері мен препаратты таңдау. Балаларда әсер етуі мен қолдануының ерекшеліктері»
- •3. Дәріс тезистері:
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақатры (кері байланыс)
- •1. Тақырыбы: «Бронхиалды өткізгіштіктің бұзылуы синдромында қолданылатын заттарды таңдаудың негізгі прициптері. Балалар практикасында қолдану ерекшеліктері»
- •3. Дәріс тезистері:
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •«Тыныс жүйесі» модулі бойынша практикалық сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар
- •2. Оқыту міндеттері:
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер:
- •7. Бақылау
- •Тесттік тапсырмалар
- •2. Оқыту міндеттері:
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер:
- •7. Бақылау
- •Тесттік тапсырмалар
- •«Тыныс алу жүйесі» модулі бойынша соөж арналған әдістемелік нұсқаулықтар
- •1.Тақырыбы: «Тыныс жетіспеушілігінде қолданылатын заттар. Балаларда қолдану ерекшеліктері»
- •3. Оқыту міндеттері:
- •6.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •7. Әдебиеттер:
- •8.Бақылау
- •1. Тақырыбы: «Қақырық түсіретін заттар. Балаларда қолдану ерекшеліктері»
- •3. Оқыту міндеттері:
- •6.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •7. Әдебиеттер:
- •8.Бақылау
- •1. Тақырыбы: «Жөтелге қарсы заттар. Балаларда қолдану ерекшеліктері»
- •3. Оқыту міндеттері:
- •6. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •7. Әдебиеттер:
- •8.Бақылау
- •2. Оқытудың міндеттері:
- •Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •7. Бақылау:
- •Өзіндік дайындыққа арналған тесттік тапсырмалар
- •Тест №6
- •Тест №14
- •Тест №21
- •Тест №22
- •«Тыныс алу жүйесі» модулі бойынша сөж арналған әдістемелік нұсқаулықтар
- •1.Тақырыбы: «Респираторлық - дистресс синдромның медикаментозды емі»
- •3.Тапсырма:
- •4.Орындау түрлері:
- •8. Әдебиеттер:
- •7. Бағалау критерилері:
- •8. Әдебиеттер
- •9. Бақылау:
- •Тақырып: «Қарттардағы, балалардағы және жүкті әйелдердегі тыныс алу жүйесінің ауытқуларындағы фармакотерапия ерекшеліктері»
- •Тапсырмалар:
- •Орындалу түрі: презентация.
- •Орындалу көрсеткіштері:
- •6. Презентацияны безендіруге талаптар:
- •8.Әдебиеттер
- •9. Бақылау
- •Модуль «Қан түзу жүйесі»
- •3. Хронометраж
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау:
- •Тест №1
- •Тест №2
- •Фоль қышқылы (4):
- •«Қан түзу жүйесі» модулі бойынша соөж арналған әдістемелік нұсқаулықтар
- •3. Хронометраж
- •6. Әдебиет:
- •Тест №1
- •Тест №2
- •Тест №3
- •Тест №4
- •Тест №5
- •Тест№ 9
- •Тест№ 10
- •Тест№ 11
- •Тест № 12
- •1. Тиклопидин, клопидогрел 2. Аминокапрон қышқылы, контрикал 3. Трастузумаб, винбластин
- •4. Ломустин, кармустин 5. Циклофосфан, меркаптопурин
- •4. Мутагенді әсер 5. Тератогенді әсер
- •7. Бағалау критерийлері:
- •8. Әдебиет
- •7.Рефератты безендіруге және орындалуына қойылатын талаптар:
- •10. Әдебиет
- •Модуль «Ас қорыту жүйесі» «Ас қорыту жүйесі» модулі бойынша дәрістік кешен
- •1. Тақырыбы: «Асқазан-ішек диспепсиясын емдеудің негізгі бағыттары. Препараттары, жалпы сипаттамасы».
- •3. Дәрістің тезистері
- •Асқазан қызметінің бұзылысынан (ақб) дамыған диспепсияны емдеудің негізгі бағыттары
- •Ішектің моторикасына әсер ететін заттар, ішектің моторикасын төмендететін заттар
- •Ішектің моторикасын жоғарылататын заттар
- •1. Холинергиялық нервтердің тонусын жоғарылататын заттар:
- •2.Ішектің жиырылу қабілетін күшеітетін заттар - іш айдағыш заттар.
