Залда жиһаздарды орналастыру

Залдағы жиһаз интерьердің бір элементі болып табылады. Жиһаздарды орналастыру кезінде зал конфигурациясын (тіктөртбұрышты, квадрат, дөңгелек) есіктер, терезелер, бағаналар, эстрада және т.б орналасуын ескереді.

Залдар ыңғайлы көріну үшін және демалуға ынғай таныту үшін үстелдерді шахмат ретте, ассиметриялы, диагональ бойынша, қатарлап орналастырады.

Залда әртүрлі өлшемді және пішінді үстелдерді қолданғанда, үстелдерді орналастырудың құрама әдісін қолданады. Үлкен ауданды залдарда қабырғалық биік арқалы дивандар мен әртүрлі пішінді үстелдерді қолданып, жиһаздарды каре әдісімен орналастырады.

Үстелдерді негізгі және қосымша өтпелі жолдармен бөлінген қызмет көрсету аймағында орналастырады. Негізгі өтпелі жолдар ені зал сиымдылығы ескеріп, 1,2-ден 4,5 м дейін шекте орнатылады. Қосымша өтпелі жолдар тұтынушылар ағынын тарату үшін қажет, олардың ені 0,9-дан 1,2 м дейін шекте орнатылады. Өтпелі жолдар ені орындықтар, креслолар арқасы арасындағы қашықтықпен анықталады.

Қабырғалар жанында және бағаналар жанында үстелерді диагональ бойымен орналастыған жөн, бұл қызмет көрсетуде ыңғайлылық туғызады. Тіктөртбұрышты үстелдерді көбінесе қабырға жанында, дөңгелек және квадрат үлестерді зал ортасында қояды.

Үстелдерді кіре беріс есікпен бір жолда орналастыру ұсынылмайды. Қабырғадан 10-20 см қашықтықта орналастырады, орындықтардың отырғыш шеті үстел шетімен бір орналасатындай етіп қояды.

Даяшылар жұмысы ыңғайлы болу үшін залда серванттар, қосалқы үстелдер қойылады, оларды қабырға, бағана жанында, бұрышта орналастырған жөн.

Ыдыстар мен аспаптарды алу және дайындау реті

Қоғамдық тамақтану кәсіпорындарда ыдыстар, аспаптар, ас жаулықтар сақталуына жауапкершіліктің екі түрі бар: индивидуалды және бригадалы.

Индивидуалды түрде әрбір жұмысшының дербес жауапкершілігі қарастырылады. Даяшы сервис және ас жаулықтар бөлмесінен ведомость бойынша распискаға ас ыдыстар, аспаптар, ас жаулықтар алады.

Бригадалық жауапкершілікте ыдыстарды, аспаптарды және ас жаулықтарды ведомость бойынша распискаға метродель, даяшылар бригадирі немесе бас даяшы алады. Ыдыстар, аспаптар, ас жаулықтар алған кезде олардың сапасына көңіл аудару керек. Ыдыс шытынамаған, сынбаған, аспаптар- деформацияланбаған, майлықтар, дастарқандар, қол орамалдар- таза, крахмалданған, үтіктелген болу керек.

Дастарқан жаю алдында даяшылар белгілі-бір ережелерді қадағалап, ыдыстар мен аспаптарды сүлгілермен сүрту (жылтырату) керек. Тәрелкелерді сүрту кезінде шетін сол қолмен сүлгі арқылы ұстап, оң қолмен біртіндеп айналдыра отырып, сүлгінің екінші ұшымен сүртеді. Аласа аяқты шыны ыдысты аяғын сол қолмен сүлгі арқылы ұстап, оң қолмен сүлгінің екінші ұшымен іші-сыртын сүртеді. Тар бокалдарды ішіне оң қолдың бас бамағымен сүлгіні ішіне тығындап сүртеді. Биік аяқты бокалдарда сол қолмен аяғын қол орамалмен ұстап сүртеді. Шанышқы, қасық, пышақтарлың әрқайсысын кезектеп сүртеді. Сүлгінің бір ұшымен сол олға бірнеше шанышқы, пышақ немесе қасық алып, сүлгінің қалған бөлігінен оң қолмен сүртеді. Ас аспаптарын сүрткен кезде пышақ жүзін тысқары, шанышқы тістерін қаратып сүртеді.

Содан соң дәмқосарлар салынған аспаптарды дайындайды. Тұз сауыттарының 3/4 көлемін еленген тұзбен толтырады. Ылғалдылығы жоғары бөлмелерде тұз сауыты түбіне бірнеше күріш дәндерін салады, ол ылғал сіңірілуіне ықпал етеді. Бұрышты бұрыш сауыттың 3/4 көлемін толтырып салады. Тұтынушылар тілегі бойынша үстелге қыша салынған қалақшасы бар қыша сауытын, шарап сірке суымен, зәйтүн майымен және әртүрлі тұздықтармен: тобаско, кетчуп және т.б. бөтелкелер қойылады. Дәмқосарларға арналған аспаптарды күнделіеті жуып, құрғатып сүртеді.