Тапсырма 2. Регрессиялық модельді құрастыру.

1-ші тәсіл. ЛИНЕЙН фнкциясы.

1. A және b коэффициентін алудың бірінші тәсілі Y=а*X+b регрессиялық теңестірулері тартылған туристердің санына жарнамаға жұмсалған шығындар арасындағы мәнді анықтау үшін ЛИНЕЙН статистикалық функциясын қолданамыз. Ол үшін C26:D26 екі ұяшығын белгілеп, сурет 2 де көрсетілгендей ЛИНЕЙН функциясын орнатуды орындаңыз. Бұл жерде Белгілі мән Y – Туристтер санының диапазондық мағынасы. Белгілі мән х – Жарнамаға жұмсалған шығын диапазонының мәні. SHIFT+CTRL+ENTER комбинациялар пернесін басыңыз.

Сурет 2. ЛИНЕЙН функциясының дәлелі.

2. D27 ұяшығын Y= a*X+b - ға ендіріңіз. ( a және b – ның орнына алынған сызықтық коэффициентті орнатыңыз).

2 – ші тәсіл (графиктік). Трендтік сызықты құрау.

1. Регрессияларды теңестіру үшін Х ( жарнамаға жұмсалған шығындар) және Y (туристтер саны) жазбасының корреляциялық аймағын құрамыз.

2. В2:С21 ұяшықтарының диапазрнһһондарын белгілеңіз, диаграмма шеберлерін іске қосыңыз және Точечная диаграмма типін таңдаңыз. Диаграммаға атау беріңіз – Корреляциялық аймақ, Х осі – жарнамаға кеткен шығындар, Y осі – туристтер саны. Шеңбердің соңғы қадамында орналасу орныны көрсетіңіз – бөлек параққа.

3. Трендтің сызығын нүктелік графикке енгізіңіз. Ол үшін міндетті түрде диаграмма мен Диаграмма /Добавить линию тренда мәзірік командасын орындаңыз. Немесе осы команданы контексттік мәзірден графиктің кездейсоқ бір нүктесін шерту арқылы орындаңыз. Тренд линиясы – мәліметтер қатарын өзгерту бағытын графикалық түрде көрсету.

4. Линейның трендінің типін таңдаңыз. Ол: y = ax +b, a — иілу бұрышы немесе b — абцисса өсінің қиылысу координатасы арқылы орындалады.

5. Параметрлері салымында Теңестірулерді диаграммада көрсету және Диаграммаларды аппроксимация ұлғаюының дұрыстығына байланысты орнату жалаушасын орнатыңыз. ОК батырмасын басыңыз. - ол 0 ден 1 – ге дейінгі сан. Тренттің линиясы шындыққа жанасады, егер де - тың мәні 1 – ге жуық болған жағдайда.

6. Графикалық әдіспен алынған (сурет3) регрессиялық теңестірулерді ЛИНЕЙН функциясының көмегімен есептелінген нәтижемен салыстырыңыз.

Сурет 3.

2. – Ші тәсіл. Регрессия анализінің құрал – жабдықтары.

1. Алдымен Анализдер пакетінің активацияланғанына көз жеткізіңіз, яғни Сервис мәзірінде Мәліметтер анализі командасы бар. Егер жоқ болса, Сервис/Надстройки командасын орындаңыз. Надстройки диалогтық терезесінде Анализдер пакеті жалаушасын орнатыңыз және ОК батырмасын шертіңіз.

2. Одан кейін Сервис/ Мәліметтер анализі командасын орындаңыз. Регрессия инструменттер анализін Анализдер құрал – жабдығы тізімінен таңдаңыз. ОК батырмасын шертіңіз.

3. Терезеде Регрессия диалогтық терезесі пайда болады (сурет 4)

• Y ВХОДНОЙ ИНТЕРВАЛ мәтіндік өрісіне $C$2:$C$21 ауыспалы бағынышты диапазонды енгізіңіз.

• Х ВХОДНОЙ ИНТЕРВАЛ мәтіндік өрісіне $В$2:$В$21 ауыспалы бағынышты диапазонды енгізіңіз.

• Сенімділік деңгейінде 95% енгізілгеніне көз жеткізіңіз және Жаңа жұмыс парағында Қорытындылар параметрі орнатылған.

• ОК батырмасын басыңыз.

Сурет 4. Регрессия анализдік құрал – жабдықтар диалогтық терезесі .

4. Нәтижесінде жаңа парақта Регрессия құрал-жабдықтарын қолданудың нәтижесі көрсетіледі. (Сурет 5)

Сурет 5. Регрессия құрал жабдығына қорытынды нәтиже шығару.

5. Регрессия құрал жабдықтарын қолданғаннан кейін алынған нәтижеден кейін, «Коэффициенттер» деген ұяшық бар. Ол өзіне «Y-қиылыу» жолындағы b мағынасын біріктіреді, а мағынасы – «Ауыспалы Х1».

6. а жәнеb есептелініп шыққан коэфициентті алдыңғы нәтижемен салыстырыңыздар.

7. Келесі көрсеткіштерге назар аударыңыздар:

Df ұяшығы – бостандық деңгейінің саны (статистикалық кесте бойынша адекваттық модельді тексеру барысында қолданылад):

• Регрессия жолында, бос b мүшесін есептемей теңестіру коэффициентінің саны орналасқан;

• Қалдықтар жолында n мәліметтер шығынының саны =n- -1 орналасқан. SS (шаршы соммасы) бағаны:

• Регрессия жолында : SS = ,

Бұл жерде, - модельдық мағына Y, Х мағынасын қою барысында алынған ; - орташа мағына Y;

• Қалдықтар жолында:

MS бағаны- қосымша ұлғаюлар:

• Регрессия жолында : ;

• Қалдық жолында: .

F ұяшығы – Фишер критериі. Модельдің адекваттығын тексеру үшін қолданылады:

F мағыналылығы ұяшығы – құрастырылған модельдің адекваттылығын бағалау. F, и мағынасы арқылы FРАСПР функциясының көмегімен анықталады. Егер F мағынасы 0,05 тен төмен болса, онда модель 0,95 деп есептеле алады.

Стандарттық қателік, t-статистикасы – ол модель коэффициентінің мағыналылығын тексеру үшін қолданылатын қосымша ұлғайымдар.

P ұлғайым – модель коэффициентінің мағыналық бағасы. Егер P ұлғайымы 0,05 тен кіші болса, онда модель 0,95 деп есептеле алады ( яғни, оны нөлге тең деп есептеуге болмайды, Y мағыналық жағынан Х ке тәуелді).

Төменгі және жоғарғы 95% - модель коэффициентінің сенімді интервалы.