3.4.Ресейдегі холдингтерді нормативті – заңдармен реттеу

Қазіргі кезде Ресейдені холдинг туралы заң жоқ. Холдингті қатынастарды реттейтін заңды бір ғана құжат 05.12.92. номер 1392 қаулысы. Оған бөлек Р.Ф. президенттің 05.12..93 номер 2096 қаржылық – өндірістік топтар мен оларға құру реттері” туралы қаулысы. Алғашқы құжат уақытта сипатта және акционерлік қоғамның түр өзгерісі болатын мемлекеттік меншіктегі мекемелерге ғана қатысты. Екіншісі, айтарлықтай толыққанды, онда уақыт шектелмеген, бірақ холдингтің нормативті заңдарын толық ала алмаған. Сондықтан жоғарыда айтылған нормативті заңдарды холдингті қалыптасыруға аса сақ болуы қажет; Осыған қоса қазіргі таңда Ресейде аталмыш құрылымдарды пайда етуді шектейтін принципиалды заң жоқ.

Холдингтер туралы уақытша ережелер алты бөлімнен тұрады:

1. жалпы ережелер

2. холдинг компанияларын пайда етуге шектеу

3. қаржылық холдинг компаниялары

4. холдинг компанияларының оқу орындары

5. мекемелерді жұту, қосу және т.б.

6. қортынды ережелер.

(1.2) ережесінде көрсетілгендей, аталмыш құжаттың талабы барлық капиталының 25% мемлекетте болатын холдинг компанияларға қатысты. Сәйкесінше, аталмыш шарт орындалмаған жағдайда құжат талаптары нұсқаулық сипатта болады.

Холдинг компаниялары өздерінің дочерной өндірістерімен бірігіп ашық түрдегі акционерлік қоғам құрады. Холдинг компаниясы басқа бір өндірістің дочерной компаниясы болуы мүмкін . Холдинг құрамындағы дочерной крмпания акция пакет көп болса да, кепілдік пен тырысты қоса есептесе де холдинг компаниясының акциясын иелене алмайды.

Екінші бөлімде холдинг компаниясын құруды шектеуге байланысты сұрақтарды қарастырғанбыз. Алдымен холдинг компаниясы РФ монополияға қарсы және жаңа экономикалық құрылымдарды немесе территориялық органдарды қолдау мемлекеттік комитетінің келісіммен құрылды. Холдинг компаниясы құрылымайды, егер, ол жаңа өнім түрін монопалдайтын болса.

24 % көрсетілгендей компаниясын келесідей қызмет түлерінде құруға рұқсат етілмейді:

• материалды – техникалық мақсаттағы тауарлар ментұтынушы тауарларды сатуды;

• ауыл шаруашылығында , ауыл шаруашылық өнімдерін өңдеуге және ауыл шаруашылығын өндірістік – техникалық қамтамасыз етуде;

• транспортта халықаралық тасымал жасайтын басқасында темір жол, құбыр жолдары.

Аталым шектеулер ешқандай да таңғалдырмайды. Бәріне белгісі холдинг компаниялары тұрақты нарықтық түзізіліп және зор инвестициялық қасиетке ие. Неліктен, мысалы , осындай ауыл шаруашылығын өңдейтін компаниялар құруға болмайды? Аталмыш кәсіпорын сондай сәтті, әрі оғанинвестиция қою қажет емес пе екен? Шындығында, осындай кәсіпорындар үлкен мемлекеттік дотацияның себебінен күнкөруде.

Тағы сұрақ пайда болады: Холдингтің бір дочерной компаниясы ретінде транспорттың автомобильді түрімен арнайы жүктерді тасымалдайтын компанияны жатқызуға болады ма? Айтатын нәрсе, транспорт мекемесі қайта құрылады және мемлекеттік емес болады. Бізге анығы, уақытша ережелер жиынтығы мұндай мекемелер үшін жүрмейді, бірақ аталмыш пунктінің аса жайылып кетуі мұндайда талқылауға жібере береді. Іс жүзінде қиындықтар туындануы үшін холдинг компанияларын құруға аталмыш сұрақтарды мемлекет, жергілікті органдардың араласуымен шешеді, мұның өзі ұзақ уақыт пен көп материалдық ресурстарға

Үшінші бөлім - қаржылық холдинг сұрақтарын қарастырады. Қаржылық холдингтер дегеніміз капиталының 50% жоғарысын басқа да қаржылық активтердің бағалы қағаздарды құрайтын холдинг түрі.Қаржылық холдингтің активі құрамына тек бағал қағаздары мен басқа да қаржылық активтер кіреді, сонымен бірге басқару аппаратының бірқалыпты жұмыс істеуіне қажетті мүліктер кіреді. Қаржылық холдинг компаниялары инвестиция қызыметіменайналысуға құқылы, бірақ басқа қызмет түрлеріне тиым салынады.

Төртінші бөлім - мемлекеттік мекемелер есебінен жайда болған холдинг компанияларының оқу орындарының механизміне арналған.Біз оны қарастырмаймыз

Бесінші бөлім - өнеркәсіптің қосылуы, ығысу және жұтылуын қарастырады.Бір мекеменің екінші бір мекемені жұтуы дегеніміз оны бақылау пакет акциясын иелену деген сөз. Бұл кезде жұтушы мекеме холдинг компаеиясы болады, ал жұтылушы – дочерной мекеме болады.Жұтылу мен ығысу жағдайларын болдырмайтын шарттарды да қарастырамыз. Қаржы холдингісі мен оның дочерной мекемесінің ығысуы рұқсат етіледі, егер бағалы қағаздар менқаржылық активтердің компаеия капиталында 50% аспаса. Мекемелердің ығысуына қажетті ережелер, олардың қосылуын да тиісті.

Қортындысында ережеде көрсетілгені холдинг компаниялары әрбір квартал сайын өзінің балансын, кіріс пен шығыс есебін, оларға қарайтын мекемелер акциясын РФ мемлекеттік мүлік камитеті бекіткен формада жалпы халыққа жария етіп тұруы керек.(6.1) Егер холдинг 5% жоғары акциясыналып – сатса, ол туралы мәлімет бір апта көлемінде міндетті түрге басылып шығуы керек. Көрсетілген мәліметтер коммерциялық құпияға жатпайды.

Сараптауымызды аяқтай келе, айтатын нәрсе, уақытша ережелер, холдинг құруға көптеген шектеулер жасай отырып, іс – жүзінде оның дұрыс жұмыс жасау механизмнің қалыптасыуына мүмкіндік бермейді. Болашақтар күтерміз, олда холдингтің нарықта еркін жұмыс жасауына жол ашатын ережелер жасалынатын шығар.

Ережеде көрсетілгендей, мемлекет қаржылық - өндірістік топтардың қалыптасуын қолдайды. Оны РФ монополияға қарсы камитеті ғылыми, өндірістік, қорғаныс және экспорттың потенциал салаларын бақылайды.