
"Ата жұрттан Анадолыға дейін" еңбегінің авторы: Хасан Оралтай
"Атилла" операсын жазған италиян композиторы: Джузеппе Верди
''Басмыл'' сөзінің мағынасы: Шыққан тегі аралас адам
"Ғұндар жақсы шыныққан, олар отты да қажет етпейді" деп жазған: Марцеллин
"Жер дегеніміз - мемлекеттің негізі, оны қалай береміз" деген ғұн басшысы: Мөде
"Үлкен Түркістанның құлауы" еңбегінің авторы: А.Бектаев
"Халықтардың ұлы қоныс аударуын" бастаған: Ғұндар
“Жүсіп-Зылиқа” атты поэманың авторы: Әли ақын
“Қыпшақтар даласы”атанған аймақ: Алтайдан Еділге дейін
«Кавказ- үлкен қорған, оны алу қиынға соғады» - деп 1816 ж жазды: Ермалов
«Қасиетті лига» құрылды: 1684 ж
«Түркі» сөзі 460 ж дейін қолданылды: Тайпа бірлестігі
«Дін үшін соғыс» ұранымен араб қолбасшысы Насыр ибн Сейяр Қазақстанның Оңтүстігін басып алды: 737-748 ж.ж.
«Екі туысқан орда» - деп Ш.Уәлиханов атады: қазақ пен ноғай
«Қазақ» сөзі хорасан түркімендері арасында этникалық сипатта қолданылған тәрізді – деп жазған тарихшы: Б.Е.Көмеков
«Қаралы көш» романоның авторы: Жәди Шәкенұлы
«Қорқыт ата» кітабы мен «Оғызнама» дастанының қағазға түсе бастаған уақыты: ХІ ғ.
«Қорқыт ата» кітабы мен «Оғызнама» дастанының қағазға түсе бастаған уақыты: ХІ ғ.
«Көшпелі өзбектер мемлекеті» монографиясының авторы: Б.А Ахмедов
«Қырымды керексіз адамдардан тазарту» деп атап, ашық астамдыққа барған: Александр
«Мұсылмандардың қолдаушысымын» деп, мәлімдеген император : Вильгельм
«Происхождение башкирского народа» еңбегінің авторыБ.Е Кузеев
«Сібір тарихының мәліметтері» еңбегінің авторы: Н.Фирсов
«Соңғы көш» романының авторы: Қ.Жұмаділов.
«Шығыс Түркістан» , « Кіші Бұхара » , «Қашқария» - деп аталатын өлке: Синьцзян
ЖЫЛДАР
567.Қытай деректері бойынша Монғолияда түркі - оғыз мемлекетінің орнына ұйғыр мемлекеті келді: 745 ж
600жылдан бастап, түріктерге қарсы көтіріле бастад: ұйғырлар
755жылы басмылдар мен түркештерді толығымен талқандайды: Ұйғырлар
757жылы қыркүйекте ұйғыр әскерлері бетпе-бет кездеседі: Қытайлармен
922 жылы Ислам дінің мемлекеттік дін деп жариялады: Еділ бүлғарлары
924 жылы Енесей қырғыздарды жаулап алды: Қидандар
964-965 ж.Еділге жорық жасап, Хазар қағандығын талқандаған орыс князі: Святолав Игоревич
965ж. оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды: Киев Русімен
968жылы Еділ бұлғарларына қарсы киев русьмен бірлесе отырп, соғыс жорығын ұйымдастырды: Оғыздар
982 жылы ұйғыр қағандығынын басып кіре бастады: Тұңғыттар
100 мыңнан астам адамы бар түркі халықтары: Қырым татарлары, құмықтар, тувалықтар. Якуттер
100 мыңнан кем адамы бар түркі халықтары: Алтай, ноғай, балқар, шорлар, қарайым,саларлар,Бараба татарлары
1071 жылғы Түріктердің ата қонысы: Андолы
1157ж. Санжар өлімнен кейін Хорасандағы өмір сүруін тоқтатқан мемлекет: Селжұқ
1207-1208 ж. Енисей қырғыздарын басып алған Шыңғысхан баласы: Жошы
1207-1208 Ж. Енисей қырғыздарын басып алған Шыңғысхан баласы: Жошы
1217-1218 жж. Хорезм шахы Мұхамед Текеш теңге соқтырды: Отырар
1220ж. Хорезмшаһ әулетін жойған: Монғол
1237 жылы Бату хан өзіне қаратып алды: Кама Бұлғарларын
1283-1284жылдары Юнчан қаласына келіп қоныстанды: Ұйғырлар
1300 жылы 9 маусымда құрылған мемлекет: Османдар