- •II. Негізінен аш ішекке әсер ететін іш айдағыш заттар
- •III. Негізінен тоқ ішекке әсер ететін іш айдағыш заттар
- •5. Әдебиет:
- •6. Бақылау сұрақтар (кері байланыс)
- •Асқазан диспепсиясының ойық жара тәріздес түрінде қолданылатын негізгі препараттар.
- •1. Тақырыбы: «Бауыр және өт шығару жолдарының ауруларын емдеуде дәрілік заттарды қолданудың негізгі принциптері»
- •3. Дәрістің тезистері
- •Синтетикалық холеретиктер
- •Өсімдік тектес холеретиктер
- •Өттің бөлінуіне ықпал ететін заттар (холекинетиктер)
- •Гепатопротекторлар
- •Холелитикалық заттар
- •5. Әдебиет:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •«Ас қорыту жүйесі» модулі бойынша практикалық сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар. Сабақ 1
- •3. Хронометраж
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау:
- •«Ас қорыту жүйесі» модулі бойынша жағдайлық есептер. Сабақ 1
- •Тақырыбы. Гепатобилиарлы патологияда қолданылатын дәрілік заттар. Балаларда қолданудың ерекшеліктері.
- •Оқыту міндеттері:
- •Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Холензим
- •Тақырып: «Ұйқы безінің сыртқы секреция қызметінің жетіспеушілігінде қолданылатын заттар».
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •6. Әдебиет:
- •Тест №1
- •Тест №9
- •Тест №10
- •Жағдайлық есептер
- •3. Хронометраж
- •6. Әдебиет:
- •Тест №9
- •«Ас қорыту жүйесі» модулі бойынша студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулар
- •Тақырыбы: «Гастро-эзофагеалды рефлюксты аурудың фармакотерапиясы»
- •Тапсырмалар:
- •Орындалу түрі: реферат.
- •5. Орындалу көрсеткіштері:
- •8. Әдебиет:
- •Бақылау
- •Тақырыбы : «Өт айдайтын өсімдік тектес заттар»
- •Тапсырмалар:
- •5. Орындау критерилері:
- •Әдебиет:
- •Бақылау:
- •«Жүрек-қан тамыр жүйесі» модулі «Жүрек-қантамырлар жүйесі» бойынша дәрістер кешені
- •Тақырыбы: «Жүрек қан-тамыр жүйесі патологияларында қолданылатын дәрілік препараттардың жіктелуі, жалпы сипаттамасы және қолданылуының негізгі бағыттары»
- •3. Дәріс тезистері
- •4. Power Point бағдарламасындағы иллюстрациялық материалды қолдану
- •5. Әдебиеттер
- •Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
- •1. Тақырыбы: «Антиангиналды заттарды қолданудың негізгі принциптері. Әсер ету механизмі, қолдануға көрсеткіштері, қарсы көрсеткіштері және жанама әсерлері»
- •3. Дәріс тезистері
- •1. Органикалық нитраттар - нитроглицерин, тринитролонг, нитронг, изосорбид динитраты, изосорбид мононитраты;
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •Антиангинальды заттардың негізгі топтары.
- •3.Дәріс тезистері
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Бақылау сұрақтары (кері байланыс)
- •Антигипертензивті заттардың негізгі топтары.
- •«Жүрек-қантамырлар жүйесі» модулі бойынша практикалық сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулар
- •3. Хронометраж Сабақтың ұзақтығы 2 сағат (100 мин.)
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер. Негізгі:
- •Бақылау
- •Оқыту міндеттері:
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер
- •7. Бақылау:
- •Оқыту міндеттері:
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Тесттік тапсырмалар
- •Тақырыбы. Аритмияға қарсы заттар.
