3. Кенорындарды ашық таукен жұмыстар мен игеру технологиясын түсіндіріп беріңіз.

Игерімдік барлау жұмыстары екі түрге бөлінеді – алдынала және ілеспе барлаулар.

Алдынала игерімдік барлау жұмыстарында келесідей мәселелер шешімдерін табады – ағымдағы тазартпа жұмыстары жүргізіліп жатқан деңгейжиектен төмендегі бір-екі деңгейжиектерде кен шоғырларының сыртқы контурларын дәлдіктеу, руда араларындағы бос тау жыныстардың контурларын алдынала түрде анықтау, әртурлі типті, сортты рудаларды контурлау. Мұндай мәліметтер карьерлер борттарының алар орындарын анықтауға, болашақтық және ағымдағы қазып алу жұмыстарын жоспарлауға қажет болады.

Алдынала игерімдік барлау жұмыстары бойынша дайындаған қорлар мөлшері біржылдық қазып алу көлемінен кем болмауы тиіс, ал тау-кен қазба жұмыстарын тиімді және онай түрде жобалауы үшін одаң екі-үш есе асырып тұрған жөн болады.

Игерімдік барлау жұмыстары әдептегідей колонкалы тік немесе көлбеу бұрғылау ұнғылармен, кейбір жағдайларда кернсіз бұрғылаумен, сирек түрде канавалар қазу арқылы атқарылады

4. Кенорындарын игеру кезінде барлау жұмыстардың қай сатысы жүргізіледі?

Таукен кәсіпорындарын барланған қорлармен қамтамасыз ету мақсатында кеніштерге, шахталарға, карьерлерге берілген таукен телімдерде жүргізілетін игерімдік барлау жұмыстары.

Игерімдік барлау жұмыстары кенорындарды өнеркәсіптік турде игеруімен қазып алуы кезінде жүргізіледі. Карьерлермен кеніштерде МҚК (ГКЗ) бекіткен қорлар аумағында таукен дайындықтық, тілу және қазып алу жұмыстарын қамтамасыз етуді мақсат еткен геологиялық жұмыстары игерімдік барлауға жатады.

5. Игерімдік барлау жұмыстардың негізгі мақсаттары мен міндеттерін айтып беріңіз

. Игерімдік барлау жұмыстары кенорнын өнеркәсіптік игеруі кезінде жүргізіледіде келесідей мақсаттарды қамтиды:

1) игерімдік қорларды жете түрде барлап бұрыңғысынан да нақтылау бағалайды. Соның арқасында тікелей қазып алу жұмыстары жобаланады, қазып алудың ағымдағы және алдынала (перспективадағы) жоспарлары құралады;

2) кен денелерді қазып алуға дайындау және қазып алу нұсқаулары дәлдік түрде беріледі, қазып алуға дайындалған блоктардың және дайын блоктардын қорларын еспетеу;

3) кенорнының шет-шеттердегі және тереңдегі аумақтарын жете барлау.

Игерімдік барлау кезінде арнайы барлау тау қазылымдар, бұрғылау үңғылары, шпурлар, сынамалау және геофизикалық жұмыстар жүргізіледі.

Игерімдік барлаумен кенорнын өнеркәсіптік игеруі кезеңдерінде, жерқойнауын тиімді қолданауы мақсатында кен денесі, блок, кенорны бойларынша барланған қорлардың өзгерулері есепке алынып отырады-да жанадан қосылған, қазып алынған, қайтадан есептеуден өткен, қайтадан бағаланған яғни тау-кен кәсіпорны балансы есебінен шығару арқылы қорлардың саны өзгерулеріне баға беріліп отырады.

Кенорнын игеруі мерзімінің басынан аяқталғанына дейін игерімдік барлау жұмыстары жүргізіліп тұрады. Олардың мақсаттары: пайдалы қазбаны қазып алудың ағымдағы (бір жылдық) және шүғыл (кварталдық, бірайлық, біртаүліктік) жоспарлауын қамтамасыз ету және пайдалы қазбалар қорын сапалы турде және толық қазып алуына бақылау жүргізу.

Игерімдік барлау жұмыстары міндеттері, құрамы және орындау мерзімдері бойынша қазып алу жұмыстарын не алдын алады (алдын алу игерімдік барлау) яғни қатарласып жүргізіледі (қатарлас игерімдік барлау).