Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Учебник[1]. 6 кл..doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
458.75 Кб
Скачать

Сёян-юан. Сёян-юан лавкаын. Сёянінын.

Кыввор:

вузасьны – продавать

вузасьысь – продавец

вузасянін – магазин

йöв – молоко

лавка – магазин

пызь – мука

рок – каша

сёянін – столовая

сёян-юан – продукты

тасьті-пань – посуда

улльöв – кефир, простокваша

шыд – суп

шыдöс – крупа

юмовтор – сладости

Лыддьöй «Алöй лента» романысь юкöн. Висьталöй, мыйöн чöсмöдлісны гöстьясöс важöн Пöкрöв лунö? Мыйöн чöсмöдланныд ті гöсьтъясöс?

Пöкрöв лун – вöралысьяслöн праздник.

Марпа лöсьöдіс сёйны – вольсаліс еджыд пызандöра, ваяліс пирöгъяс да шаньгаяс, паськöдіс пызан шöрö черинянь. Дерт, эськö первой чай юны бурджык, да самöварыс абу, а йöзлысь талун он босьт, аслыныс колö.

– Пуксьöй, гöсьтъяс, сёйыштöй няньöн-солöн.

Марпа век пöттшуйтіс да котраліс пачводзсянь пызан дінö. Майбыр, сылöн эм мыйöн гöститöдны, ставсö чöжöма праздник кежлö: разнöй яй – сьöла, тар, дозмöр, кöч жаритöма и пöжалöма, сэсся налим нек, кык пöлöс чомöр, кык пöлöс ляз – льöмйыс и чöдйысь, кык пöлöс блин, кык пöлöс селянка, мырпома йöв, öмидза йöв. Вотöсъяссö Марпа кöтöдöмö видзöма. И медбöрын – йöла кисель. Гöсьтъяс сёйисны и шензисны.

– Быдтор жö нин лöсьöдöма Марпуш.

– Да öд ставыс сэтшöм чöскыд.

– Да ставыс сідзи-й сылö вомад.

В. Юхнин серти

 селянка – солянка

чомöр – традиционное кушанье, подаваемое на празднике; приготовляется из толокна или ячменной муки на масле

ляз – кисель, приготовляемый на солоде из толченных или молотых ягод

Рисунок: В продуктовом магазине.

– Мый ті ньöбанныд?

– Меным, пöжалуйста, литра джын йöв, нöк доз, рудзöг нянь, сов пачка да кило джын ирис.

– Пöжалуйста, тіянсянь 80 шайт 20 кöпейка.

 Öта-мöд костын ворсам лавкаысь. Öти тіян пиысь – вузасьысь, мöд – ньöбасьысь.

Чöскыд вöлöга.

– Öльöш, мыйöн тэ менö тöрыт чöсмöдлін?

– Вай заводит тэ менсьым сёян-юансö лыддьöдлыны, а ме – тöдан кö, кута шуавны «сідз». Лöсьöдчим?!

– Чöсмöдлін пувъя юмöн?

– Сідз!

– Чöсмöдлін чериняньöн?

– Сідз!

– Чöсмöдлін азя шыдöн?

– Сідз!

– Чöсмöдлін лязйöн?

– Сідз!

– Чöсмöдлін кос паренчаöн?

– Сідз!

– А талун тэ мыйöн менö вердін?

– Масьтöм яйöн!

– Мый нö сійö сэтшöмыс?! Ме первойысь на кыла татшöм сёянторсö. Кыдз нö тэ сійöс вöчин?

– Свежöй сьöлаысь вöчи. Медводз ме кушті пара сьöла, сöмын энь сьöлаяссö. Ай сьöлалöн голяас эм сьöд чут, а эньыслöн абу. Айсö оз масьтыны, яйыс чорыд, а эньыслöн яйыс – быттьö вый. пытшкöссö шыбиті понлы, а куш яйсö пукті пу ворйö да чирсі-крöшиті тяпканöн. Пукті öти лук, пань нöк, неуна сов, гудралышті – и сёяныд дась! Кывтö ньылыштан татшöм вöлöгасьыд! Ок, кутшöм азыма сёйсьö татшöм чöсмöгыд!

– Сідзкö, сійöс уль яйысь, уль пöткаысь вöчин?

– Сідз, сідз! Видлін тай… Эз öмöй кажитчы?!

– Кажитчис, сэтшöм чöскыд!

Кыввор:

азыма – с аппетитом

вöлöга – пища

куштыны ощипать, оголять, выпотрошить

тяпкан – сечка

уль – сырой

Вочавидз:

– Мыйö чöсмöдліс Öльöш Öнтöнöс?

– Мыйöн Öльöш вердіс талун Öнтöнöс?

– Кыдзи дасьтыны масьтöм яй?

– Корсьöй челядькостса сёрниысь колян када кадакывъяс.