1360 ж Тебризді басып алған Бағдат сұлтаны: Увейс Джеланрид
1408 жылы орыс әскерлерін талқандаған хан: Едіге
1410 ж Әзірбайжанды жаулап алды: Қара Жүсіп
1430 жылы түруктер Византияның ең ірі экономикалық орталығын басып алған қаласы: Фессолоника
1474 жылдан бастап османдық Түркияның протекторына айналған: қырым хандығы
1555 ж Әзірбайжан шығыс бөлігі билігіне көшті: Сефевид
1585 ж Көшімнің қолынан қаза тапқан батыр: Ермак
1590 ж Иран және Түрік арасындағы шарт бойынша бүкіл Заавказье бағындырылды: Түркия
1598 жылғы шайқаста екі жақтың билеушісі де қаза болып, екі хандық хансыз қалды, бұл хандықтар: Қазақ хандығы мен Өзбек хандығы
1603 жылы бірінші қазақ-бұхар шайқасы болған жер: Айғыржар
1605 ж I Аббас жібекпен сауда жасау орталығын көшірді: Иран
1730 ж. күзде Стамбұлда қала кедейлерінің көтерілісі басталды. Оны басқарған: Патрон Халил
1730 жылы қылмыстық істермен және дауымен байланысты барлық істер Башқұрт соттарының қарауынан алынып: Провинциялық канцелярияларға берілді
1748 ж Таврия облсының бір бөлігі болып есептелген: Қырым
1768- 69 жылдар соғысқан мемлекеттер: Ресей–Туркия
1771 ж. Қырымның барлық теңіз орталықтарын басып алған армияорыс
1774-1775 жылдары Сібір шебінде орналасқан тұрақты әскердің саны: 3500 адам
1787 ж. екінші соғыс басталды: орыс-түрік
1812 ж. мамырда Түркиямен жасалған бейбіт келісім-шарт: Бухарест
1814-1816 жж Сібір тұрғындарының нашарлауынан жаппай ашаршылық болып, көп қырылған аймақ: Турухан
1821 ж Тобыл губерниясында барлық шіркеу саны: 148
1825ж бастап Хорин бурятын басқарған, қаталдығымен қанаушылығымен ерекшеленген: Дымбыл Ғаясонов
1826 ж. 25 қыркүйекте Ресей мен Түркияның арасында конвенцияға қол қойылды: Ахкерманда
1826 ж. Янычар әскерін таратты: II Махмуд
1839ж. түрік сұлтаны II Махмұд дүние салып, сұлтан тағына оның 16 жасар ұлы отырды: Абдул Меджид
1847 ж Шамиль өзінің мұрагері ретінде тағайындады: Гази-Мұхаммед
1860 ж 14 қарашада Приморье( Сібір аймағы) қарады: Ресейге
1865 ж. « Жаңа османдар» атты жасырын ұйым құрылды, ның жетекшісі: Намык Кемал
1876 ж.Абдул Азизді тақтан түсіргендер: либералдар
1879ж. Осман империясы өз қарызын өтей алмайтындығын мойындады: Батыс Еуропа елдеріне
1906 жылы қыркүйекте патша өкіметі қауіпті әскери жағдайдағы аймақтар деп жариялады: Жетісу облысының үш уезін және қырғыз елін
1909 ж. «Жас түріктер» партиясы тақтан тайдырды: Абдул Хамидты
1911 ж. Ливияда түрік иеліктерін басып алды: Италия
1917 жылы Түркістан (Қоқан) автономиясы құрылды және оның төрағасы болды: Мұстафа Шоқай
1944-1945 жылдары КСРО мен Қытайдын қыспағына түскен мемлекет: Шығыс Түркісиан
1944жылы 12қарашада құрылған республика: Шығыс Түркістан
1991 жылғы деректер бойынша, дүние жүзіндегі түркі тілдес халықтардың жалпы саны: 153 млн 553 мың 4 800 адам
1991 жылдың ортасында түркілердің саны: 133млн
ҒАСЫР
I Аббас Түркиямен соғыс бастады: 1603ж
V ғ ортасында Түркменияның көптеген жерін жаулап алды: Эфталиттер
VI – VII ғасырларда Қырғызстан қағандықтың орталығына айналды: Батыс Түрік қағандығы
VI-IX ғасырларда түріктердің қалалық мәдениеті дамыған аймақ: Оңтүстік Қазақстан
VI-IX ғасырларда түріктердің қалалық мәдениеті дамыған аймақ: Оңтүстік Қазақстан
