Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
9_klass_Dunie_shpory.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
871.94 Кб
Скачать

§14. Үндістан 1915-1941 жж.

І. І дүниежүзілік соғыс жж. Үндістан

  1. Халық жағдайы

    Сала

    Тарихи фактілер

    Халық жағдайы

    1915-1916 жж. алтын сақиналарды, жүзік-сырғаларды жинап алу науқаны жүрді. Жұмыс уақыты 12-14 сағат.

  2. Үнді халқының ұлт-азаттық қозғалысы.

Жыл

Ұлт-азаттық қозғалысындағы оқиға

1916 ж.

Оңтүстік Африка Одағынан Ганди оралды. Гандидің ұсынған күрес түрі – сатьяграха. (күш қолданбай қарсыласу немесе ақиқаттағы батылдық).

1917-23 жж.

Революциялық күрес бүкіл Үндістанға тарады.

ІІ. Ағылшындардың Үндідегі екі-жүздік саясаты, заңдар.

Жыл

Заңның атауы

Мәні

1919 ж.

Монтегю-Челмсфорд

Жергілікті және орталық өкімет қызметіне үнділіктерді қатыстыра бастады.

1919 ж.

Роулетт заңы

Полицияға, өкіметке қарсы шыққандарды абақтыға отырғызу, оқ ату құқығын берді.

ІІІ. Үнді халқының ұлт-азаттық қозғалысы. 1919-1930

Жыл

Қозғалыстың атауы

Ағылшындардың әрекеті

Немен аяқталды

1919

6 сәуір

Хартал (жаппай ереуіл)

1919 ж. 13 сәуірде оқ атты. Амритсар қаласында 1 мың адам өлді.

1920-22 жж.

Алғашқы жалпыүндістандық азаматтық бағынбаушылық

ҮҰҚ қатары 10 млн. адамға жетті. Мұсылмандар арасында халифат қозғалысы өрістеді.

1930-31 жж.

Екінші жалпы-үндістандық азаматтық бағынбаушылықКөрінісі – «Тұз жорығы».

Ағылшындар Ганди, Неру т.б. абақтыға жапты. Жалпы 60 мың адам қамауға алынды.

1935 ж. Үндістанды басқару туралы акт-конституция енгізілді.

IV. ІІ дүниежүзілік соғыс кезіндегі Үндістан. Саяси партиялардың қызметі.

Партия

Қызметі

МЛ (мұсылман лигасы)

1940 ж. елді екі мемлекетке бөлу туралы шешім қабылдады.

ҮКП (Үнді коммунистік партиясы)

1925 ж. құрылды, астырын қызмет атқарды.

§15. Иран. Ауғанстан.

І. І дүниежүзілік соғыс жж. Иран.

Иран бейтараптық саясат жүргізді.

Жыл

Ирандағы оқиғалар

1915 ж.

Англия мен Ресейдің құпия шарты. Иран екі ықпалды аймаққа бөлінді.

1917 ж.

Иранды 3 ел бөлісті. Оңтүстікте-ағылшындар, батысында- немістер, солтүстікте-орыстар.

ІІ. Иран халқының ұлт-азаттық қозғалысы. 1919-21 жж.

Мемлекет

Иранға қатысты саясаты

Англия

1919ж – Ағылшын-Иран шарты. Шарт бойынша Иран Англияның қамқорлығына алынды.

Кеңестік Ресей

1920 ж. Иранда Гилян республикасы жарияланды. Оның төрағасы – Көшек хан болды.1921 ж. 4 тамызда Гилян Республикасы Гилян Кеңес Республикасы болып жарияланды.

ІІІ. Иранның 1925-45 жж. дамуы.

1925 ж. Каджар әулеті биліктен кетіп, шах тағына Реза Пехлеви отырды.

Саясат бағыты

Пехлевидің әрекеттері

КСРО мен Англияның саясаты

Сыртқы саясат

Реза шах үкіметі Германия мен жақын-дасты.

1941 ж.12 шілдеде Англия мен КСРО арасында «Германияға қарсы соғыста бірігіп әрекет жасау» шартына қол қойылды. 25 тамызда КСРО Иранның солтүстігін, Англия оңтүстігін басып алды. Бұл оқиға «Шахривар оқиғасы» деп аталады.1943 ж. Иран Германияға соғыс жариялады.

IV. 1918-45жж. Ауғанстан

Хандар

Ішкі саясаты

Сыртқы саясаты

Аманулла (1919-29 жж.)

«Жас ауғандықтар» ұйымының өкілі болды. 1919 ж. тәуелсіздік жариялады. Оны Кеңес үкіметі мойындады (1919 ж.) 1921 ж. құлдық жойылды. 1923 ж. Конституция қабылданды.

Нәдір хан (1929-73 жж.)

1931 ж. КСРО – мен бейтараптық және өзара жауласпау келісіміне келді.

16. Түркия

І. Түркия (1918-20 жж.)

Жыл

Оқиға

1920 ж.

Түркияның тәуелсіздігі жарияланды

ІІ.Кемалдың қызметі

Жыл

Оқиға

1905 ж.

«Жас түріктер» ұйымымен жақындасты. «Ватан» саяси үйірмесін құрды.

ІІІ. Ресей-Түркия келісімдері

1921 ж. 16 наурызда Кеңес-Түркия «достық ж/е өзара көмек туралы» келісіміне қол қойылды.

IV. Түркиядағы революцияның жеңісі

Жыл

Оқиға

1921 ж.

Сакария шайқасы

1922 ж.

Ақырғы сұлтан V Мехмет елден қуылды.

1924 ж.

Лазанна конференциясы. Түркияның тәуелсіздігін мойындады

V. Кемалдың реформалары

Жыл

Реформа

1923 ж. сәуір

Республикалық Халықтық Партия құрылды.

1923 ж. 29 қазан

Түркия Республикасы жарияланды

1923 ж. 13 қазан

Астана Анкараға көшірілді

1924 ж. наурыз

Халифат жойылды

1924 сәуір

Жаңа Конституция қабылданды

1925 ж.

Біркелкі ақша салығы енгізілді

1926 ж.

Азаматтық заң жинағы қабылданды

1925

Латын алфавитіне көшу

1934

Фамилия енгізу қабылданды.

VI. Түркияның сыртқы саясаты (30жж)

Жыл

Сыртқы саясаттағы қадам

1932 ж.

Түркия Ұлттар Лигасына қабылданды.

1936 ж.

Монтре конференциясы. Босфор мен Дарданелл бұғаздары Түркияға қайтарылды.

VІІ. ІІ дүниежүзілік соғыс жж. Түркия.

Жыл

Оқиға

1941 ж.

Германия мен Түркия арасында Достық туралы шартына қол қойылды

1943 ж.

Англия, АҚШ одағымен жақындасу басталды.

1945. 23ақпан

Түркия Германияға соғыс жариялады.

1945 ж. наурыз

Кеңес-Түрік бейтараптық келісімі жойылды. Бұл келісім 1925 ж. қабылданған еді

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]