- •«Экономика негіздері» пәні бойынша Базалық (тірек) конспектісі
- •0703000 – "Гидрогеология және инженерлік геология"
- •0704000 – «Пайдалы қазба кен орындарын іздеу мен барлаудың геофизикалық әдістері»
- •1305000 – «Жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпараттық жүйелер»
- •Мазмұны
- •§1. Экономика ұғымы және оның мәні.
- •§2. Экономикалық теория пәні
- •§3. Экономикалық теорияның функциялары.
- •§4. Экономикалық көрсеткіштер
- •§5. Ғылыми таным әдістері
- •§1. Көне дәуір мен орта ғасырлардағы экономикалық оқытулар.
- •§2. Хіх ғасырдың экономикалық оқытулары.
- •§3. Қазіргі экономикалық теория.
- •§1. Меркантилизм и физиократизм.
- •§2. Экономикалық теориядағы классикалық мектеп
- •§3. Утопиялық социализм және коммунизм.
- •§1. Экономикалық жүйе
- •§2. Негізгі экономикалық субъектілер.
- •§3. Жеке меншіктің экономикалық категория ретіндегі мәні.
- •§1. Табиғи және тауарлы өндіріс.
- •§2. Өндіріс қорлары мен факторлары.
- •§3. Игілік және олардың жіктелуі
- •§4. Тауар және оның қасиеттері.
- •Ақшаның пайда болу тарихы.
- •§1. Ақшаның пайда болу тарихы.
- •§2. Ақшаның мәні және қызметі.
- •§1. Нарық ұғымы. Нарықтың жіктелуі.
- •§2. Сұраныс. Сұраныс заңы.
- •§3. Ұсыныс. Ұсыныс заңы.
- •§4. Нарықтық тепе-теңдік
- •§1. Нарықтардың жіктелуі (қосымша).
- •§2. Сұраныс заңының нәтижелері мен парадокстері.
- •§3. Сұраныс пен ұсыныс деңгейіне әсер ететін бағадан тыс факторлар
- •§1. Бәсеке. Негізгі ұғымдар.
- •§2. Жетілген бәсеке.
- •§3. Жетілмеген бәсеке және олардың түрлері
- •§1. Кәсіпкерліктің мәні
- •§2. Кәсіпкерлік қызметтің жіктелуі
- •§1. Кәсіпкерлік тарихынан.
- •§2. Кәсіпкерліктің экономикалық сипаты.
- •§3. Кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігі
- •§1. Капитал – оның мәні мен мағынасы. Капитал айналымы.
- •§2. Негізгі қорлар – олардың қызметі, құрамы және құрылымы.
- •§3. Негізгі қорлардың тозуы
- •§4. Айналыс капиталы – оның қызметі, құрамы мен құрылымы.
- •§1. Еңбекақыны төлеудің мәні және принциптері.
- •§2. Еңбекақыны төлеудің формалары мен жүйелері.
- •§1. Шығындар және өзіндік құн.
- •§2. Кіріс және оның түрлері.
- •§3. Маркетинг. Негізгі ұғымдар.
- •§1 Экономикалық теорияда кірістер ұғымы мен түрлері.
- •§2. Несие және несие қатынастары
- •§3. Жер рентасы.
- •§1. Макроэкономиканың мәні.
- •§2. Ұлттық есеп жүйелері.
- •§3. Ұлттық байлық.
- •Тақырып 5.2: «Ұлттық шаруашылықтың экономикалық өсімі».
- •§1. Экономикалық өсім. Экономикалық өсімді анықтайтын факторлар.
- •§2. Экономикалық өсудің типтері.
- •§1. Макроэкономиканың циклдік тербелістері.
- •§2. Жұмыссыздық және оның формалары.
- •§3. Инфляция. Жалпы ұғым.
- •§1. Экономиканы мемлекеттік реттеудің мәні мен қажеттілігі.
- •§2. Фискальдық саясат және мемлекеттік бюджет.
- •§3. Ақша –несие саясаты.
- •§4. Мемлекеттің әлеуметтік саясаты.
- •§1. Әлемдік сауда.
- •§2. Еңбектің халықаралық бөлінісі.
- •§3. Капиталдың миграциясы.
- •§4. Жұмыс күшінің миграциясы
- •§5. Дүниежүзілік валюта жүйесі.
- •§6. Протекционизм және еркін сауда
- •Сабақ №21. Сынақ сабақ
§2. Фискальдық саясат және мемлекеттік бюджет.
Тікелей және жанама мемлекеттік шаруашылық реттеу фискальдық саясат құралдарымен жүзеге асады. Фискальдық саясат астарынада мемлекеттік шығындар мен жиынтықта салықтар саласындағы шешімдер тұспалданады. Мемлекеттік шығындарды жүзеге асыру мемлекеттік бюджет қаражатын қолдану денегді білдіреді, ал салық оны толықтырудың негізгі көзі болып табылады, онда фискальдық саясат мемлекеттік бюджетті манипуляциялауға апарады.
Мемлекеттік бюджет – мемлекеттің шығындардың және оларды қаржылау жабудың жылдық жоспары. Ол екі бөліктен тұрады: кірістер мен шығындар. Кірістер салықтық және салықтан тыс түсімдерден қалыптасады. Салықтан түсетін кіріс шамамен 75-85% құрайды. Салықтан тыс түсімдер – бұл мемлекеттік меншкітен, мемлекеттік саудадан түсетін кіріс. Кейбір елдерде кірістердің бөлігі әлеуметтік сақтандырудың,зейнетақының, жұмыссыздықтан сақтандырудың мемлекеттік қорларына салымдар түрінде түседі