Бейбіт және соғыс уақытындағы төтенше жағдайдахалықты қорғау тәсілінің негізгі қағидалары

Бейбіт және соғыс уақытындағы төтенше жағдайда халықты қорғау бойынша біздің республикамызда іске іске асырылатын халықты қорғауды қамтамасыз ету шаралары , бірінші мақсат болып табылады.

Халықты қорғау қағидасы – бұл бейбіт және соғыс уақытындағы жағдайда халықты қорғау тәртібін анықтайтын Қр үкіметінің белгіленген ереже .

05.07.1996 ж. « Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы»

« Қазақстан Республикасы Занының»

1 бабында ШО, қоршаған орта мен тұрғындарды қорғап табиғи және огендік сипаттағы ТЖ-нын 3 қағидасы анықталған .

Болған жане болжанған ТЖ-ны ұйымдастыру және жариялық пен ақпарат, олардың алдын алу мен жою бойынша шаралар;

Міндетті түрде құтқару, авариялық- қалпына келтіру және басқа да төтенше жағдайды жоюдағы жұмыстар, жедел медициналық көмек көрсету, зақымданған адамдар мен жұмысшыларға шығынды қайтару, төтенше жағдайда азаматтардын денсаулығы мен мүлкіне тигізген әсернінен, қоршаған орта мен шаруашылық обьектісін әлеуметтік қорғау.

Осы заманғы зақымдау сипаты көлемі мен мерзімі аға бастық ұйғарымын ахуалды бағалау мен жергілікті жағдайлады және мүмкіндіктерді әскере отырып әзірленнетін АҚ жоспарымен анықталады

1. Бұл қорғаныс шараларын өз уақытында жоспарлау және өткізу. Ол мыналарды қамтиды:

А) бейбіт және соғыс жағдайында АҚ жоспарларын әзірлеу;

Б) халықты ТЖ мен осы заманғы зақымдау құралдарынан қорғак әдістерін даярлау;

В) ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын жинау және оларды пайдалануды әзірлеу;

Г) көшіру шараларын даярлау;

Д) шаруашылық салалары мен объектілері жұмысының сенімінділігін және тұрақтылығын көтерү жөніндегі шараларды жүргізу.

2.Республика аймағында қорағаны шараларын жоспарлау және өткізу.

3.Қорғаныс шараларының сипаты мен көлемі ТЖ сипатына сондай-ақ қалалардың, шаруашылық объектілерінің экономикалқ және қорғаныстық маңызы мен жергілікті жағдайларға қарай анықталды.

Бірінші кезекте соғыс уақытындағы жағдайда халық пен шаруашылық объектілерінің қоғау жөніндегі шаралар АҚ тобына жатқызылған қалаларда, оларға іргелес елді мекендерде жүргізіледі.

Бұл қалаларда , ШО-да халықты қазіргі қарудың барлық түрінде қоғау қамтамасыз етілуі тиіс.

4. Қорғаныс әдістері мен құралдарын анықтаудығы кешенді көзқарас.

Халақты қорғау жөніндегі шаралардың кешенділігі ТЖ сипатына байланысты қорғаныс әдістері мен құралдарының тиімді пайдалануға ал соғысуақытында зақымдау құралдарының түрі мен өлемінің орай туындайды.

Халықты бейбіт уақыттағы ТЖ-дан және осы заманғы зақымдау құралдарынан қоғаудың ең жоғарғы деңгейіне жету үшін бейбіт уақытта сипаты мен көлемі бойынша әртүрлі инженерлік, көшіру, радиациадан қорғау, медициналық. өрттен қорғау және өзге шаралардың кешенін өз уақытында жоспарлау іске асырылуы кажет.

А) инженерлік шаралар

Халықты қорғаныс ғимаратына жасыру жау шабуылы жағдайында оны қорғаудың ең негізгі әдіс болып табылады.

Б)Көшіру шаралары

Көшіру шараларын дер кезінде жүргізу ТЖ жағдайында халықты алып кетуге, сондай-ақ оны қарсылас жақ осы заманғы зақымдау құралдарын қолданған жағдайда зақымдаудан сақтауға мүмкіндік береді.

В) Радиация мен химиядан қорғау шаралары

халыққты қорғаныс ғимаратына жасыру жау шабуылы жағдайында оны қорғаудың ең негізгі өдісі болып табылады.

б) Көшіру шаралары

Көшіру шараларын дер кезіңде жүргізу ТЖжағдайында халықты ііі.ім кстуге (тасуға), сондай-ақ оны қарсыдас жақ осы заманғы іоі і .і мдау қүралдарын қолданған жағдайда зақымданудан сақтауға мүмкіндікбереді.

в) Радиация мен химиядан корғау шаралары

Халықты радиация мен химиядан қорғау шаралары әдетте Бірыңғай АК, шараларының кешені ретінде қарастырылып, ол мынадай шараларды қамтиды.

