§ 1. Кіріспе: «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны. «Алаш» ұғымының жаңғыруы мен жандануы

1. тапсырма. Алаш сөзінің мағынасын ашу

ХХ ғасырға дейін	ХХ ғасырдан бастап

2. тапсырма.

Н.Назарбаев «Тарих толқынында» атты еңбегінде Алаш қозғалысын Африканын қандай автордың еңбектерінде сипаттай алатын көріністі мысалға келтіреді. Ортақ белгілерін көрсет:

Қазақ қоғамы	Батыс Африка және Судан

3. Тапсырма.

1900-1980 жж дереккөздері	1980 жылдан кейінгі дереккөздері

Қосымша тапсырма:

Г.Потанин атындағы өлкетану мұражайындағы Алаш қозғалысына арналған көрмемен таныса отырып, көрсетілген тарихи дерек көздеріне баяндама жазу.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

§ 2-3. Алаш қозғалысының қалыптасуы мен дамуы

1. Тапсырма

ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның жағдайына кластер жаса. Әрбір жағдайға толыққанды сипаттама жаз.

2.тапсырма. Терминологиялық жұмыс.

Алаш-_____________________________________________________________________

Одақ-_____________________________________________________________________

Партия-___________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Репрессия-_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Геноцид-_______________________________________________________________

__________________________________________________________________________Автономия-________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3.тапсырма. Қарқаралы құзырхатының (1905 жылдың жазында Семей облысы Қарқаралы уезінің Қоянды жәрмеңкесінде 12767 адамның қол қоюымен Ресейдің министрлер кеңесінің төрағасына жолданған тарихи құжат) мазмұнын сипаттап, өзінің көзқарасынды жаз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

§ 4 -5. Қазақ мемлекеттілігін қайта жаңғырту бастамалары және Алаш қайраткерлігі

1. тапсырма. Мына суреті зерттеп қандай тұжырымға келесің?

ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның жағдайына кластер жаса. Әрбір жағдайға толыққанды сипаттама жаз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 тапсырма. Б.Қаратаев: «Біздің мемлекетте ушыққан аграрлық мәселені далалық облыстарға, атап айтқанда, Орал, Торғай, Ақмола және Семей облыстарының жеріне шаруаларды қоныс аударту арқылы шешкісі келеді. Үкіметтің осынау сұғанақтығының салдарынан қазақтарға қырылып қалу қаупі төніп отыр»,-деген сөздерін қандай оқиғаға байланысты айтып отыр?

3 тапсырма. Сұрақтарға жауап бер.

1. 1911 жылы Орал облысында __________________газет басылымнан шықты. Редакторлары______________________________________________________________________________________________________________________________.

№________газет жабылды. 191_қайта шықты.

2. М.Дулатовтың «Оян қазақ!» жинағы қай жылы, қай қалада басылды?

3. 1913-1916 жылдар аралығында А.Байтұрсынов неше рет қамауға алынды?

4 тапсырма. Кестені толтыр.

"Алаш" қайраткерлерінің 1916 жылғы оқиғаға көзқарасы:

А.Байтұрсынов	М.Дулатов	Т.Рысқұлов	С.Сейфуллин

5 тапсырма. Мына сөзді толықтыр.

"Қазақ ұлтының өмір сүруі өзі проблемаға айналды" бұл сөзді кім айтты?

"Қазақстан Ресей отары болды, отары болып қалады" бұл сөзді кім айтты?

6 тапсырма. Берілген мәтінге тест құрастыр.

Айқап» журналы 1911 жылдың қаңтарынан бастап 1915 ж. қыркүйек айына дейін Троицк қаласындағы «Энергия» баспаханасында басылды. «Айқап» қазақтың тұңғыш қоғамдық- саяси және әдеби журналы. Әуелі айына бір рет, кейін екі рет қазақ тілінде терілді. Барлығы 88 номері жарық көрді, көлемі 16-24 бет тиражы 1000-2000 дана. Басылымға тән тақырыптар: оқу-ағарту, білім беру, ғылым, өнер үйрену, жер, салт-дәстүр мәселелері, надандыққа және партияның бүлікшілікке қарсы күрес болды. Ғасыр басында ұлт алдында тұрған отырықшылыққа көшу, қала басын құру, бас қосу сияқты қазақ зиялыларының арасында талас тудырған меселелер. Журналдың шығарушысы, белгілі жазушы- журналист Мухамеджан Сералин болды. «Өзім жалғыз, ақылдасатұғын, көмек беретұғын кісі тағы жоқ болып, жалғыз кісі жау алмас» деген мысал бар болса да, тәуекел алып журналды шығара бастадым деп жазған. Журналдың 1911 ж. 2 санында бастырушылар алқасынын атынан журналдың «Айқап» атауынынң себебі мен мақсаты туралы былай түсінік береді. «Айқап» деген сөз –қазақтың тас сөзі, ол ғасырлар бойы мәдениеттен, білімнен кенже қалған бүкіл қазақ халқының өкініші ретінде алынады. Ай, қап деп санамызды соқтық, енді ел қатарына қосылайық деген үнді білдіреді. Журнал хатшысы боп 1911-1912 жж. Әкірам Ғалимов, 1913-1915 жж. С. Торайғыров жұмыс істеді. С.Торайғыров «Біз Самарқан, Түркістан, Бұхар, Ташкент жағынан келгені бас қатырғыш дін жақиеттерінен арылып, енді Еуропа мәдениетінің суарылған жаңа өнерлі тілді жасадық. Ол өнерлі тілдің үлгісін бізге Абай берді». Абайдан үйренген, онан соң сынаптай таза, күмістей кіршіксіз қазақтың ауыз әдебиетінен бұрынғы сөз тапқыр шешен сөздерінен үйренейік!» деп жазды.