VI-VII ғасырларда Қырғызстан орталыққа айналды: Батыс түрік
VІ ғ орта кезінде эфталиттер мемлекеті жаулап алды: Түркілерді
VІІ ғ Енисей қырғыздарын хягас деп жазған: Қытай транскрипциясы
VII ғасырда қытай транскрипциясында «хягас» деп кімдерді жазды: Қырғыз
VIII-IX ғасырда түрік жазуының өмірде қолданылу аясының тарылу себебі: Ислам дінінің таралуына байланысты араб жазуының түрік билеушілері арасында тез қабылдануы
VІІІ ғ басында Византияның әсерінен хазарларға дін тарала бастады: Христиан
Х ғасырдан бастап Қазақстанда әдеби және ғылыми шығармалар жазылған тіл: араб
X-XI ғ. Хазар қағандығымен аяусыз күрес жүргізген: еділ бұлғарлары
XI ғасырдың 70 жылдарында Кіші Азияда түрік сельджуктарын кұрған Византия шекарасына қатты қысым жасаған сұлтан: Иконии
ХІ ғасырға дейін түрік тілді халықтардың қоғамдық ой-санасында орын алған ғылыми еңбек: «Құтадғу білік»
ХІ ғасырда түркі тілдес халықтардың алғашқы ақсүйектер әдебиетінің ескерткіші: “Құтадғу білік”
XII ғ Баласұғын қаласын биледі: Түрікмен
XIII ғ Византияның қатерлі жауы: Османдар.
XIII ғасырдың басында жасалған мәмлүктік Египет мемлекетінің сөздігінің атауы «араб-қыпшақ» сөздігіне «қазақ» сөзіне берілген түсіндірме: Еркін, кезбе
ХІІІ ғ Кавказ халықтарының моңғол феодалдарына төлеген ең ауыр салығы: Харадж
XIV ғасырда араб авторлары (Насыр ад – Дин Шами, Муни ад – Дин ибн әл – Фурат, Әс – Асади, т.б) Алтын Орда билеушілерін атады: Дешті патшалары,Қыпшақтар патшалары
XIV Тебризде салынған обсерваториялы медресе: Сауығу үйі
XIV-XV ғасырларда халықаралық қарым-қатынастарда сөздік ретінде пайдаланған еңбектің аты: «Кодекс куманикус»
ХІV-ХV ғғ Солтүстік Кавказда үстемдікке ие болған дін: ислам
XV – XVI ғ. Үндістанда билік құрған әулет: Бабуридтер
XV.ғ Әзірбайжандағы тәуелсіз екі мемлекет: Шекин , Ширван
ХV ғ шешендердің бірқатар бөлігі тәуелді болды: Авар (хунзах) иемденушісіне
ХV ғ ішінде Әзербайжанда тәуелсіз екі мемлекет хандықтары болды: Шекин және Ширван
ХV ғасырдағы Византия тарихшыларының айтуынша Константинополь түбінде сол кездегі тамаша артиллерия мен жабдықталған түрік армиясының саны жетті: 200 мындық
ХV ғ Оңтүстік осетиндер бағынды: Грузияға
XVI ғасырдағы қырғыз фольклорының шырқай биігі болып табылатын эпос: Манас
XVI ғ аяғына дейін Исмаил шаһы болды: Иран
XVI ғ. басында қырғыздар дербес халық болып қалыптасты: Тянь-Шяньда
XVI ғ. жоғарғы биліктің Батыйға берілуі туралы жазған: Утемиш хажы.
XVI ғ. Оңтүстік Әзірбайжан мен Иран аумағында пайда болған мемлекет: Сефеви
XVI ғасырдың II жартысында Қазақ хандығының күш-қуатын беделін арттырған, жерін кеңейтуге себеп болған тарихи оқиға: Мәскеуге қосылуды жақтаған Ноғай ұлыстарын талқандап, өзіне қосып алуы
XVI-XVII ғғ. түйе мен қой-ешкілер үшін қыстық жайылымға таңдалған жер: Қызылқұм шөлі
XVII ғасырда әлемді 3 держава биледі: Османдар, сефевидтер, бабуридтер
ХVІ ғасырдың І жартысында Әзірбайжан орасан үлкен мемлекеттің құрамына кірді: Сефеви
ХІХ ғ қырғыз елі әуелі Түркістан облысының құрамына , кейін генерал губернаторлықтың құрамына енді: Түркістан генерал - губернаторлығы
XIX ғ. Башкирия жерінің көп бөлігін басқарды: Орыс шенеуніктері мен саудагерлер