/ халық пен АҚ қүрамаларын қорғаныс, панаханадағы ауаны түзу және айдау қүралдарымсн, радиациялық, химиялық барлау мен дизометрлік бақылау қүралдарымен қамсыздандыру;

/ осы қүралдарды озірліктс үстау;Радиация және химиялық жағдайды анықтау

/ халыққа радиобелсенді, химиялық зақымдану туралы хабарлау;

/ азық-түліктің, судың, мал мен осімдіктің зақымдануына жол жібермеу және оларды залалсыздандыру;

/ радиобелсенді және химиялық зақымдану жағдайында хллықты қорғау режимдерін әзірлеу;

/ халықтың түрмыстық дазиметрлерін пайдалану;

/ радиобелсенді ластану және химиялық зақымдану салдарын жою.

г) Медициналық шаралар мыналарды қамтиды:

• санитарлық-гиғиеналықжәне сақтандыру шараларын ж\фгізеді;

• халық пен қүрамды зақымданған кезде оз-озіне және озара көмек әдістерін корсетут^е оқып-үйрету;

• халық пен қүрамаларды дәрі-дәрмекпен қамсыздандыру;

• объекгілер радиоактивтік, химиялық заттармен, бактериалдық қүралдармен зақымдаш^анда, зертханалық бақылауды үйымдастыру;

• санитарлық-ветеринарлық және індетке қарсы шараларды жүргізу.

д) Өрттен қорғау шаралары мыналарды қамтиды:

• ықтимал өрт ахуалын болжау;

• қалалардың, басқа да елді мекендер мен шаруашылық объектілерінің ортке қарсы беріктіғін жоғарлату бойынша инженерлік-техникалық және өрттен сақтандыру шараларын жүргізу;

• өртке қарсы қызмет пен мен халықтың тиісті даярлығы;

• орт ахуалын бағалау жөне оны бақылау;

• аса қауіп төніп түрған әрт ошақтарын, сондай-ақ қаланың қүрылыс аудандарын және адамдарды орналастыратын жсрлерді бағалау;

• өртгің алдын алуды, жайылтпау мен сөндіру.

5. Қорганыс шараларын жоспарлау және өткізу, ҚР Қарулы күштер министрлігімен, ҚР Ішкі істер министрлігімен тығі байланыста.

Республика, облыстар, қалалар мен аудандар органдарыіі әзірленген өзара іс-әрекет жоспарларыиың мазмүнында, ҚР II мен ҚМ арасыңдағы озара әрекеттердің негізгі мөседелері қамгылғ

• хабарлаутәртібі;

• коменданттық қызметті үйымдастыру жоне өскерлсрді жүмылдыру ресурсының қозғалысы мен халықты көшірудің нсгт] багыттарындагы қозғалысыты реттеу;

• қауіпсіз аймаққа орналастыру аудандарын анықтау;

• ҚжБЖШ-ны өткізу мен барлауды үйымдастыру мәселелер келісу;

• радиациялық және хишіялық қадағалау мен лабораториял бақылаудың бірыңғай жүйесін белгілеу;

• колік, медицина, инженерлік, материалдық- техникалық қүралдармен өзара көмек көрсету жөнівдегі шаралар;

• санитарлық-эпидемиялық ахуал туралы ақпарат;

• халықты көшіруді басқару үшін, байланыс және хабарлау құралдарын бірлесіп пайдалану. Халықты бейбіт уақыттағы ТЖ-дан жөне осы заманғы қаруды зақымдау ымдауынан қорғау, үш негізгі қорғау тәсілі бар, кешен шараларды өткізумен іске асырылады:

/ қорғаныс гимаратына адамдарды жасыру;

/ түрғындарды бытыраңқы орналастыру;

/ халықты өз-өзін қорғау қүралдарымен қамтамасыз ету.

Халықты қорғакыс ғимаратына жасыру — халықты осы замані зақымдау қүрлдарынан, әсіресе жау шабуылы қауіпі жағдайыні қорғанудың негізгі және ең сенімді әдісі.

Халықты қорғаудың ең басты жолы ол қорғаныс ғимаратга; олар әр дайым дайын болып, оларға АҚ дабылы болғанда халық тезірек кіруге оқыту.

Одан басқа да ТЖ болғанда панаханалар мен РҚО басқ пункті ретінде қолданылады.

Халықты кешіру - әсіресе бейбіт уақытта болған ТЖ-ға т сонымен қатар соғыс уақытында қала түрғындарын осы заман^ зақымдау қүралдарынан қорғау.

Халықты өзін-өзі қорғау үшін қолданатын заттармен қамтамас ету. Жеке қорғаныс қүралдары, радиоактивтік, улағыш, қатты ететін улы заттармен жөне бактериадды қүралдардың ағзаның ішіне теріге және киімге түсіп кетпеуіне арналған.

Олар мынадай болып бөлінеді:

дем алу органдарын қорғау тәсілдері (ауаны сүзетін және ауаны кіргізбейтін газқағарлар респираторлар және шаннан қорғайтын маскалар (ПТМ-1) және мақта дәке таңғышы);

теріні қорғау тәсілі (арнайы оқшаулап қорғайтын киім, тұрғындарды қорғайтын киім және бейімделген киімі).