Колонкалық құбырлар

Барлама пневмосоққышпен бұрғылауды диаметрлері 140,121,102 және 89мм қабырғаларының қалыңдығы 5,5-7 мм бірлік ТП және қос ТДП калонкалық құбырлар қолданылады.

21 сур. Бір құбыр үшін арналған коронка (КП)

22 сур. Қос құбыр үшін арналған коронка (КДП)

23 Сурет. Тұтас забойлы қашау (кпс)

Құбырлар ұшына қисаю бұрышы 3C, қадамы 6 мм профилінің биіктігі 1,5мм трапециялы конусты бұранда жасайды. Құбыр сыртын беттеріне қатты қорытпадан жасалған қабырғалар пісіріледі. Қос калонкалық құбырлар әлсіз жарықшақты тау жыныстарында бұрғылауды сонымен қатар сынамаға жоғарғы талаптар қойылатын жағдайда бұрғылауда қолданылады. Қос құбыр пневмосоққышпен және коронкамен конустық бұранданың көмегімен қосылатын сыртқы құбырдан және ішкі керн қабылдағыш құбырдан тұрады. Өзінің төменгі ұшымен ішкі құбыр коронкаға тіреледі, ал жоғары ұшымен бастырғыш сақиналар амортизатор және тірек төлкесі арқылы пневмосоққыштың төменгі аудармасына тіреледі.

24 Сурет. Колонкалық құбырлар:

а)бірлік; б) қос

1- КДП коронкасы; 2-сыртқы құбыр; 3-ішкі құбыр; 4-бастыру сақинасы;

5-амортизатор; 6-тірек төлкесі.

Пневмосоққышпен бұрғылау технологиясы

Бұрғылаудың кеңес берілетін тәртіптері 15 кестеде берілген:

№	Бұрғылау тәртібінің параметрлері	Морт, бұзылған тау жыныстары IV-VII категориялы	VIII-IX категориялы тау жыныстары		X-XI категориялы тау жыныстары
			Монолит-ті	Жарық-шақты	Монолит-ті	Жарық-шақты
1	Коронкаға түсірілетін өстік күш, кгс	100-150	200-250	150-200	200-250	150-200
2	Бұрғылау аспабының айналу саны, айн/мин	40-45	30-35	25-30	25-30	20-25
3	Ауа қысымы, кгс/см2	4-6	5-7	5-7	5-7	5-7
4	Ауа шығыны, м3/мин	4-5	6-7	6-7	6-7	6-7

12-дәріс. Айналмалы шнекті бұрғылау

Шнекті бұрғылау бұл винтті трнаспорт көмегімен талқандалған өнімдерді алу үшін механикалық әдісті қолданатын айналмалы тәсілдің бір түрі шінекті бұрғылау технологиясы және техникасының дамуына профессоор Д.Н.Башкойов үлкен үлес қосты.

Шнекті бұрғылау бұрғыланғыштың категориялар 1-5 тау жыныстарында және ұңғылардың тереңдігі 70-80 метрге дейін бұрғылауға арналған. Тау жыныстарын ұңғы түбінде қайтадан үйкеу және бұзу болмауы және ұңғыны тазалау және бұзу процестері уақыт бойынша үйлесуі есебінен жоғары механикалық жылдамдықты қамтамассыз етеді. Қашау ұңғы түбіндегі тау жыныстарымен салқындатылады, ал үйкеліс кезінде пайда болған жылу ұңғыны тез тереңдеткен кезде талқандалу өнімдерімен сыртқа шығарылады. Шнекті бұрғылауды пайдалану аймағы гидрогеологиялық – инженерлік - геологиялық , іздеме және сейсмикалық ұңғыларды бұрғылау.

Шнекті бұрғылаудың артықшылықтары – бұл ұңғыны жуудың болмауы есебінен жұмыстарды ұйымдастырудың қарапайымдылығы, жоғары өнімділігі, кемшіліктері – шінекті тізбекті айналдыруға қажетті қуаттың өсуіне байланысты бұрғылау тереңдігінің аздығы.

Тұтас түпті бұрғылауда технологиялық аспап қалақшалы қашаудан күшейтілген шінектен және шінек тізбектерінен тұрады.

Қашаудың конструкциясы роторлық бұрғылауда қолданылатын қалақшалық қашаулардан өзгеше емес және екі үш қалақшалары бар корпустан тұрады. Қалақшалардың жұмысшы қырларын балқытады немесе қатты қорытпалық пластинамен армерлейді. Қалақшаларды корпусқа пісіреді немесе оларды винттермен қосады. Бұл мүжілген жағдайда оларды ауыстыруға мүмкіндік береді. Кескіш қалақшалар айнек сперальдарына неғұрлым жақын тұруы керек, ал қалақшалардың сперальдарға өтетін жері оңай болу керек. Бұл конструктивтік талаптар талқандалу өнімдерін тиімді алуға қамтамасыз етеді.

Шнек қалыңдығы 5-6 мм винтті сызықпен қаптал беттеріне пісірілген болат таспалары бар құбыр немесе стержен болып табылады. Шнектердің қосылыстардың екі түрі қолданылады: бұрандалы және бұрандасыз. Сонғысы ең көп тараған 6 қырлы, ұш және муфта айналу моментін береді, ал фикцатормен ұсталып тұрған саусақ өстік күшті қабылдайды.

Шнектердің бұрандалы қосылысты көтеріп түсіру операцияларын механизациялауға және шнекті колонкалы бұрғылауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді, бірақ бұл шнекті тізбектің солға қарай айналуын болдырмайды.

Шнектердің диаметрлері 90-475мм дейін, ұзындығы 1500-300мм дейін