- •Оқыту міндеттері:
- •Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •3. Хронометраж
- •6. Әдебиет:
- •1. Пропранолол 2. Гепарин 3. Кораксан (ивабрадин) 4. Дибазол
- •5. Фуросемид
- •«Жүрек-қантамырлар жүйесі» модулі бойынша студенттердің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулар
- •1. Тақырыбы: Жүректамыр жүйесінің патологиясы кезінде фитопрепараттардың қолдану көрсеткіштері.
- •5. Орындау шарттары:
- •7. Баға қою шарттары:
- •8. Әдебиет Негізгі:
- •Қосымша:
- •9. Бақылау:
- •1. Тақырыбы: «Кенеттен өлімнің профилактикасы үшін қолданылатын дәрілік препараттар: қазіргі заманғы гиполипидемиялық заттар, антикоагулянттар»
- •Тапсырма:
- •Орындалу критерийлері:
- •Бағалау критерийлері:
- •8. Әдебиет Негізгі:
- •7. Бағалау критерилері:
- •8. Әдебиеттер
- •9. Бақылау:
- •Модуль «Зәржыныс жүйесі» «Зәр-жыныс жүйесі» модулі бойынша дәрістер кешені
- •1. Тақырыбы: «Зәр шығару жолдарының жұқпалы ауруларын емдеудегі негізгі бағыттар»
- •3. Дәрістердің тезистері
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Тексеруге арналған сұрақтар (кері байланыс)
- •1. Тақырыбы: «Зәр айдайтын заттар».
- •3.Дәрістердің тезистері
- •5. Әдебиеттер:
- •6. Тексеруге арналған сұрақтар:
- •Оқыту міндеттері:
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер:
- •Тест №9
- •Тест №15
- •2 Жасар балаға зәр шығару жолдарының инфекциясында тағайындауға болатын препарат
- •Тақырыбы. Гломерулонефрит түрлерінің фармакотерапиясы принциптері.
- •Оқыту міндеттері:
- •Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Гепариннің негізгі әсер ету механизмі
- •Тақырыбы. Созылмалы бүйрек жетіспеушілігін емдеудің негізгі бағыттары. Балалардағы сбж фармакотерапиясының ерекшеліктері.
- •Оқыту міндеттері:
- •4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Тесттік тапсырмалар
- •2.Оқытудың міндеттері
- •4.Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Оқыту міндеттері:
- •3. Хронометраж
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиеттер:
- •Бақылау:
- •Тесттік тапсырмалар
- •«Зәр-жыныс жүйесі» модулі бойынша студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулар
- •7.Рефератты безендіруге және орындалуына қойылатын талаптар:
- •10. Әдебиет
- •1. Тақырыбы: «Несеп тас ауруының дәрілік емі»
- •5.Орындау критерийлері:
- •Қорытынды
- •7. Бағалау критерийлері:
- •8. Әдебиет
- •Модуль «Эндокринная система» «Эндокринді жүйе» модулі бойынша дәрістік кешен
- •3. Дәрістің тезисі.
- •4. Power Point бағдарламасындағы иллюстрациялық материалды пайдалану
- •5. Ұсынылатын әдебиеттердің тізімі
- •Практикалық сабаққа арналған әдістемелік нұсқау
- •1.Тақырыбы. «Гипергликемияда, гипогликемияда қолданылатын дәрілік заттар»
- •3. Сабақтың хронометражы
- •4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •6. Әдебиет:
- •7. Бақылау.
- •Тест №1
- •Тест №7
- •Тест №9
- •Тест№10
- •Соөж-на арналған әдістемелік нұсқау
- •1.Тақырыбы. «Гипотиреоз және гипертиреозда (антитиреоидты заттар) қолданылатын дәрілік препараттар»
- •6. Әдебиет:
- •Тест №7
- •Тест №8
- •Тест №13
- •Тест №14
- •Тест №15
- •Тест №20
- •Ответы тестовых заданий для самоконтроля
- •3. Хронометраж Сабақтың ұзақтығы 2 сағат (100 мин.)