Тест:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

§6-7. ХХ ғасырдың алғашқы ширегіндегі қазақ ұлттық элитасы және идеялық саяси ағымдар.

1. тапсырма. Алаш азаматтарының I дүниежүзілік соғысқа қазақтардың қатысуына көзқарасы

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ «Гүлденіп тұрған шалғай аймақтың тас талқаны шығуына, әне, анау отырғандар кінәлі. Жергілікті халықты аштыққа ұшыратушыларда, әне, анау отырғандар»,-деп кім мәлімдеді, және қандай жағдайды сипаттады.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________. 2. Тапсырма. Тест:

Бүкілресейлік мұсылмандық қозғалыс ықпалымен құрылған мұсылмандық ұйым:

А) «Шурои Ислами»

Ә) «Улема»

Б) кадеттер

В) эсерлер

2. «Шурои Исламия» қандай бағыт ұстанды?

А) консерваторлық

Ә) либералдық

Б) демократиялық

В) эсерлер

3. Түркістан мухтариаты қашан жарияланды?

А) 1917 жылы 10 ақпан

Ә) 1917 жылы 15 қазан

Б) 1917 жылы 26 қазан

В) 1917 жылы 18 қараша

4. Түркістан мухтариаты үкіметінің басшысы:

А) М.Жұмабаев

Ә) М.Шоқай

Б) А.Байтұрсынов

В) Ә.Бөкейханов

5. 1917 жылдан бастап «Бірлік туы» газеті қай қалада шыға бастады?

А) Семей

Ә) Ақмола

Б) Ташкент

В) Орынбор

6. «Бірлік туы» газетінің редакторы болған ...

А) М.Шоқай

Ә) С.Қожанов

Б) Қ.Болғанбаев

В) барлығы дұрыс

7. Оқымысты-ғалым, Ресей Конституциялық демокатиялық партиясы Орталық Комитетінің мүшесі, І және ІІ Мемлекеттік Думаның депутаты:

А) Мұстафа Шоқай

Ә) Мұхаметжан Тынышбаев

Б) Ахмет Байтұрсынов

В) Ә.Бөкейханов

8. Ақын, аудармашы, лингвист, «Қазақ» газетінің редакторы:

А) Әлихан Бөкейханов

Ә) Ахмет Байтұрсынов

Б) Міржақып Дулатов

В) Бахытжан Қаратаев

9. 1917 жылғы 7 сәуірде кім басқарған Уақытша Үкіметтің Түркістан комитеті құрылды?

А) Ә.Бөкейханов

Ә) Н.Щепкин

Б) Бахытжан Қаратаев

В) Ахмет Байтұрсынов

10. 1917 жылғы 7 сәуірде құрылған Уақытша Үкіметтің Түркістан комитетінің құрамына басқалармен бірге кімдер енді?

А) Әлихан Бөкейхановпен Ахмет Байтұрсынов

Ә) Міржақып Дулатов пен Бахытжан Қаратаев

Б) Халел мен Жаһанша Досмұхамедовтар

В) Ә.Бөкейханов пен Мұхаметжан Тынышбаев

3. тапсырма «ХХ ғасырдың алғашқы ширегіндегі идеялық саяси ағымдар» атты кестені толтыр:

Саяси ағымдар, партиялар	Басшылары	Қызметі

4. Тапсырма. «ХХ ғасырдың алғашқы ширегіндегі қазақ ұлттық элитасы» тақырыбына эссе жазыңдар.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

§ 8-9. 1917 жылғы Ресейдегі Ақпан төңкерісі және Қазақ өлкесіндегі ұлттық демократиялық қозғалы

1 тапсырма. Кестені толтыр:

	Ақпан төңкерісі	Қазан төңкерісі
Негізгі оқиғалар
Алашордалықтардың пікірі

2 тапсырма. Қазақстандағы земство қозғалысы және оның салдары

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3 тапсырма. Бүкілресейлік Құрылтай жиналысының сайлауы және қазақ қоғамы

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4 тапсырма. Ресейлік азаматтық қарсы тұру үдерісін сипатта

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5 тапсырма Терминдермен жұмыс:

Анархия ______________________________________________________________

§10-11. Қазақ қоғамы және Алаш партиясы.

1 тапсырма. Тарихи оқиғаларды сәйкестендір.

Жылдар	Болған оқиғалар
1905 жылы	"алаш" партиясының құрылуы.
1916 жылы	алашорда мемлекетінің жариялануы.
1917 жылы	"алаш" қозғалысының пайда болуы.
1919 жылы	"алаш" партиясының таратылуы.

2 тапсырма. Мына суретті көргенде қандай ассоциациялар туады?

«Алашорда кезеңі» қай уақытты қамтиды? ____________________________