
- •Г.И. Ватаманова, ж.Г. Сизева, е.Н. Ярошенко
- •Условнöй пасъяс
- •Сочетание тч, дч, чч
- •Словарь на тему «Летний отдых»
- •Пöла-мачöн ворсöм.
- •Гожся лунö.
- •Медводдза чери.
- •Сёян-юан. Сёян-юан лавкаын. Сёянінын.
- •Пöкрöв лун – вöралысьяслöн праздник.
- •Чöскыд вöлöга.
- •Чöскыд шыр.
- •Ми пöжасям.
- •Пувъя юм.
- •Пызя пув.
- •Картупеля тшак.
- •Сола тшак нöкйöн.
- •Грамматика
- •Грамматика
- •Асланьыс.
- •Коми республикаса каналан пасъяс
- •Канпас.
- •Дöрапас.
- •Коми республикалöн каналан кып.
- •Миян школа.
- •Школа йылысь сьыланкыв
- •Медся колана школа.
- •Серамбана кывбур
- •Велöдчöм йылысь шусьöгъяс.
- •Велöдчöм йылысь анекдотъяс.
- •Тувсов уджъяс (тöждъяс). Кадакыв. Локтан кад.
- •Тувсов луныд во чöж вердас
- •Воисны сьöд ракаяс.
- •Тема «Паськöм»
- •Лыдакыв
- •Паськöм.
- •Пань-кань.
- •Маръямоль.
- •Нюр вылын вотчигöн.
- •Пелысь пу.
- •Бурдöдчан быдмöгъяс.
- •Лежнöг.
- •Водз чеччö да этша печкö.
- •Финн шусьöгъяс.
- •Финн нöдкывъяс.
- •Иван Ильич Белых.
- •Выль пась.
- •Соссяна кадакывъяс
- •Сёян-юан лавкаын.
- •Паськöм лавкаын.
- •Одежда. В промышленном магазине. Покупки. Подарки. Сувениры. Названия магазинов.
- •Лавка-сь тюни каньлы босьті.
- •Тема: День рождения
- •Чужан лун.
- •Кадакывлöн тшöктана форма артмöм. Гöсьтъяс.
- •Тупöсь нянь.
- •Праздник пызан.
- •Праздниквывса пазын сайын.
- •Мый вöзйöны сёйны кодзувъяс?
- •Солнечный салат.
Сёян-юан. Сёян-юан лавкаын. Сёянінын.
Кыввор:
вузасьны – продавать вузасьысь – продавец вузасянін – магазин йöв – молоко лавка – магазин пызь – мука рок – каша |
сёянін – столовая сёян-юан – продукты тасьті-пань – посуда улльöв – кефир, простокваша шыд – суп шыдöс – крупа юмовтор – сладости |
Лыддьöй «Алöй лента» романысь юкöн. Висьталöй, мыйöн чöсмöдлісны гöстьясöс важöн Пöкрöв лунö? Мыйöн чöсмöдланныд ті гöсьтъясöс?
Пöкрöв лун – вöралысьяслöн праздник.
Марпа лöсьöдіс сёйны – вольсаліс еджыд пызандöра, ваяліс пирöгъяс да шаньгаяс, паськöдіс пызан шöрö черинянь. Дерт, эськö первой чай юны бурджык, да самöварыс абу, а йöзлысь талун он босьт, аслыныс колö.
– Пуксьöй, гöсьтъяс, сёйыштöй няньöн-солöн.
Марпа век пöттшуйтіс да котраліс пачводзсянь пызан дінö. Майбыр, сылöн эм мыйöн гöститöдны, ставсö чöжöма праздник кежлö: разнöй яй – сьöла, тар, дозмöр, кöч жаритöма и пöжалöма, сэсся налим нек, кык пöлöс чомöр, кык пöлöс ляз – льöмйыс и чöдйысь, кык пöлöс блин, кык пöлöс селянка, мырпома йöв, öмидза йöв. Вотöсъяссö Марпа кöтöдöмö видзöма. И медбöрын – йöла кисель. Гöсьтъяс сёйисны и шензисны.
– Быдтор жö нин лöсьöдöма Марпуш.
– Да öд ставыс сэтшöм чöскыд.
– Да ставыс сідзи-й сылö вомад.
В. Юхнин серти
селянка – солянка
чомöр – традиционное кушанье, подаваемое на празднике; приготовляется из толокна или ячменной муки на масле
ляз – кисель, приготовляемый на солоде из толченных или молотых ягод
Рисунок: В продуктовом магазине.
– Мый ті ньöбанныд?
– Меным, пöжалуйста, литра джын йöв, нöк доз, рудзöг нянь, сов пачка да кило джын ирис.
– Пöжалуйста, тіянсянь 80 шайт 20 кöпейка.
Öта-мöд костын ворсам лавкаысь. Öти тіян пиысь – вузасьысь, мöд – ньöбасьысь.
Чöскыд вöлöга.
– Öльöш, мыйöн тэ менö тöрыт чöсмöдлін?
– Вай заводит тэ менсьым сёян-юансö лыддьöдлыны, а ме – тöдан кö, кута шуавны «сідз». Лöсьöдчим?!
– Чöсмöдлін пувъя юмöн?
– Сідз!
– Чöсмöдлін чериняньöн?
– Сідз!
– Чöсмöдлін азя шыдöн?
– Сідз!
– Чöсмöдлін лязйöн?
– Сідз!
– Чöсмöдлін кос паренчаöн?
– Сідз!
– А талун тэ мыйöн менö вердін?
– Масьтöм яйöн!
– Мый нö сійö сэтшöмыс?! Ме первойысь на кыла татшöм сёянторсö. Кыдз нö тэ сійöс вöчин?
– Свежöй сьöлаысь вöчи. Медводз ме кушті пара сьöла, сöмын энь сьöлаяссö. Ай сьöлалöн голяас эм сьöд чут, а эньыслöн абу. Айсö оз масьтыны, яйыс чорыд, а эньыслöн яйыс – быттьö вый. пытшкöссö шыбиті понлы, а куш яйсö пукті пу ворйö да чирсі-крöшиті тяпканöн. Пукті öти лук, пань нöк, неуна сов, гудралышті – и сёяныд дась! Кывтö ньылыштан татшöм вöлöгасьыд! Ок, кутшöм азыма сёйсьö татшöм чöсмöгыд!
– Сідзкö, сійöс уль яйысь, уль пöткаысь вöчин?
– Сідз, сідз! Видлін тай… Эз öмöй кажитчы?!
– Кажитчис, сэтшöм чöскыд!
Кыввор:
азыма – с аппетитом
вöлöга – пища
куштыны ощипать, оголять, выпотрошить
тяпкан – сечка
уль – сырой
Вочавидз:
– Мыйö чöсмöдліс Öльöш Öнтöнöс?
– Мыйöн Öльöш вердіс талун Öнтöнöс?
– Кыдзи дасьтыны масьтöм яй?
– Корсьöй челядькостса сёрниысь колян када кадакывъяс.