- •«Экономика және өңдірісті ұйымдастыру»
- •Дәрістер кешені
- •1.1. Кәсіпорынның мәні және сипаттамасы
- •1.2. Кәсіпорынның топтастырылуы
- •1.3 Кәсіпорын басқару объектісі ретінде
- •1.4 Кәсіпорынды басқару функциялары
- •2.1.2 Негізгі құралдар есебінің міндеттері
- •2.1.3 Негізгі құралдар есебінің бірліктері
- •2.1.4 Негізгі құралдардың жіктемесі
- •2.1.5 Негізгі құралдарды мойындау (тану)
- •2.1.6 Негізгі құралдарды бағалаудың түрлері
- •2.2 Негізгі құралдардың қозғалысының есебі
- •2.3 Негізгі құралдардың тозу есебі
- •2.3.1 Негізгі құралдардың тозуы және амортизациясының түсінігі
- •2.3.2 Амортизацияны есептеу әдістері
- •2 Кесте – Кумулятивтік әдіс бойынша амортизациялық аударымды есептеу
- •2.4 Негізгі құралдарды қайта бағалау
- •2.5 Кейінгі шығындар
- •2.6 Негізгі құралдардың істен шығу (есептен шығару) есебі
- •2.7 Негізгі құралдарды түгендеу
- •3.2 Материалдық емес активтердің түрлері
- •3.3 Материалдық емес активтерді өлшеу
- •3.4 Ішкі жасалған материалдық емес активтерді бағалау
- •3.5 Шығындарды мойындау
- •3.6 Кейінгі шығындар
- •3.7 Алғашқы мойындаудан кейінгі бағалау
- •3.8 Материалдық емес активтердің бары және қозғалысының есебі
- •3.9 Материалдық емес активтердің амортизациясының есебі
- •3.9.1 Материалдық емес активтердің амортизациясы
- •3.9.2 Амортизацияны есептеу әдістері
- •Материалдық қорларды бағалау
- •4.2.1 Материалдық қорларды өзіндік құнмен бағалау
- •4.2.2 Материалдық қорларды ең төменгі өзіндік құнмен және сатудың таза құнымен бағалау
- •4.2.3 Материалдық қоларды бағалаудың басқа да әдістері
- •6 Кесте – Орташа құн әдісі бойынша материалдарды бағалауды есептеу
- •7 Кесте – фифо әдісімен материалдарды бағалау
- •8 Кесте - Материалдық қорлардың қозғалысы жөніндегі шартты мәліметтер (қаңтар 2007 ж.)
- •9 Кесте - қорлардың сатылуы жөніндегі мәліметтер (қаңтар 2007 ж.)
- •10 Кесте – арнайы есептеу әдісі бойынша материалдарды бағалау
- •4.3 Материалдық қорлардың түсуін құжаттық жабдықтау (рәсімдеу)
- •4.4 Материалдық қолардың жұмсалуын құжаттық жабдықтау
- •4.5 Қоймадағы материалдық қорлардың есебі
- •Қоймадағы материалдар қалдығы есебінің ведомостісі (200 __ ж.)
- •4.6 Есеп бөліміндегі материалдардың есебі
- •4.7 Материалдық қорлардың синтетикалық есебі
- •4.8 Өндірісте материалдарды пайдалануды бақылау және оның есебі
- •4.9 Құрылғылар (жабдықтар) есебінің ерекшеліктері
- •Бақылау сұрақтары
- •5 Тарау. Еңбек ақы есебі
- •Тарифтік жүйе
- •Еңбек ақы төлеуді ұйымдастыру
- •Еңбек ақы нысандары мен жүйелері
- •5.4 Еңбек ақы қорының құрамы мен сипаттамасы
- •5.5 Еңбек ақы бойынша есеп айырысудың есебі
- •5.5.1 Мерзімдік еңбек ақы
- •12 Кесте – Бригада мүшелері арасында кесімді еңбек ақыны орындаған
- •13 Кесте – Бригада мүшелері арасында кесімді еңбек ақыны жұмысшылардың тарифтік бағасына пропорционалды бөлу
- •14 Кесте – Бригада мүшелері арасында кесімді еңбек ақыны еқк есепке ала отырып, бөлу
- •5.5.3 Орташа еңбек ақыны есептеу тәртібі
- •5.5.4 Кезекті демалыс уақыты үшін төлемдер
- •5.5.5 Еңбек ақыдан ұсталынатын ұсталымдардың есебі
- •5.6 Есеп айырысу-төлем ведомостілерін жасау
- •16 Кесте – Құрылыс ұйымдарында ай ішіндегі еңбек ақыны бөлу кестесі
- •5.7 Еңбек ақы бойынша резерв есебі
- •5.8 Еңбекке ақы төлеудің синтетикалық есебі
- •Бақылау сұрақтары:
- •5.1. Өндірісті материальды техникалық қамтамасыз етудің міндеттері
- •Жоспары:
- •Өндірісті техникалық дайындаудың мазмұны мен кезеңдері
- •Ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру
- •Өндірісті ғылыми-технолоигялық дайындау
- •Ғылыми – техникалық прогресс қазіргі дамудың факторы ретінде.
- •2. Ақпараттық-коммуникациялық төңкеріс жағдайындағы ұлттық мемлекеттердің даму ерекшеліктері.
- •3. Ақпараттық технологиялардың адам факторына әсері.
- •4. Ғылыми-техникалық және инновациялық саясаттардың қалыптасуы.
- •5. 2003-2015 Жж. Дейінгі Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық стратегиясы.
