Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
шпора (экз)і.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
56.95 Кб
Скачать

10Асн. Сродкі сувязі частак у СзалС:зл, зл.Словы, суадн.Словы.

Крытэрыі размежавання злучнікаў і злучальных слоў: 1) злучнік не з’яўляецца членам сказа даданай часткі (службовая часціна мовы); злучальнае слова (займеннік, прыслоўе) выконвае функцыю пэўнага члена сказа;2) у некаторых выпадках злучнік можна апусціць, а злучальнае слова — не: Людзі кажуць, што птушкам Млечны Шлях служыць сцежкай-пуцінай у вырай. (Куп.) (Людзі кажуць: птушкам Млечны Шлях...);3) злучнік можна замяніць толькі іншым злучнікам: Як (калі) будзеш у балгараў, у братняй іх краіне, дык не забудзь наведаць даліну, руж даліну. (М.Танк).Злучальнае слова можна замяніць толькі злучальным словам або тымі словамі з галоўнай часткі, да якіх адносіцца даданая: А я душу шукаю тую, што (якая, душа), прытуліўшы ад слаты, неспадзяванасцю ўратуе.

4) злучальныя словы нярэдка з’яўляюцца сэнсавым цэнтрам, таму выдзяляюцца лагічным націскам: За грандыёзнымі падзеямі прыціхла, а часам і прапала з увагі тое, што было немаштабным, абыдзённым, што хвалявала аднаго чалавека. (І. Мележ)

11.Сзал з дад. Дзейнікав.,выказн,дап,азн.

А)Дад.дзейн: 1) паясняе дзейнік гал. часткі, выражаны той, тая, тое, тыя, кожны, усякі, усе, усё, гэта, адно (= тое, толькі тое): Не тое лепшае, што навейшае, а тое лепшае, што раднейшае. 2) Гал.ч. можа мець форму аднасаст.безасаб. сказа, у якім гал. член выр. безас. Дзеясл. (здавалася /-ецца/, уяўлялася /-ецца/, мроілася /-іцца/),БПС: Тады здавалася, што…; Добра, калі…; 3) Гал. Ч. можа быць пабуд. як няп. 2-саст. сказ з апушч. дзейнікам: я зрабіў, што… Дадатковыя грамат. знач:― прадметнасці (злучальныя словы хто, што ў розных склонавых формах)(Усе,хто…)― азначальнасці (злучальныя словы які, чый, каторы)(Не зразумела, які…)― месца (злучальныя словы дзе, куды, адкуль)(Невядома, куды...)― часу + значэнне ўмовы(Прыемна, калі...).Выр. суб’ектн.адн. між гал.і дад.ч.

Б) дад. выказн. паясняе выказнік гал. ч, выражаны суадн.сл(той, тая, тое, тыя, такі, такая, гэтакі, усе), якое з’яўл.ім.часткай саст.ім.вык. . Ужыв.ў форме Н. або Т. скл, выступаюць кампанентамі саст.ім.вык: Які чалавек, такая і хата; Граматычныя значэнні: ― прадметнасці: Там не ўсё,хто... ― азначальнасці:Дзень быў такі, што... Ср.сув:зл.сл.ЯКІ.

В) калі дад.ч. паясняе дапаўненне галоўнай часткі–дад. дапаўн. (Што згублена, тое…) Тлумач.у гал.ч. выказнік,выр.дзеясл,прым,дзеепрым ці любое слова з дзеясл.семант(аддзеясл,наз,дзеепрысл)(Дарэмна верым,што…) . Аб’ектн.сінт.адн. Сродкі сув: зл.словы(хто, што), злучн(пакуль,каб,ці).

Г)даданая частка раскрывае прыкмету прадмета або дае характарыстыку прадмета, пра які гаворыцца ў галоўнай частцы азнач. Гал.ч. буд,як 2-саст/1-саст. сказ,дзе дад.ч. канкрэтызуе: слова з прадм.знач(часцей наз)(шмат дрэў, якіх…), суадн.слова ў ролі азнач(У жыцці настае тая хвіліна,калі…) Грамат. знач:― азначальнасці. Сродак сувязі – злучальныя словы які, каторы, чый:;

― прадметнасці. Ср. сув – злуч. словы хто, і злучнік што;― месца. Ср. с. – злучальныя словы дзе, куды, адкуль у функцыі акалічнасці; ― пажадання і мэты: Няма тае хусты, каб завязаць людзям вусны. ― меры і ступені: Сонца яшчэ такое шчодрае, што верыцца ў працяг лета.