- •6. Әдебиет: Негізгі:
- •Өзіндік бақылауға арналған тесттік та
- •Стероидты құрылымды гормондарға жатады:
- •Тест№10
- •Тест№19
- •Тест№20
- •«Эндокринді жүйе» модулі бойынша студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулар
- •1. Тақырыбы: «Балаларда қолданылатын инсулиннің негізгі препараттары»
- •5.Орындау критерийлері:
- •9. Бақылау (сұрақтары):
- •1.Тақырыбы: «Семіру кезіндегі фармакотерапия принциптері»
- •5. Орындау шарттары:
- •7. Баға қою шарттары
- •8. Әдебиет
- •9. Бақылау сұрақтары:
- •Орындалу түрі: презентация.
- •Орындалу көрсеткіштері:
- •6. Презентацияны безендіруге талаптар:
- •8.Әдебиеттер
- •9. Бақылау
- •Модуль «Тірек-қимыл жүйесі, тері және оның қосалқылары» «Тірек-қимыл жүйесі» модулі бойынша практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар
- •Тақырыбы. Буындық синдромда қолданылатын қабынуға қарсы заттар. Жастық аспектіде қолданудың ерекшеліктері.
- •Оқыту міндеттері:
- •Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •Тест №10
- •Тақырыбы. «Тірек-қимыл жүйесі, тері және тері қосалқылары».
- •Оқыту міндеттері: Когнитивті компетенция
- •Тақырыптың негізгі сұрақтары:
- •«Тірек-қимыл жүйесі, тері және оның қосымшалары» модулі бойынша студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулар
- •1.Тақырыбы: «Қаңқаның қалыптасуына әсер ететін және кальций-фосфор алмасуын реттейтін препараттар. Балалар практикасында қолдану ерекшеліктері»
- •3.Задачи обучения:
- •4. Орындау түрі:
- •5. Орындау критерийлері:
- •6. Реферативті жұмыстың құрылымы:
- •7.Рефератты безендіруге және орындалуына қойылатын талаптар:
- •10. Әдебиет
- •Бақылау:
- •1. Тақырыбы: «д» витаминінің уытты әсерлері»
- •5.. Орындау шарттары:
- •4) Қорытынды
- •6. Орындалу мерзімі: «Тірек қимыл жүйесі, тері және оның қосымшалары» модулі бойынша аралық бақылауға дейін
- •8. Әдебиет
- •9.Бақылау:
- •«Жалпы медицина» мамандығы бойынша 3 курс студенттеріне емтиханның 2 кезеңін өткізуге арналған емтихандық препараттар тізімі (рецепт жазу үшін)
- •Жағдайлық есептер
- •Жағдайлық есептердің жауаптары:
- •Тесттік тапсырмалар
- •228.Кіші эпилептикалық ұстама кезінде таңдамалы препарат:
- •411 Тікелей емес әсерлі антикоагулянттарға төменде аталғандардың барлығы жатады, біреуінен басқасы:
- •422.Темір препараттарының жанама әсерлері:
- •469.Темір препараттарының жанама әсерлері:
- •470.Темір препараттары:
- •Тесттік тапсырмалардың жауаптары
- •Пәннің оқу -әдістемелік құралдармен қамтамасыз етілу кестесі
3.Дәріс тезистері
Антигипертензивті (гипотензивті) заттар – емдік дозада жүйелі АҚ төмендететін заттар.
I. Жүрек қан тамыр жүесіне адренергиялық иннервацияның ынталандырғыш әсерін төмендететін заттар (нейротропты заттар)
1.Вазомоторлы орталықтардың тонусын төмендететін заттар - клофелин, гуанфацин, метилдофа, моксонидин, кетансерин
2. Вегетативті ганглилерді тежейтін заттар (ганглиоблокаторлар) - пентамин, гигроний, бензогексоний және т.б.
3. Пресинаптикалық деңгейде адренергиялық нейрондарды тежейтін заттар (симпатолитиктер) - резерпин
4. Адренорецепторларды тежейтін заттар (адреноблокаторлар)
а. αльфа-адреноблокаторлар:
а) пост- және пресинаптикалық альфа-адренорецепторларды тежейтін заттар - фентоламин, тропафен
б) постсинаптикалық
αльфа1-адренорецепторларды тежейтін заттар - празозин
б. бета-адреноблокаторлар
а бета -1 және -2 адренорецепторларды тежейтін заттар - пропранолол (анаприлин), окспренолол
б) негізінен бета-1 адренорецепторларды тежейтін заттар - атенолол, талинолол, метопролол, және т.б.
