4) Араб елдерінің белгілі билеушілері.

Ел

Тәуелсіздік жолындағы қадамдар

Ливия

1. 1946 ж – Ұлттық партия, Ерікті ұлттық блок, Біріккен Ұлттық майданы құрылды;

2. 1951 ж Ливия тәуелсіз корольдік болып жарияланды. Король – Сенусси.

Тунис

1.1954 ж. Мендес – Франс үкіметі (Франция) Туниске ішкі автономия берді;

2. 1956 ж 20 науырызда Тунис тәуелсіздік алды.

Мавритания

1. 1960 ж. Мавритания Франциядан тәуелсіздік алды.

Джибути

1. 1977 ж. Джибути Франциядан тәуелсіздік алды.

Алжир

1. 1958 ж. Алжир Республикасы жарияланып, оның Уақытша үкіметі құрылды.

2. 1962 ж. Алжир Франциядан тәуелсіздік алды. Алжир халқы азаттық күресте 1 млн адам жоғалтты.

Ел

Президент, Партия

Ішкі саясат

Сыртқы саясат

Алжир

Бен Белла

1962 – 65 жж.

Бумедиен

1965 – 78 жж.

Бенжедид 1978 – 92 жж.

1991 ж. парламент сайлауында Ислам құтқару майданы жеңіске жетті. Бірақта үкімет Ислам құтқару майданын жауып тастады. Елде азамат соғысы басталды.

Зеруаль 1996 – 99 жж

1997 ж. қарулы қимылдарды тоқтату туралы келісім жасалды.

Бутефлика 1999 ж. бастап

Марокко

ІІ Хасан (сұлтан) 1999 ж қайтыс болды

Абдалла (сұлтан) 1999 ж таққа отырды.

Тунис

Бургиба 1956 – 87 жж

Бин Әли 1987,89,94,99,2004 жж президент болды

1989 ж. Тунистің бастамасымен Араб Магрибінің Одағы құрылды.

Ливия

Кадаффи 1969 ж бастап

Кадаффиді билікке әкелген ұйым: «Еркін жас офицер – социалистер» (1964 ж. құрылды). Кадаффидің теориясы : «Үшінші әлем». Оның мәнісі: революциялық ислам және араб ұлтшылдығы. Мақсаты: джамахирия (тікелей халық билігін) құру. 1977 ж. ел аты Социалистік – Халықтық Ливия араб джамахириясы болып өзгертілді.

1980 ж. Локерби деревнясының үстінен ұшып бара жатқан АҚШ ұшағын ливиялықтар атып түсірді. 2003 ж. бастап Кадаффи Батыспен жақындаса бастады. 2003 ж. Ливия ядролық жоспардан бас тартты

Судан

2003 – 2005 жж. Дарфур провинциясында тайпалық қақтығыстар болды.

Суданның мұнайына Қытай қызығушылық танытуда.

Кезең

Сипаттама

1940 – 50 орт.жж

Алғашқы күрес қадамдарының басталуы.

1950 орт – 60 жж

1960 ж. отаршылдық жүйеге балта шабылды, өйткені осы жылы 17 ел тәуелсіздік алды.

1960 – 70 жж

Гвинея – Бисау, Ангола, Мозамбик, Зимбабве тәуелсіздік алды.

1980 – 90 жж

Намибия, Эритрея тәуелсіздік алды. ОАР – да апартеид (нәсілшілдік) құлады.

Жыл

Саяси, экономикалық дамуы

Нигерия. 100 млн халық тұрады.

1960 ж – 90 жж - әскери төңкерістер кезеңі. 1999 ж. азаматтық билік орнады.

Зимбабве

27 ж. билікте Мугабе болды. 2008 ж. сайлауда жеңілсе де, өз жеңілісін мойындамай орнында қалды.

Мадагаскар

1975 – 2001 жж. Рацирака президент болды.

ОАР

Қазақстанның осы елмен ғана елшілік байланысы бар (Африкада)

Руанда және Бурунди

1990 ж. бұл елдердегі хуту мен тутси тайпалары арасындағы қақтығыстан 1,5 млн адам өлді.

Жыл

Реттелген мәселелер

1946-47

1. Германияның одақтастарымен бітім жасалды.

2. Германияның шығыстағы жері КСРО мен Польшаға берілді

3. Италия Африкадағы отарларынан бас тартты

4. Германия төртке бөлінді.

1945 ж.

26 маусым

Бірікккен Ұлттар Ұйымы құрылды. Оған 51 мемлекет енді.

1951

Сан-Франциско бітіміне қол қойылып, Жапонияның егемендігі қайтарылды. КСРО қатыспады.

1949

НАТО құрылды

1955

Варшава шарты ұйымы құрылды. НАТО мен Варшава шарты ұйымы «қырғиқабақ соғыстың» негізгі орталықтарына айналды

Жыл

Оқиға

1947 ж.

Палестина жерінде еврей мен араб мемлекеттерін құру туралы БҰҰ-ның шешімі

1948 ж.

Израиль мемлекеті құрылды. 1-ші араб-израиль соғысы. Таяу Шығыс жанжалы туындады. Ол осы күнге дейін реттелмеген

Соғыс, шарт, жанжал

Жүруі, шешілуі

АҚШ-Вьетнам соғысы

1965-73 жж. АҚШ 68 мың адам жоғалтты

Қытай-Үндістан шекара қақтығысы

1959,62 жж. болды Гималай тауларында

Куба дағдарысы

1962 ж. болды. Араласқан елдер-АҚШ, КСРО. АҚШ өз зымырандарын Түркиядан алып кетті

Мәскеу шарты

1963 ж. тамызда Мәскеу қаласында ядролық сынауларды 3 салада тоқтату туралы шарт жасалды.

Чехословакия дағдарысы

1968 ж. болды. КСРО сыбайластарымен Чехословакияға басып кіріп, ел басшылығын ауыстырды. КСРО, Венгрия, ГДР басып кірді.

Хельсинки

1975 ж. 1 тамызда Еуропаның 33 елі ынтымақтастық туралы акт қабылдады.

Жыл

Соғыс

1998 ж.

АҚШ Ираққа қарсы шабуыл жасады. АҚШ әскери операциясының атауы «Шөл дала түлкісі».

Жыл

Реттелген жанжалдар

1980-90 жж

Англия-Аргентина. Намибия мәселесі шешімін тапты.

1990 жж. ортасы

Камбоджа мәселесі реттелді

Жыл

Келісім

1986 ж.

Ядролық қаруды таратпау туралы келісім жасалды. Оған қосылмағандар: Израиль, Үндістан, Пәкістан

1989 ж.

Вена қаласындағы Еуропадағы қарапайым қаруларды қысқарту туралы шартқа қол қойылды

Жанжал

Қалай жүрді

Немен аяқталды

1-ші Ресей - шешен соғысы

1994-96 жж. болды

Хасавюрт келісімімен аяқталды

Екінші Ресей -шешен соғысы

1999 ж. болды. Басаев пен Хаттабтың Дағыстанға жорығынан басталды

Ресей-Грузия

2008 ж. тамызда болды

Абхазия мен Оңтүстік Осетия тәуелсіздіктерін жариялады. Олардың тәуелсіздігін Ресей, Венесуэла, Никарагауа ғана мойындады.