Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Биофизика-Шпор.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
118.78 Кб
Скачать

1. Жарықты жуту және шашырату. Бугер Ламберт -Бер заңы.

Молекулалардың жарықты жұту қабілеттілігі медицина мен биологияда қолданатын спектрофотометрия әдісінің негізінде жатады. Бұл әдісті заттың химиялық құрылымын анықтау және сандық талдау өткізу үшін қолданады. Молекулалардың оптикалық және спектрофотометриялық қасиеттері олардың құрылымы тұралы мәлімет береді де молекуланың энергиялық деңгейлері арасындағы арақашықтығымен және бір деңгейден басқа деңгейге көшулердің ықтималдығымен анықталады

Бугер - Ламберт - Бэрдың заңы

Жарықтың жұтылуы зерттелетін объект арқылы жарықтын ағыны өткеннен кейін оның әлсізденуімен білінеді, егер де ол жоғары болса заттың концентрациясы оған сәйкес жоғары болады. Бугер-Ламберт-Бэрдың заңына сәйкес жұтатын заттың қабатынан өткен жарықтың қарқындылығы келесі түрде есептеледі:

[1]

мұнда Io - түсетін жарықтың қарқындылығы,

c - жұтатын заттың концентрациясы (моль/л)

ε- жұтудың молярлы коэффициенті (л/моль*см)

Жарық монохроматикалық болған кезде заң келесі түрде жазылады:

[2]

мұнда D - заттың оптикалық тығыздығы.

I0 және I - түсетін және шыққан жарықтардың қарқындылықтары;

T - үлгінің өткізуі;

С - жұтатын заттн концентрациясы (моль/л);

l - үлкінің қалындығы, см;

 - экстинцияның молярлық коэффициенті, М-1см-1.

Бугер-Ламберт-Бэрдың заңы кейде орындалмайды. D-ның С-даң тәуелдгінін кейде сызықты түрден ауытқуы болуы мүмкін.

2. Поляриметрия. Меншікті айналу, оптикалық белсенді заттардың концентрациясын анықтау - Жарық-бұл өзара перпендикуляр векторлардың электрлік және магнитті (Н) осциллдеуші ағындардан (поле) тұрады..Поляризация жазықтығы вектор жазықтығы (Е) анықталды. Көбіне жарық көзі жарықты барлық бағыттағы вектор Е бойынша шығарады.Жазық поляризацияланған жарықты (мысалы, поляроид немесе Николь призмасы) белгілі жазықта жарықты өткізетін жарықтан алады..Мысалы толқын ұзындығының төрттен бірінде екі жазық поляризацияланған толқындар біріктіріледі және олар өзара перпендикуляр Е векторларына ие.Толқындардың таралуы бойынша нәтижелеуші вектор Е айналады,ал оның ұшы спираль құрайды. Магнит алаңы үшін дәл осындай таралу тән мұндай жарық шеңбер бойынша полярицияланған деп аталады, және қадағалаушы вектор Е-ні жарық көзі арқылы көргенде вектор Е шеңбер бойымен оңға қарай айналады. Егер тең амплитудасы оң (R) және сол (L) шеңберлі поляризацияларды енгізсе жазық поляризацияланған жарық пайда болады, себебі сур.3А көрсетілгендей вектор Е бойынша олардың әрқайсысы қосынды түзеді. Дәл осылай жазық поляризацияланған жарық R және L компоненттерге ажырауы мүмкін.Егер шеңберлі поляризацияланған екі толқын бірдей болмаса, вектор Е–ның нәтиже соңы эллипсті сипаттайды, мұндай жарық эллипстік – поляризацияланған деп аталады. Эллипстік поляризацияны сипаттау үшін эллипстілік θ параметерін қолданады. θ бұл – үлкен және кіші эллипс осьтерінің бұрыш жасайтын қатынасы, яғни (сур. 3-Б) көрсетілгендей . Зат арқылы жарық өткен кезде электрлі вектор Е толқындары атомдармен әсерлеседі. Бұл әсерлесулер жарықтың таралуын төмендетеді. Жарықтың тежелу жылдамдығы сыну мен сыну көрсеткіші n-мен сипатталады. n, ε-да толқын ұзындығынан тәуелді, бұл тәуелділік молекулалардың электрлік құрылысы мен геометриясымен анықталады. Нәтижесінде жарық әсерлерінен, жарық поляризацияланған болса да, көптеген заттардан тек сыну және жарықты жұту көрінеді.

3 . Поляризациялық микроскопия – Бұл құрамында анизатропты элеменнтері бар препараттарды микроскопиялық зерттеу үшін полияризацияланған жарықты бақылау. Бұған көптеген минералдар балқымалардың шлифтик қалдығы мен өсімдіктің кейбір ұлпалары жатады. Бұл әдіс негізінде жарық полияризациясында бақыланатын микроскопиялық зерттелулер жүргізетін препарат және оптикалық анизатроптық элементтер. Оларға мысалы: көп минералдар, дән, кейбір жануарлардың, өсімдіктердің жасушалары (тканы) жатқызуға болады. Жарық жарықтаушадан полияризатор арқылы өтеді, сигнал берген соң полияризация өзгереді. Бұл өзгерістер анализатор және әр – түрлі оптикалық компенсатордың көмегімен анықталады. Қысқа уақыт ішінде молекуланы анықтап береді.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]