- •Ниокр-ды қаржыландыру жағдайлары мен көздері.
- •Индустриалды-инновациялық стратгегияны жүзеге асыруда қр даму институттарының рөлі.
- •Венчурлік кәсіпкерлікті ұйымдастыру мен дамытуды ынталандыру.
- •1. Ағындық өндірістің жалпы сипаттамасы
- •6.1. Еңбек ақының мәні және оған әсер ететін факторлар
- •1. Құрал-сайман шаруашылығынның мақсаты, міндеттері мен құрамы
- •Жөндеу шаруашылығының міндеттері мен құрамы
- •1. Энергетика шаруашылығының мақсаты, міндеттері мен құрамы
- •1. Көлік шаруашылығынның мақсаты, міндеттері мен құрамы
- •14.1. Жөндеу шаруашылығын ұйыдастыру.
- •15.2. Қойма шаруашылығын ұйымдастыру
- •Қойма шаруашылығы деп кәсіпорынның негізгі және қосалқы цехтарын материалды ресурстармен қамтамасыз ететін және сақтайтын қоймалар кешенін айтамыз.
- •5.1. Өндірісті материальды техникалық қамтамасыз етудің міндеттері
- •6.1. Еңбек ақының мәні және оған әсер ететін факторлар
- •9.1.Өндірістің экономикалық тиімділігінің мәні, критерилері және көрсеткіштері
- •10.1. Өндірісті ұйымдастырудың формалары.
- •11.1. Өндірісті шоғырландыру, өндірісті мамандандыру, өндірісті кооперациялау және өндірісті құрамдастыру.
- •12.1. Негізгі өндірісті ұйымдастыруды жетілдірудің мақсаты. Негізгі өндірісті ұтымды ұйымдастырудың принциптері.
- •13.1. Өндірістік цикл. Өндірістің типтері және оның техника – экономикалық сипаттамасы. Өндірісті ұйымдастырудың ағымдық әдісі.
- •14.1. Жөндеу шаруашылығын ұйыдастыру.
- •15.2. Қойма шаруашылығын ұйымдастыру
- •Қойма шаруашылығы деп кәсіпорынның негізгі және қосалқы цехтарын материалды ресурстармен қамтамасыз ететін және сақтайтын қоймалар кешенін айтамыз.
4.2.3 Материалдық қоларды бағалаудың басқа да әдістері
Өндіріске жіберілетін материалдық қорлардың нақты өзіндік құндары келесі бағалу әдістері арқылы анықталады:
орташа құн әдісі;
ФИФО;
арнайы есептеу әдісі.
Материалдық қорлардың орташа құнын анықтау үшін есепті мерзімнің басындағы материалдардың қалдық көлеміне (натуралдық өлшеммен) есепті мерзімнің ішінде алынған материалдардың көлемін, ал есепті мерзімнің басындағы құнына - түскен материалдардың құнын қосады. Материалдар бірлігінің орташа құны олардың жалпы құнын (есепті мерзімінң басындағы баланс пен сатып алынғаны) жалпы санына бөлу (есепті мерзімінң басындағы баланс пен сатып алынғаны) арқылы анықталады. Қорлардың шығысы (сатылуы) осы алынға орташа құнмен көрсетіліп, есепті мерзімінің соңында сатылған өнімнің жалпы өзіндік құнына қосылады.
Орташа құн әдісінің артықшылығы болып сатып алу бағаларының тез ауытқуы кезінде сатылған өнімнің өзіндік құнын тұрақтандырып отырады, сонымен қатар сатылған қорлардың партиялық есебін жүргізудің қажеттілігі болмайды.
6 Кесте – Орташа құн әдісі бойынша материалдарды бағалауды есептеу
А – материалы
Күні |
Сатып алынғаны |
Сатылғаны |
Қалдығы |
||||||
саны |
бағасы |
сомасы |
саны |
бағасы |
сомасы |
саны |
бағасы |
сомасы |
|
01.01 |
|
|
|
|
|
|
90 |
3 |
270 |
04.01 |
80 |
7 |
560 |
|
|
|
90 80 барлығы 170 |
3 7 орташа құн 4,9 = (830:170) |
270 560 барлығы 830 |
08.01 |
|
|
|
80 |
4,9 |
390 |
90 |
орташа құн 4,9= 440:90 |
830-390=440 |
10.01 |
100 |
8 |
800 |
|
|
|
190 |
орташа құн 6,5=1240:90 |
440+800=1240 |
13.01 |
|
|
|
100 |
6,5 |
650 |
90 |
орташа құн 6,6=590:90 |
1240-650=590 |
20.01 |
100 |
10 |
1000 |
|
|
|
190 |
орташа құн 8,4=1590:190 |
590+1000=1590 |
27.01 |
|
|
|
80 |
8,4 |
110 |
110 |
орташа құн 8,3=918:110 |
1590-672=918 |
Сатылған қорлардың құны 1712 Сатылмаған қорлар қалдығының құны 918 |
|||||||||
ФИФо әдісімен материалдық қорларды бағалау кезінде олардың алғашқы кезекте кіріске алынғандарының өзіндік құны бойынша бағалау әдісі болып табылады. ФИФО әдісі материалдық құндылықтардың ағымдағы құнына жақын келетін қүнды береді және жүйеленген, объективті болып саналады. Бұл әдіс қағидасы бойынша материалдық қорлар бірінші кезекте кірісіке алынғаны, алғашқы болып шығыс етіледі деп есептелінеді.