3.Қазақстан республикасының кедендік бақылау комитеттерінің контрабандаға қарсы күрес жүргізу мәселелері

3.1. Контрабанда және кеден ережелері және қылмыстармен күрес жүргізу

Қазақстан Республикасы кеден органы келесі негізгі міндеттерді шешеді Қазақстан Республикасы кеден саясатын әзірлеуге және жүргізүге қатысады;

• Қазақстан Республикасы заңы және кеден ісі бойынша заңдылықты сақтауды қамтамасыздандырады, азаматтармен ұйымдар құқығы мен мұддесін қорғайды;

• Өз құзіретті шенберінде Қазақстан Республикасы экономикалық мұддесін және экономикалық қауыпсіздігін қамтамасыз етеді:

• Кеден төлемдері мен салықтарын өндіріп алады ;

• Қазақстан Республикасы кеден шекарасы арқылы өтетін тауарларға қатысты экономикалық саясат шараларын әзірлеуге қатысады.

- өз құзыреті шектеулерінде ҚР экономикалық қауіпсіздігі мен экономикалық мүддесін қамтамасыздандырады;

- сауда-экономикалық қарым-қатынастардың кеден реттеуші құралын қолдануды;

- кеден төлемдері мен салықтарын өндіріп алуды;

- ҚР кеден шекарасы арқылы өткізілетін тауарларға қатысты экономикалық саясат шараларын әзірлеуге қатуды;

- ҚР кеден шекарасы арқылы тауарлар мен көлік құралдарын өткізу кезінде рұқсат беру тәртібін сақтауды қамтамасыздандыруды;

- ҚР кеден шекарасы арқылы өтетін тауарларға қатысты контрабандамен және кеден ісі саласындағы қылмыспен, кеден ережесінің және салық заңдарының бұзылуымен күресуді, ҚР кеден шекарасы арқылы есірткі заттардың, есуастандырғыш заттардың, қару-жарақтың, ҚР және шетел халықтарының көркем сурет, тарихи және археологиялық заттарын, зиялы жеке меншіктін объектілерін, жоғалып кету қаупі бар жануарлар мен өсімдіктер түрлерін, олардың бөліптерімен дериваттарын, басқада тауарлардың заңсыз айналымын болдырмауды, сонымен қатар ҚР аэропорттарында халықаралық азаматтың авиациясы қызметіне заңсыз араласуды болдырмауды және халықаралық терроризммен күресте жәрдемдесуді;

- кеден ресімдеуі мен кеден бақылауын іске асуруды және жетілдіруді, ҚР кеден шекарасы арқылы тауарайналымын қарқындатуға ықпал ететін жағдай жасауды;

- ҚР сыртқы сауда кеден статистикасы мен арнайы кеден статистикасын жүргізуді;

- сыртқы экономикалық қызметтің Тауарлық номенклатурасын жүргізуді;

- ҚР сыртқы экономикалық байланысының дамуына жәрдем етуді, жәнеде осындай байланыс шеңберінде ұйымдар мен азаматтар қызметіне жәрдемдесуді;

- мемлекеттік қауіпсіздікті, халық адамгершілігін, адам өмірі мен денсаулығын қорғау бойынша, қөршаған ортаны, жануарлар және өсімдіктерді қорғау, әкелінетін тауарлардың республикалық тұтынушылары мүддесін қорғау бойынша шараларды жүзеге асыруға жәрдеметуді;

- ҚР мүддесі үшін өмірлік мәні бар стратегиялық және басқада материалдардың әкетілімін бақылауды іске асыруды;

- өз құзыреті шеңберінде валюталық бақылауды жүргізуді;

- ҚР кеден ісіне қатысты бөліміндегі халықаралық міндеттерін орындауды, кеден ісімен байланысты ҚР халықаралық шарттарын әзірлеуге қатусуды, шетел мемлекеттерінің кеден және басқа құзыретті органдарымен, кеден ісінің мәселесімен айналысатын халықаралық ұйымдармен ынтымақтастықты жүзеге асыруды қамтамасыз етуді;

