1.4 Бұрмалы бағыттама және оның түрлері
Рельс жолдарын жалғастыру және қиылыстыру жолдың үстіңгі құрамының айрықша құрылысы. Олардың міндеті поиздарды немесе экипаждың жеке бөлшектерін бір жолдан екінші жолға ауыстырады және жолдардың бір деңгейде қиылысуы. Рельс жолдарын жалғастыру және қиылыстыру жалғасатын жолдар саны, рельс түрі, айқастырма маркасы, құрылысы бойынша сұрыптанады. Жолдарды қиылыстыру, жалғастыру саны, орналасу, тағайындалуы бойынша келесі түрлерге бөлінеді. Жекеленген бұрамалы бағыттама, айқаспалы бұрмалы бағыттама, жолдардың тұтас қиылысуы, съездер, бағыттама келесі екі жолдың тұтасуы. Бұрамалы бағыттама – бұрылмалы брустарда, ағаш немесе темір бетон шпалдарында ағаш және темір бетон шпалдарына ұқсайтын бірақ ұзындығымен ерекшелінетін шпалдарда жатады.
Сурет 1.6 – жекеленген қарапайым бұрмалы бағыттама:
а) оң; б) сол; в) симетриялық; 1- бағыттама; 2-жанама рельс, 3-айқастырма; 4-жалғастырушы; 5-тік бағыттағы жол осі.
1.5 Жекеленген бұралмалы бағыттама
Жекеленген бұралмалы бағыттама геометриялық пішіні бойынша жоспарда келесі түрлерге бөлінеді.
-қарапайым бұрмалы бағыттама, симметриялық, көп бағытты симметриялы емес, бір бағытты симметриялы емес.
Қарапайым бұралмалы бағыттаманың негізгі міндеттері: бағыттама ауыспалы механизмен, айқастырма жанамам рельспен бұрмалы брус және басқада рельс негіздері.
Бағыттама екі тамырлы құрылғы комплектіден тұрады. Бұрмалы механизм сыртқы тұйықтау ұштамасымен тірек құрылғылары бекітпелер келесідей:
Айқастырма бөлігі айқастырмадан (өзінше – екі жақтау) екі жанаша рельс, тірек құрылғылары, бекітпелер.
Айқастырманың тангенс бұрышы деп – айқастырма маркасы немесе бұрмалы бағыттама маркасын айтады. Айқастырма тангенс бұрышы α келесідей белгіленеді. 1/N мұндағы N крестовина саны. Темір жолды пайдалану ережесі бойынша темір жолда келесідей бұрмалы маркалары қолданылады.
Басты қабылдап жөнелту жолдарында 1/11 ден артық емес, айқаспалы бұрмалы бағыттамада 1/9 артық емес, жолаушылар тасымал пойыз үшін 1/9 артық емес.
Сурет 1.7 – айқастырма маркасын анықтау схемасы.
Сурет 1.8 – қисық бұрышы тұтас қиылысу және екі айқаспалы бұрмалы бағыттама: 1-өткер айқастырма; 2-тұйық айқастырма.
Көбінесе бұрмалы бағыттама негізі ретінде – ағаш брустарын қолданады. Олардың басқалардан айырмашылығы: рельс желілерінің электрлік оқшаулау салыстырмалы түрде оңай жасалынады, жолды беріктікпен қамтамасыз етеді.
Бір – бірінен 25 см ерекшелінетін брус ұзындықтары бойынша топтарға бөлінеді. Ең қысқа брус 3,0 м, ең ұзыны -5,5 м. Қарапайым бұрмалы бағыттамадағы брус саны оның маркасына байланысты. 1/9-63-68 штук, 1/11-75-80 штук, 1/18-135 штук; 1/22-170 штук.
Кесте 1.2
Жол класстары
Жол тобы |
Жүк кернеулік, млн. ткм брутто км. жылына |
Жол категориясы |
||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
||
Жылдамдық: жолаушы поездар – алымы, Жүк поездар – бөлімі, км/сағ |
Станциялық, кірме және басқа жолдар |
|||||||
|
|
|
|
|
40 және қабылдап- жөнелту жолдары |
|||
Басты жолдар |
||||||||
А |
>80 |
1 |
1 |
1 |
2 |
2 |
3 |
5 класс |
Б |
50-80 |
1 |
1 |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
В |
25-50 |
1 |
2 |
2 |
3 |
3 |
4 |
|
Г |
10-25 |
1 |
2 |
3 |
3 |
4 |
4 |
|
Д |
10 және одан көп |
2 |
3 |
3 |
3 |
4 |
4 |
|
