Қорытынды
Минералдық тыңайтқыштардың көбіне жоғары мөлшерін қолдану топырақ құнарына елеулі өзгеріс әкелетін антропогендік фактор. Минералдық тыңайтқыштардың жоғары мөлшері және оларды егін шаруашылығында жүйелі түрде қолдану қарашіріктің минералдану процестерінің қарқындылығын және бағытын өзгертеді. Осыған байланысты органикалық қосылыстардың ыдырау деңгейі біршама төмендейді, нәтижесінде олардың құрамындағы азоттың мөлшері азаяды және қарашіріктің сапалық көрсеткіштері арасындағы қатынас та ұлғаяды.
Сонымен, қорыта айтқанда:
- топыраққа N120P60 және N90P60 мөлшердегі тыңайтқыштарды, яғни азот тыңайтқышының 90 және 120 мөлшері ондағы қарашіріктің сапалық құрамына оң әсерін тигізеді;
- сол сияқты топырақтағы аммонийлі, жеңіл гидролизденетін азот мөлшерлері оған берілген тыңайтқыштар мөлшерімен оң коррелятивті байланыста болады, яғни сонымен, тәжірибе топырақтарындағы аммонийлі азоттың мөлшерін зерттегенде, оның көп мөлшерде жинақталуы N120P60; N120P90 және N90P90 варианттарында байқалды. Демек, аталған варианттардағы азот пен фосфор тыңайтқыштарының үйлесімділігі, яғни синергизмі топырақта аммонийлі азот мөлшерін шоғырландыруға мол мүмкіндік туғызатынын көрсетеді. Егер де суға бастырылатын топырақта аммонийлі азоттың қоректік элемент ретінде жалғыз болатынын еске түсірсек, N120P60; N120P90 және N90P90 варианттарында дақылдан мол өнім алуға себебін тигізетінін байқаймыз.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Звягинцев Д.Г. Успехи и современные проблемы почвенной микробиологии // Почвоведение. – 1987. - №10. Б. 44 – 52
Никитишен В.И., Дмитракова Л.К., Забарин А.В., Егорова Е.Ф. Эколого- агрохимические аспекты длительного применения минеральных удобрений в агроценозах на серой лесной почве подмосковья // Почвоведение. – 1996. - №11. Б. 1376 – 1384
Нирка Е. Единственый верный путь – биологическое земледелие. // Сельское хозяйство Молдавии. – 1990. - №9. Б. 9 –10.
Возняковская Ю.М. Микробиологические основы экологичес-кой системы земледелия // Агрохимия. – 1995. - №5. Б. 115 – 125.
Маринеску К.М. Управление биологической активностью черно-земов // Плодородие почв и эффективность удобрений // Сб. научн. трудов. – Кишинев, 1991. – Б. 119 – 129.