- кеден ісі саласында ғылыми зерттеу жұмыстарын және кеңес беруді жүргізуді; мемлекеттік органдар және ұйымдар үшін осы саладағы мамандар біліктілігін жоғарылатуды және дайындауды, қайта дайындауды жүргізуді;

- кеден мәселелері бойынша мемлекеттік билік органдарына, ұйымдар мен азаматтарға ақпаратты бекітілген тәртіпте жеткізуді;

- кеден органдарының тұтас қаржы-шаруашылық саясатын, материалдық-техникалық және әлеуметтік базасын өркендетуді жүзеге асыруды.

Орталық кеден органының басқару қызметі бағынатын кеден органдарын басқарудың ңатаң орталықтандырылған жүйесіне бағытталған. Орталық кеден органының өз құзыретін іске асыруының негізгі нысаны-құқықтық актілер екі түрде шығарылады: кеден ведомствасы ішіндегі әрекет тәртібін орнататын ведомство ішіндегі және ведомство аралық.

Кеден бақылау агенттігі кеден жүйесінің барлық звеносымен бірігіп, қолданымдағы заңдарға сәйкес, үш негізгі берненің жүзеге асуын қамтамасыздандырады: бақылаушы, қазыналық және құқық қорғаушы. Бұрынғы Совет кеңістігіндегі қалыптасқан жүйе бойынша, кеден органдары аталған беркелерді ғана емес, жәнеде шекаралық бернені де атқарады.

Қазақстан кеден шекарасы арқылы тауарлар мен көліп құралдары өтуі кезіндегі бақылаушы және қазыналық бернелерді орындай отырып, кеден қызметі сонғы жылдары мемлекет жүргізген сыртқы экономикалық саясатта өз ролін едәуір күшейтті.

Бәрінен бұрын сыртқы экономикалық қызмет үшін кесір келтірместен тиімді кеден бақылауы мен кеден ресімдеуі жүргізілуіне шекарада жағдай жасау мақсатында рұқсатнама бекеттерінің қызметін жетілдіру бойынша шаралар қолданылды.

Кеден бақылауын жүргізудің басты мақсаты жүргізілген кеден операцияларының әрекеттегі кеден заңына сәйкестігін әртурлі тексерістер көмегімен айқындаумен кеден қызметінде қатысушы жеке және заңды тұлғалардын, орнықтырылған кеден ережесі мен тәртібін сақтаумен қортындыланады .

Кеден органдарының сипаты мен қызметінің мәні, кеден ісі саласында маңызды орын алатын, кеден бақылауы мен анықталады.

ҚР кеден бақылауыныңда, кеден ресімдеуінің де негізгі принциптері:

1- принцип бұл Респбликаның кеден аймағына тауарлар мен көлік құралдарын еркін әкелу және әкету. Мұндай әкету мен әкелу негізделген себепсіз шектелмейді .

2 – принцип Респбуликаға және оның шек бері сыртына көлік қуралдарын әкелу және әкетуге тиім салыну негізінде мемлекетті кеден шекарасы акылы тауарармен көлік құралдары.

Өтуімен қортындыланады .

Бірінші принпипті еске алсақ мүндау қарама қайшылық мемлекепт тиімді келесі жағдайларда салатыныменен түсіндіріледі:

Үлттіқ қауыпсіздікке қәтер төнгенде, Республика азаматтары ден саулығына өқауыпты жағдайда, ауру таралғанда, коркем сүрет, тарихи және архитикрутардық мурағаттарға қатер тонгенде, өндірушілермен тұтынушыларға қатерлі кезде.

3- тауарларды әкелу және әкетуді шектеу.

Бұл шектеу оны жариялаганан сол 30 күнен кейін күшіне енеді.

4- тауарлармен көлік құралдарынын кеден шекарасы арқылы өтуі кеден режиміне сайкес жүргізіледі.