7. Индустриалды-инновациялық стратгегияны жүзеге асыруда қр даму институттарының рөлі.

Стратегияның маңызды міндеттерінің бірі мақсатты инвестиициялық және ғылыми-техникалық стратегияларды іске асыру, инвестициялық белсенділікті реттеу мен ынталандыру болып табылады, бұл индустриалдық-инновациялық дамудың қазіргі мемлекеттік басқару жүйесін қайта қарауды және белгілі бір дәрежеде қайта құруды қажет етеді.

Стратегияда айтылған мақсаттарға қол жеткізу үшін жаңа мемлекеттік даму институттарын құру және қазіргі барын атап айтқанда: қазақстанның инвестициялық қорын, қазақстан Даму банкін, Инновациялық қорды, Экспортты сақтандыру корпорациясын нығайту қажет.

Қазақстанның инвестициялық қоры. Қазақстанның инвестиицляқы қорының (ҚИҚ) мақсаты Қазақстанда, шет елдерде де кәсіпорындардың жарғылық капиталына үлестік және бақылаусыз қатысу арқылы жеке сектордың экономиканығ шикізаттық емес секторындағы бастамаларына қаржылай қолдау көрсету болып табылады.

ҚИҚ құру қажеттілігі оандық рынокта өңдеуші өнеркәсіпке инвестиция ағымына ықпал ететін барабар нарықтық тетіктердің жоқтығы, қор нарығының дамығаны, отандық компаниялардың капиталдандыру төмендігіне негізделіп отыр. ҚИҚ құру қызмет етудің жаңа деңгейіне сапалы көшу қажеттілігі туралы қаржы секторы үшін дабыл болып табылады. Банктер және басқа да қаржы агенттерімен ҚИҚ әріптестігі жаңа өндіріс пен қаржы нарығының дамуы үшін белсенді серпілік танытады.

Жеке инвестициялық орлардың пайда болуымен мемлекеттік қаржы институты ретіндегі ҚИҚ рөлі қысқартылатын болады. Қаржы нарығына 3-5 бірдей жеке инвестициялық орлардың пайда болуымен жекешелендіріле бастайды.

Қазақстанның Даму банкі. Қазақстанның Даму банкі негізгі міндеті ұзақ мерзімді және орташа мерзімді төмен пайызды банк несиелерін, оның ішінде экспорттық несиелер беру арқылы, сондай-ақ басқа несиелік институттар беретін несиелер бойынша кепілді міндеттемелер беру арқлы жеке сектор мен мемлекеттің бастамаларына (инфрақұрылымдық жобалар бөлігінде) қаржылай қолдау көрсету болып табылады.

Оның қызмет етуі қаржы жүйесі банк жүйесіндегі айтарлықтай қатерлермен пайыздық мөлшерлемелерді төмендету қажеттілігіне байланысты экономикадағы ұзақ мерзімді және төмен пайызды несиелерді беруді қамтамасыз ете алуымен белгіленеді.

Инновациялық қор. Инновациялық қор тіпті дамыған елдердің бәрінде бірдей толық дәрежесінде бола бермейтін нарықтық экономиканың еншілей функциясын ынталандыруға тиіс. Бұл функция экономиканың информатика, электроника, битехнологиялар және басқалары сияқты жоғары технологиялық салаларын құру мен дамыту үшін ерекше маңызды. Осыған байланысты қор қызметінің басты мақсаты ҚР-да инновациялық белсенділіктің артуына, жоғары технологиялы және ғылымды көп қажет ететін өндірістерді дамытуға жәрдемдесу болуы тиіс.

Қорды құру бұрнғы кеңес елдерінен кейінгі кеңістіктің барлығына тән жүйелік мәселені, инновацияларды енгізу тетіктерінің тиімді және нарықтық тетіктерінің болмауын шешуі тиіс.

Осы мәселенің екі жағы бар. Біріншіден, бұл з әзірлнген инновацияларды енгізудің қажеттілігі. Екіншіден, жаңа инновацияларды әзірлеу үшін қолданбалы ғылыми зерттеулер мен тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру.

Осы мәселені шешу үшін инновациялық қордың негізгі жұмсалатын күші жеке сектор тарапынан Қазақстандағы венчурлік қаржыландыруды ынталандыру мен дамытуға және инновациялық инфрақұрылымды құруға бағытталуытиіс.

Қор дың негізгі міндеттері:

- инновациялық инфрақұрылым элементтерін құруға қатысу;

- отандық және әлемдік деңгейдегі ірі венчурлік инвесторлармен бірлесіп венчурлік қорларды құру;

- жарғылық капиталға қатысу;

- өнертабыстарға коммерциялық сипат беруге бағытталған қолданбалы ғылыми-зерттеу және инновациялық жобаларға гранттар беру арқылы қаржылай қолдау көрсету болып табылады.

Инновациялық қор өз қызметін мемлекеттік ғылыми-техникалық және инновациялық саясат шеңберінде жүзеге асырады.

Экспортты сақтандыру жөніндегі корпорация. Экспортты сақтандыру жөніндегі корпорацияның негізгі мәндеті – саяси және регулятивтік қатерлерді сақтандыру және қайта сақтандыру арқылы қазақсатндық өндірушілердің тауарлары мен қызметтерінің экспортына тікелей жәрдемдесу. Экспортты сақтандыру жөніндегі корпорация қазақстандық өнімнің экспортын дамыту, ықтимал өткізу нарықтары туралы ақпаратты зерделеу және кейіннен тарату үшін маркетингтік зерттеулер жүргізеді. Бұл әлемге жалпы таныс тәсіл болып табылады, әрі қаржылық және әкімшілік тұрғыдан алғанда экспорттық транзакцияларды жеңілдетуге тиіс. Отандық сақтандыру нарығынң өсуі және оның экспорттықзимпорттық операциялармен байланысты қатерлерді сақтандырудың дайыдығы бойынша Экспортты сақтандыру жөніндегі корпорациясы саяси қатерлерді сақтандыру мен халықаралық нарықтар туралы коммерциялық ақпаратты тартуға баса назар аударатын болады.