в. бета және αльфа-адреноблокаторлар - лабеталол
II. АҚ жүйелі гумморальды реттейтін заттар
а. ренин-ангиотензин жүйесіне әсер ететін заттар
1.ангиотензин II синтезінің ингибиторлары (ангиотензинайналдырушы ферменттің ингибиторы) - каптоприл, эналаприл, лизиноприл, периндоприл және т.б.
2.ангиотензин рецепторларының блокаторлары (АТ1) - лозартан
б. вазопептидаза ингибиторы - омапатрилат
III.Миотропты әсері бар препараттар
1. Иондық өзекшелерге әсер ететін заттар
а) кальций өзекшелердің блокаторлары : фенигидин, дилтиазем, верапамил, исрадипин, никардипин, нимодипин, нитрендипин, амлодипин
б) калий өзекшелерінің активаторлары: миноксидил, диазоксид
2. Азот тотығының донаторлары (NО) - натрия нитропруссиді
3. Әртүрлі препараттар - апрессин, дибазол, магний сульфаты
IV. Су – тұз алмасуына әсер ететін заттар (диуретитертер) - дихлотиазид, фуросемид спиронолактон, индапамид және т.б..
Препараттардың негізгі топтары
Тыныштандырғыш, транквилизаторлар, ұйықтатқыш заттар (аз дозалары) – негізінен алғашқы кезеңдерде
Диуретиктер
β-адреноблокаторлар
Кальций өзекшелерінің блокаторлары
Ангиотензин айналдырушы ферменттін ингибиторлары (ААФИ)
Гипертензивті кризді басу үшін парентеральды қолданылатын антигипертензивті заттар: натрий нитропруссиді, нитроглицерин, эналаприлат, гидралазин гидрохлориді, диазоксид, фентоламин, фуросемид, пентамин, клонидин; пероральды препараттар – клонидин, нифедипин, каптоприл
4.Иллюстрациялық материал: мультимедиялық дәрістің электрондық нұсқасы (студент кафедрада алады)
5. Әдебиеттер:
Негізгі:
Фармакология. Харкевич Д.А. Мемлекеттік тілдегі аудармасы Алматы, 2004 ж. 604 б.
Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. – 10-е изд., перераб., доп. и испр. –М.: ГЭОТАР-Медиа, 2008 – 750б.
Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. – 8-е изд., перераб., доп. и испр. –М.: ГЭОТАР-Медиа, 2005 – 724б.
Маркова И.В., Неженцев М.В. Фармакология. С-Петербург. 2001. – С 201-206, 415 б.
Қосымша:
Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое. - М.: Новая волна, 2007. т. 1-2. – 1206 б.
Гудман Г., Гилман Г. Клиническая фармакология. Перевод 10-го издания. М. «Практика». 2006. - 1648 б.
Лекции по фармакологии для врачей и провизоров/ Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и дополненное: учебное пособие – М.:ИФ «Физико-математическая литература», 2006. – 704 б.
Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. Изд. Дом «ГЭОТАР-МЕД». 2004.-591 с.
Клиническая фармакология и фармакотерапия. /Под ред. В.Г.Кукеса, А.К.Стародубцева. –2-е изд.,испр.-М.: ГЭОТАР-МЕД, 2004. – 640 б.
Справочник врача общей практики. Издание Москва ЭКСМО – ПРЕСС, 2002. т. 1-2. – 926 б.
Лоуренс Д.Р., Бенетт П.Н. Клиническая фармакология. – М.: Медицина, 2002, т.1-2. – 669 б.
Л.В.Деримедведь, И.М. Перцев, Е.В. Шуванова, И.А.Зупанец, В.Н. Хоменко «Взаимодействие лекарств и эффективность фармакотерапии» -Издательство «Мегаполис» Харьков 2002. -б.782
Бертрам Г. Катцунг. Базисная и клиническая фармакология (перевод д.м.н., проф. Э.Э. Звартау.) - Санкт-Петербург, 1998. -1043 б.